Φιλτράρισμα

Βλέπετε 16–30 από 43 αποτελέσματα

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Ιστορία

Το Μονοπάτι

Μάικλ Πιούετ-Κριστίν Γκρος Λο

Πριν από περίπου δυόμισι χιλιάδες χρόνια, σχεδόν παράλληλα με την ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, εμφανίστηκαν τα διδάγματα των Κινέζων φιλοσόφων, οι οποίοι επιδίω­ξαν να απαντήσουν σε θεμελιώδη ερωτήματα της ζωής, όπως πώς μπορούν οι άνθρωποι να βελτιώσουν τον εαυτό τους και την κοινωνία τους. Μία από τις πλέον ανατρεπτικές ιδέες του κινεζικού τρόπου σκέψης είναι ότι η καλλιέργεια και η μεταμόρφωση του ατόμου δεν προκύπτουν από την εσωτερική αναζήτηση ενός κρυμμένου «αληθινού εαυτού» —πεποίθηση διάχυτη στις δυτικές κοινωνίες— αλλά από την καλλιέργεια του νου και των συναισθηματικών μας αντιδρά­σεων στα απρόβλεπτα γεγονότα του κόσμου. Αντίστοιχα, η ποιότητα των ανθρώπινων σχέ­σεων δεν προκύπτει από την εφαρμογή αφηρημένων, υπερβατικών ιδεών, αλλά από τις απλές «τελετουργίες» που πραγματοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή· η δύναμη δεν προκύπτει από την επιβολή αλλά από τον αυτοέλεγχο· η αριστεία επιτυγχάνεται μέσω των επιλογών που κάνουμε και δεν προκαθορίζεται από τις φυσικές μας ικανότητες. Απαύγασμα μακροχρόνιας ενασχόλησης με την κινεζική σκέψη και φιλοσοφία, το βιβλίο του Μάικλ Πιούετ και της Κριστίν Γκρος-­Λο είναι ένα έργο που μας προσκαλεί να αμφισβητήσουμε θεμελιώδεις πεποιθήσεις μας για το πώς μπορούμε να ζούμε καλά. Το Μονοπάτι δεν είναι μια προκαθορισμένη διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσουμε αλλά ο δρόμος που διανοίγουμε καθημερινά καθώς προχωρούμε.

Προσθήκη
€15.00

Βιογραφία - Μαρτυρίες

Η αυτοβιογραφία του φωτός

Γιώργος Γραμματικάκης

«Γεννήθηκα πριν από αιώνες αιώνων, σε έναν Χώρο όπου δεν υπήρχε χώρος, και σε έναν Χρόνο όπου δεν υπήρχε χρόνος. Με ένα περίεργο ωστόσο τρόπο, αισθάνομαι ότι προϋπήρχα της γενέσεώς μου. Κι ενώ από τότε όλα έχουν αλλάξει, εγώ αισθάνομαι ότι τίποτε δεν αλλάζει. Η παρουσία μου μετρά το αιώνιο.

Δεν αξίζει άλλωστε να συζητά κανείς για πράγματα –την γένεσή μου και την γένεση του Κόσμου– που προκαλούσαν ανέκαθεν διαμάχες. Αυτό που ενισχύει την αυτοπεποίθησή μου είναι ότι η παρουσία μου έμοιαζε πάντοτε πρωταρχική: στους μύθους ή σε ό,τι ονομάζεται επιστήμη, στα έργα των θνητών αλλά και στις θρησκείες, το φως έπαιζε πάντοτε ρόλο ιδιαίτερο. Κατά καιρούς πολλοί διερωτήθηκαν για την φύση του, και άλλοι πάλι έμειναν απλώς στον θαυμασμό και την αποδοχή… Εγώ λοιπόν, που είμαι το παλαιότερο, το αρχέγονο φως, ήρθε η ώρα να μιλήσω λίγο για τον εαυτό μου».

Με αυτά τα λόγια αρχίζει την αυτοβιογραφία του το αρχέγονο φως, που η ανακάλυψή του το 1965 υπήρξε από τις σημαντικότερες στην ιστορία της κοσμολογίας. Πριν δώσει τον λόγο στο ίδιο το φως, ο γνωστός συγγραφέας της «Κόμης της Βερενίκης» και των «Κοσμογραφημάτων» παρουσιάζει τους θαυμαστούς τρόπους που μέσω του φωτός η επιστήμη οδηγήθηκε στις πιο σπουδαίες κατακτήσεις της: την θεωρία της σχετικότητας, την κβαντική συμπεριφορά του μικροκόσμου, τις σύγχρονες απόψεις για την γένεση και την εξέλιξη του Σύμπαντος. Δεν παραλείπει ακόμη να υπογραμμίσει την σημασία του φωτός για την ίδια την ζωή αλλά και την Τέχνη, ενώ αναφέρεται και στις φιλοσοφικές ή θρησκευτικές αντιλήψεις που συνοδεύουν το φως από τους αρχαίους χρόνους. Βιβλίο εύληπτο και πολυσήμαντο, η «Αυτοβιογραφία του φωτός» περιγράφει με απλά λόγια την συναρπαστική περιπέτεια της σύγχρονης επιστήμης, και απλώς ζητά από τον αναγνώστη να διαβαστεί «πρώτα με τον νου και, ύστερα ή παράλληλα, με την ψυχή».

Στο εξώφυλλο:  Ρενέ Μαγκρίτ, Η αυτοκρατορία του φωτός, 1954.

Η αρχική αίσθηση που αφήνει αυτός ο έξοχος πίνακας είναι ρεαλιστική και οικεία. Σε δεύτερη όμως ματιά, συνειδητοποιεί κανείς τον παράλογο χαρακτήρα του: Ένα φωτισμένο νυκτερινό σπίτι και οι αντικατοπτρισμοί του συνυπάρχουν με το γαλάζιο του ουρανού και το φως της ημέρας! Ο ίδιος ο Μαγκρίτ έδωσε την ακόλουθη ερμηνεία:
«Το τοπίο μας κάνει να σκεφτούμε τη νύχτα, ο ουρανός την ημέρα. Κατά τη γνώμη μου, αυτή η ταυτόχρονη παρουσία της ημέρας και της νύχτας έχει την δύναμη να εκπλήσσει και να γοητεύει. Αυτή τη δύναμη την ονομάζω ποίηση».
Η επιλογή του εξωφύλλου στηρίχθηκε λοιπόν στην σχέση που έχει ο πίνακας με το φως, αλλά και στην έλξη που ασκούσε πάντα στον συγγραφέα ο ζωγράφος του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μαγκρίτ ζωγράφισε τρεις παραλλαγές της «Αυτοκρατορίας του φωτός». Φαίνεται ότι πάλευε με το φως και προσπαθούσε να δαμάσει με τον χρωστήρα την αυτοκρατορία του…

Προσθήκη
€18.90

Ιστορία

Ένα ελληνικό κράτος υπό διαμόρφωση. Οι απαρχές της μυκηναϊκής Πύλου.

Τζακ Ντέιβις

Έπειτα από ενάμιση αιώνα ερευνών, δεν έχουν αποσαφηνιστεί ακόμη τα διαμορφωτικά στάδια του μυκηναϊκού πολιτισμού κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού στη νότια Ελλάδα. Σ’ αυτή την περίοδο των απαρχών, ανάμεσα στο 1600 και το 1400 π.Χ., επικεντρώνεται το βιβλίο του Τζακ Λ. Ντέιβις, συνδιευθυντή, μαζί με τη Σάρον Ρ. Στόκερ, των συνεχιζόμενων ανασκαφών στο Ανάκτορο του Νέστορα στη μυκηναϊκή Πύλο. Ό Τζ. Λ. Ντέιβις και η Σ. Στόκερ τεκμηριώνουν ότι η Πύλος υπήρξε ένας μείζονος σημασίας κόμβος ανταλλαγής ιδεών ανάμεσα στον ήδη εδραιωμένο μινωικό πολιτισμό της Κρήτης και στην ελληνική ενδοχώρα: η Μεσσηνία υπήρξε η περιοχή όπου ο πληθυσμός της ηπειρωτικής χώρας εγκεντρίστηκε για πρώτη φορά με ένα «κρητικό μόσχευμα» και υιοθέτησε τα ιδεολογικά/εννοιολογικά και τεχνολογικά εργαλεία ώστε να αναπτυχθεί η οργανωμένη πολιτειακή οντότητα της μυκηναϊκής Πύλου, γύρω από το ισχυρό πρόσωπο ενός άνακτος, που περιβάλλεται με στρατιωτική και θρησκευτική αίγλη. Ίσως ένας τέτοιος άναξ του 15ου αιώνα π.Χ. υπήρξε και ο περίφημος Γρύπας Πολεμιστής, ο τάφος του οποίου ήλθε στο φως το 2015 από τους ανασκαφείς της Πύλου, προσφέροντας πολύτιμα αρχαιολογικά και ιστορικά τεκμήρια.

Το βιβλίο όμως δεν είναι μόνο μια τυπική «μελέτη περίπτωσης». Ό συγγραφέας ανατρέχει σε όλη την ιστορία της αρχαιολογικής έρευνας στην Πύλο, αναζητά συσχετισμούς με νεότερες ιστορικές περιόδους, όπως η οθωμανική, για να βρει ερμηνευτικά εργαλεία, συνδέει την προσωπική του μαθητεία και πορεία στην αρχαιολογική έρευνα με την εξέλιξη της αρχαιολογικής επιστήμης τις τελευταίες δεκαετίες και, εντέλει, παρουσιάζει το πώς η αρχαιολογία παράγει γνώση, πώς ο τρόπος με τον οποίο κατανοούμε τα αρχαιολογικά ευρήματα αλλάζει με την πάροδο του χρόνου αλλά και πώς διαμορφώνεται από προσωπικές εμπειρίες στον ακαδημαϊκό χώρο και στο πεδίο.

Εικόνα εξωφύλλου: Λεπτομέρεια από τον Αχάτη της Μάχης της Πύλου που βρέθηκε το 2015 από τους Davis και Stocker στον τάφο του Γρύπα Πολεμιστή, σε έναν αγρόπου γειτνιάζει με το Ανάκτορο του Νέστορα· κρητικό έργο της νεοανακτορικής εποχής.

Προσθήκη
€22.50

Ξένη λογοτεχνία

Γαργαντούας και Πανταγκρυέλ

Φρανσουά Ραμπελαί

Στους αναγνώστες

Φίλοι αναγνώστες που το βιβλίο τούτο διαβάζετε,
το κάθε πάθος από πάνω σας πετάξετε
κι από το διάβασμά του μη σκανταλιστείτε:
ούτε κακό ούτε προστυχιά μέσα του θα βρείτε.
Κι αλήθεια είναι πως στάλα τελειότητας εδώ πάλι
δε θα μάθετε, πάρεξ για το ζήτημα του γέλιου.
Άλλο θέμα η καρδιά μου δε δύναται να διαλέξει,
σαν βλέπει το σαράκι που σας σκάβει και σας τρώει.
Κάλλιο για γέλια παρά για κλάματα να γράφω,
αφού το γέλιο είναι γνώρισμα τ’ ανθρώπου μόνο.

Ο Φρανσουά Ραμπελαί (1483–1553) πρόσθεσε στην ευρωπαϊκή Αναγέννηση το μεγαλείο της φυσικής και πνευματικής ζωής με οδηγούς δύο γίγαντες: τον πατέρα Γαργαντούα και τον γιο Πανταγκρυέλ, με συνοδούς και φίλους, που οι ανθρώπινες διαστάσεις τους είναι πρότυπα ηθικής, παιδείας, ειρήνης, φιλίας. Μια ομάδα που διασχίζει τα άγονα και απονεκρωμένα εδάφη του σχολαστικισμού, της θρησκευτικής και πολιτικής απάτης, μάχεται τον παραλογισμό της εξουσίας, ορθώνει το «Μοναστήρι του Θελήματος», όπου άντρες και γυναίκες ζουν κατά το «θέλημά» τους.  Όσο για το ύφος και τη γλώσσα, η ακριβολογία συνυφαίνεται με τη βωμολοχία και τη γελοιοποίηση, δημιουργώντας τον μοναδικό «ραμπελαισιανό» κανόνα.

Ο Καζαμίας με τίτλο Πανταγκρυελίνειον Προγνωσιάριον για το έτος 1533 μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Ο αναγνώστης μπορεί να τον συμβουλευτεί, υψώνοντας το ποτήρι του προς τιμήν του πνεύματος του Ραμπελαί.   

Προσθήκη
€22.50

Επιστήμες

Το γνώθι σαυτόν στη μεταγονιδιωματική εποχή

Στυλιανός Αντωναράκης

Τι είναι το γονιδίωμα; Τι είδους ποικιλομορφία το χαρακτηρίζει; Πώς διαμορφώνεται κάθε άνθρωπος βάσει της μοριακής ιδιαιτερότητας του γονιδιώματός του; Πόσο σημαντικές είναι οι γονιδιωματικές παραλλαγές για την εμφάνιση γενετικών ασθενειών και την εκδήλωση προδιάθεσης σε κλινικές καταστάσεις και χαρακτηριστικά; Ποιο είναι το γενετικό υπόβαθρο των ασθενειών; Μπορεί η εμφάνισή τους να ερμηνευθεί εξελικτικά; Είναι άραγε ο καρκίνος μια γονιδιωματική πάθηση; Και εντέλει, πόσο σημαντικές για την υγεία και την ασθένεια είναι οι πληροφορίες που αποκομίζουμε από το γονιδίωμα;

Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας πραγματεύεται όλα αυτά τα —σημαντικά για τη ζωή κάθε ατόμου, αλλά και ολόκληρου του ανθρώπινου είδους— ερωτήματα και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις με βάση τις γνώσεις που διαθέτουμε σήμερα. Στο βιβλίο χρησιμοποιούνται ως παραδείγματα περίπου πενήντα μικρές ιστορίες, που σκοπό έχουν να βοηθήσουν τον αναγνώστη να κατανοήσει καλύτερα τον θαυμαστό κόσμο του γονιδιώματος, αλλά και να λειτουργήσουν ως εφαλτήριο για περαιτέρω αναζήτηση και ενημέρωση.

Στην πορεία για την κατανόηση της κρυμμένης αλήθειας, η επιστημονική γνώση διαρκώς εμπλουτίζεται, αναθεωρείται και κάποτε οδηγείται σε κοινούς τόπους — πάντα μέσα από τη γόνιμη αντιπαράθεση. Οι ιστορίες του βιβλίου βασίζονται στις γνώσεις που έχουμε σήμερα· όπως, όμως, λέει ο Σαίξπηρ στην Τρικυμία: «Ό,τι είναι παρελθόν, είναι πρόλογος». Η έκδοση αυτή, λοιπόν, παραδίδεται στο αναγνωστικό κοινό με κάποιο δέος — το δέος που πηγάζει από τον βαθμό της αγνωσίας μας.

Προσθήκη
€12.60

Κοινωνιολογία

Γεωπολιτική των τροφίμων και της γαστρονομίας. Από το δίκρανο στην τεχνολογία τροφίμων

Πιερ Ραφάρ

Από την εμφάνιση των σχέσεων ανταλλαγής έως την παγκοσμιοποίηση της εποχής μας, η τροφή είναι συγχρόνως αντικείμενο αλλά και δείκτης των τάσεων και του συσχετισμού δυνάμεων που συνδιαμόρφωσαν την ιστορία της ανθρωπότητας. Στις μέρες μας, η υγειονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία της Covid-19 από το 2019, αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2022, γέννησαν σοβαρές ανησυχίες για τη σταθερότητα του κυρίαρχου αγροδιατροφικού μοντέλου και την επάρκεια σε βασικά τρόφιμα διεθνώς. Συνειδητοποιούμε πλέον ότι η σχεδόν απεριόριστη πρόσβαση στα τρόφιμα δεν αποτελεί κάποια απαραβίαστη πραγματικότητα, πως τα γεωργικά προϊόντα και τα τρόφιμα διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διεθνή σκηνή, καθώς και στη σταθερότητα των κρατών. Όσο η τροφή απογυμνώνεται από το ψυχαγωγικό της ένδυμα στις κοινωνίες της αφθονίας, όλο και πιο ξεκάθαρα αποκαλύπτεται η γεωπολιτική της ουσία.

Το βιβλίο του Pierre Raffard αναδεικνύει τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προκλήσεις που παρουσιάζονται στα χωράφια ή στους αμπελώνες, σε όλο το μήκος των αλυσίδων μεταποίησης και διανομής, στα ράφια των σούπερ μάρκετ, αλλά επίσης μέσα στο πιάτο μας και γύρω από αυτό. Η τροφή ως μέσο επιβίωσης αλλά και ως εργαλείο ήπιας ή σκληρής ισχύος, οι προκλήσεις τις οποίες θέτει στην παραγωγή τροφίμων η κλιματική αλλαγή, η παγκόσμια ηγεμονία συγκεκριμένων εταιρειών ειδών διατροφής, ο ρόλος της τεχνολογίας τροφίμων, το διαδίκτυο και οι στρατηγικές μάρκετινγκ που επιδιώκουν να προβλέψουν και να ελέγξουν τις πιο προσωπικές επιλογές μας, τα κινήματα για μια πιο βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση της τροφής, είναι όψεις μιας πολυσύνθετης πραγματικότητας και δείχνουν ότι το πιάτο μας αποτελεί έναν προνομιακό χώρο για να κατανοήσουμε τον κόσμο και να αναλογιστούμε την εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών στο μέλλον. (

Προσθήκη
€13.50

Βιογραφία - Μαρτυρίες

Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση (1924-1975)

Συλλογικό

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης είναι ο διασημότερος εφοπλιστής του 20oύ αιώνα, ο άνθρωπος που ενσαρκώνει το πρότυπο του μεγιστάνα εφοπλιστή, το σύμβολο της ελληνικής επιχειρηματικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο εφοπλιστικός όμιλος τον οποίο ίδρυσε καθόρισε την πορεία της παγκόσμιας και της ελληνικής ναυτιλίας. Ο Ωνάσης είναι από εκείνους τους πρωτοπόρους επιχειρηματίες που άνοιξαν δρόμους και συνέβαλε σε καινοτόμους δράσεις συνδυάζοντας την ελληνική και την ευρωπαϊκή ναυτιλιακή τεχνογνωσία με τους αμερικανικούς θεσμούς και πόρους. Η λάμψη του έδωσε τροφή σε πληθώρα σκανδαλοθηρικών αναγνωσμάτων, βασισμένων σε (παρ)ερμηνείες της προσωπικής του ζωής. Στόχος του παρόντος τόμου είναι να καλύψει σφαιρικά την επιχειρηματική δραστηριότητα του Ωνάση στο εμπόριο, τη ναυτιλία, τις αεροπορικές μεταφορές, τη ναυπηγική και πετρελαϊκή βιομηχανία και τις χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες μέσα από τις συνεργασίες και τις συγκρούσεις του με οικονομικά και πολιτικά κατεστημένα στην Ευρώπη και την Αμερική.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης δημιούργησε τη ναυτιλιακή επιχείρηση της νέας παγκοσμιοποιημένης εποχής, η οποία λειτουργεί θεσμικά μέχρι σήμερα ακολουθώντας τα πρότυπα που εκείνος έθεσε. Ο όμιλος επιχειρήσεων Ωνάση, που ξεκίνησε τις δραστηριότητές του το 1924, κλείνει εκατό χρόνια δράσης: πενήντα χρόνια λειτουργίας με τον Αριστοτέλη Ωνάση και άλλα πενήντα χρόνια με την επιχειρηματική οικογένεια Ωνάση. Η επιχείρησή του, χωρίς κληρονόμο, χωρίς μέτοχο, χωρίς συγγενή ή αφεντικό, ζει αποκλειστικά για κοινωφελή έργα του Ιδρύματος σχεδόν πενήντα χρόνια αφότου ο ιδρυτής της έφυγε από τη ζωή.

Το βιβλίο στηρίζεται στο Αρχείο Ωνάση, που ανήκει στο «Ίδρυμα Ωνάση», καλύπτει όλη την πεντηκονταετή επιχειρηματική δράση του Αριστοτέλη Ωνάση και αποτελείται από εκατοντάδες αρχειακά κουτιά στα οποία περιέχονται δεκάδες χιλιάδες έγγραφα. Το Αρχείο αποτυπώνει τη λειτουργία ενός πολυεθνικού επιχειρηματικού ομίλου, με εταιρείες σε τρεις ηπείρους (Ευρώπη, Ασία, Αμερική) και 14 χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Μονακό, Γερμανία, Νορβηγία, Σουηδία, Αγγλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Παναμά, Ονδούρα, Ηνωμένες Πολιτείες, Σαουδική Αραβία και Λιβερία) και δραστηριότητες σε όλο τον πλανήτη· η συγκρότηση και η ταξινόμησή του αποτελούν καινοτομία στον χώρο της Ιστορίας Επιχειρήσεων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.

Η οργάνωση, η καταλογογράφηση και η ταξινόμηση του Αρχείου Ωνάση καθώς και η συγγραφή της ιστορίας των επιχειρήσεων Ωνάση είναι προϊόν ερευνητικού έργου που ανέθεσε το  Ίδρυμα Ωνάση στο Κέντρο Ναυτιλιακής Ιστορίας του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ, και είναι προϊόν συνεργασίας πλειάδας ερευνητών υπό τη διεύθυνση της κ. Τζελίνας Χαρλαύτη.

Γράφουν οι: Μαρία Δαμηλάκου, Αμαλία Παππά, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, Lars Scholl, Χρήστος Τσάκας, Τζελίνα Χαρλαύτη.

Προσθήκη
€80.00

Επιστήμες

Μπορεί ο αλγόριθμός…

Λίλιαν Μήτρου – Σπύρος Τάσσης – Ηλιάνα Κωστή – Απόστολος Βόρρας – Βασίλης Καρκατζούνης

Η Τεχνητή Νοημοσύνη συνδέεται με την προσδοκία της εκτόξευσης των ανθρωπίνων δυνατοτήτων, και φέρεται να κατέχει τα κλειδιά για την εκθετική πρόοδο και ευημερία της κοινωνίας. Ο «παρο­ξυσμός αισιοδοξίας» για την Τεχνητή Νοημοσύνη συνοδεύεται όμως και από έντονους προβληματισμούς για τους όρους, τα όρια και τις επιπτώσεις της ανάθεσης ανθρωπίνων δραστηριοτήτων σε τέτοια συστήματα. Oι επιφυλάξεις ενισχύονται από την αδιαφάνεια και την αδυναμία κατανόησης αυτών των συστημάτων που χαρακτηρίζονται από αυτονομία. Οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις επι­­τείνονται, εξαιτίας της μεγάλης ασυμμετρίας ισχύος μεταξύ εκεί­νων που αναπτύσσουν και εφαρμόζουν αλγοριθμικά συστήματα και των χρηστών ή όσων υφίστανται τα αποτελέσματα αυτών των συστημάτων.

Τα ηθικά και νομικά ζητήματα που εγείρονται από την αυξανόμενη χρήση συστημάτων ΤΝ, ακόμη και αν δεν είναι όλα καινοφανή, είναι πολλά και πολύπλοκα. Στα κείμενα που φιλοξενούνται στο παρόν βιβλίο οι συγγραφείς επιχειρούν να διερευνήσουν ορισμένα θεμελιακά ερωτήματα: Ο Σπύρος Τάσσης διερευνά το ζήτημα των ηθικών κανόνων, που (πρέπει να) διέπουν την τεχνολογία, και παραθέτει έναν «οδικό χάρτη ηθικών αρχών». Η Ηλιάνα Κωστή παρουσιάζει τις προκαταλήψεις φύλου που μπορεί να ενσωματώνει και να αναπαράγει μια αλγοριθμική διαδικασία. Ο Απόστολος Βόρρας αναδεικνύει ίσως το μείζον πρόβλημα της ΤΝ, την έλλειψη διαφάνειας, τον κίνδυνο να εξελιχθεί το «μαύρο κουτί» σε κουτί της Πανδώρας. Ο Βασίλης Καρκατζούνης θέτει το ερώτημα αν «Μπορούν οι μηχανές να σκεφτούν “σύμφωνα με τον νόμο”», με άλλα λόγια αν μπορούν συστήματα ΤΝ να συμμετέχουν στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων και στην απονομή της δικαιοσύνης. Αντίστοιχο είναι το θέμα που πραγματεύεται η Λίλιαν Μήτρου: είναι νόμιμη, εφικτή και αποδεκτή η διοίκηση (διά) των αλγορίθμων;

Το βιβλίο είναι γραμμένο από νομικούς που δεσμεύονται πρωτίστως από την πεποίθηση για την αξία της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιω­μάτων, αλλά ταυτόχρονα αγαπούν και ισχυρίζονται ότι κατανοούν την τεχνολογία. Υπό αυτό το πρίσμα, επιχειρείται εδώ να διερευνηθούν τα ζητήματα που εγείρονται με την ανάπτυξη της ΤΝ και να δοθούν κάποιες απαντήσεις, εξ ορισμού προσωρινές.

 

Προσθήκη
€12.60

Ιστορία

Ύλη ιστορίας του βενετοκρατούμενου ελληνισμού

Χρύσα Μαλτέζου

Το 1204, πολεμιστές από τη δυτική Ευρώπη με σύμβολο τους τον σταυρό ­κατέλαβαν την πρωτεύουσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας, κατέλυσαν τη βυζαντινή έννομη τάξη και λεηλάτησαν με μανία την πλουσιότερη πολιτεία του μεσαιωνικού μεσογειακού κόσμου. Οι οδυνηρές για τις τύχες του ελληνικού κόσμου συνέπειες της τέταρτης σταυροφορίας είναι γνωστές. Μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, οι σταυροφόροι, Φράγκοι και Βενετοί, μοίρασαν μεταξύ τους τα εδάφη της Ρωμανίας, εγκαθιδρύοντας στον ελληνικό χώρο την ξένη κυριαρχία. Η διείσδυση και επικράτηση της Δύσης στην Ανατολή αποτελεί ένα από τα πιο σπουδαία κεφάλαια της ιστορίας της Ευρώπης.

Θεωρούμενη μέσα από το πρίσμα της καθολικότερης ευρωπαϊκής ιστορίας, η εποχή που συνηθίζουμε να καλούμε «λατινοκρατία» και, ειδικότερα, «βενετοκρατία» αποδεικνύεται μείζων περίοδος της ελληνικής ιστορίας. Και τούτο, γιατι το ελληνικό στοιχείο παρουσιάζει στο διάστημα αυτό αφενός προσαρμοστικότητα στις θεσμικὲς αλλαγές, με αποτέλεσμα την οικονομική εξίσωση του με τους ξένους, και αφετέρου πολιτισμική αντοχή και ευρωστία που του επιτρέπει γόνιμη επικοινωνία με τους Δυτικοευρωπαίους, οδηγώντας το εν τέλει στην παραγωγή νέας πολιτισμικής έκφρασης.

Το ιστορικό υλικό που συγκεντρώνεται στο παρόν πόνημα αποσκοπεί να λειτουργήσει ως πρόκληση για την προώθηση της έρευνας των ζητημάτων τα οποία αφορούν την περίοδο της βενετοκρατίας στον ελληνικό χώρο. Το έργο ­φιλοδοξεί να προσφέρει με εύληπτο τρόπο τόσο στον ειδικό όσο και στο ευρύ­τερο μορφωμένο κοινό μία σύνθεση των ήδη εγνωσμένων. Πρόκειται για εγχειρίδιο με αποδέκτη τον νέο σπουδαστή, αλλά και τον εξοικειωμένο ερευνητή και γενικότερα τον κάθε ενδιαφερόμενο να προσεγγίσει το ιστορικό αυτό παρελθόν.

Προσθήκη
€18.00

Επιστήμες

Η βιολογία της ομοφυλοφιλίας

Ζακ Μπαλταζάρ

Ο σεξουαλικός προσανατολισμός των περισσότερων ανθρώπων είναι ετεροφυλοφιλικός: το ερωτικό τους ενδιαφέρον αφορά άτομα του αντίθετου φύλου. Ένα αξιοσημείωτο ποσοστό των ανθρώπων, όμως, συνήθως γύρω στο 5-10%, έχουν ομοφυλοφιλικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Γιατί συμβαίνει αυτό; Σε τι οφείλεται τελικά το φαινόμενο της ομοφυλοφιλίας;

Την αναζήτηση απαντήσεων συσκότιζαν ανέκαθεν προκαταλήψεις και παρανοήσεις, π.χ. ότι η ομοφυλοφιλία είναι μια ασθένεια που μπορούμε να θεραπεύσουμε ή μια στάση ζωής που επιλέγουμε. Η πρώτη προσπάθεια ορθολογικής προσέγγισης του φαινομένου στηρίχτηκε στην ιδέα ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός στον άνθρωπο διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία από τη διαπαιδαγώγηση και το κοινωνικό περιβάλλον. Τούτη η άποψη είναι η πλέον διαδεδομένη στις μέρες μας.

Ωστόσο, η πρόσφατη ανάπτυξη της βιολογίας και των νευροεπιστημών επέτρεψε μια ολότελα διαφορετική προσέγγιση. Τα ομοφυλόφιλα άτομα, κατά την εμβρυϊκή τους ζωή και αμέσως μετά τη γέννηση, αντιμετώπισαν ένα ασυνήθιστο ενδοκρινικό περιβάλλον, το οποίο οδήγησε όχι μόνο στον ιδιαίτερο σεξουαλικό προσανατολισμό τους, αλλά και σε διαφοροποιήσεις στη συμπεριφορά και τη φυσιολογία. Για τον Jacques Balthazart, συγγραφέα του βιβλίου και κορυφαίο εκφραστή της συγκεκριμένης άποψης, η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί θέμα επιλογής, δεν είναι ασθένεια ή διαστροφή, ούτε οφείλεται σε αδιάφορους γονείς ή σε προβληματικό κοινωνικό περιβάλλον. Είναι ακόμη μία εκδοχή του φαινομένου της βιολογικής ποικιλότητας.

Προσθήκη
€16.80

Ιστορία

Πόρνες και πορνεία

Βάιος Βαϊόπουλος, Γιάννα Στεργίου

Για να καταπολεμήσουν τους πειρασμούς της σάρκας, οι πρώτοι χριστιανοί ασκητές αποσύρονταν σε ερημικές τοποθεσίες και παρέμεναν έγκλειστοι σε μικρά κελιά για πολλά χρόνια. Ωστόσο, παρά τους μεγάλους κινδύνους, ορισμένοι από τους εμπειρότερους και πλέον ενάρετους έκαναν κάποτε ένα παράτολμο εγχείρημα. Διακόπτοντας την ακραία τους απομόνωση, επισκέπτονταν πόρνες στα καταλύματά τους ή σε πανδοχεία για να τις συνετίσουν. Θεωρούσαν προφανώς ότι, εάν το έργο τους ήταν επιτυχές, δεν θα εξασφάλιζαν απλώς τη σωτηρία αμαρτωλών γυναικών, αλλά θα περιόριζαν και τους πειρασμούς που απειλούσαν τους αδύναμους συμπολίτες τους. Οι σχετικές περιγραφές προσφέρουν, μεταξύ άλλων, άγνωστες πληροφορίες για την προσωπική ζωή, τα κίνητρα και τις ψυχικές διαθέσεις γυναικών που οδηγούνταν στην πορνεία.

Ο Βάιος Βαϊόπουλος είναι καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ.

Η Γιάννα Στεργίου είναι Δρ. Κλασικής Φιλολογίας.

Τα βιβλία της σειράς καλούν σε έναν νέο διάλογο με την αρχαιότητα. Τα κείμενα κάθε τόμου, που προσφέρονται σε νεοελληνική απόδοση, φωτίζουν όψεις της καθημερινής ζωής, των θεσμών ή των ιδεών που εξακολουθούν να διατηρούν την επικαιρότητά τους. Επιπλέον, επιλέγονται με στόχο να αναδειχθεί τόσο ο πλούτος όσο και η ποικιλία των συμπεριφορών και των νοοτροπιών του αρχαίου κόσμου. Εμφανίζουν τους αρχαίους Έλληνες διαφορετικών εποχών και διαφορετικών πεποιθήσεων να διαλέγονται και να αντιπαρατίθενται μεταξύ τους ή με αλλοεθνείς· και τους εθνικούς να διαλέγονται ή να αντιπαρατίθενται με Ιουδαίους ή χριστιανούς. Η αρχαιότητα προβάλλει έτσι από τη μια πλευρά επίκαιρη και από την άλλη σύνθετη, πολύμορφη και αντιφατική.

Προσθήκη
€9.00

Κοινωνιολογία

Φεμινισμός – παρελθόν και παρόν ενός κινήματος

Ντέμπορα Κάμερον

«Ο φεμινισμός», έγραφε η Μαρί Σίαρ το 1986, «είναι η ριζοσπαστική ιδέα ότι οι γυναίκες είναι άνθρωποι». Με άλλα λόγια, οι γυναίκες πρέπει να έχουν δύναμη, αυτενέργεια, ελευθερία, να ελέγχουν οι ίδιες το σώμα τους, να είναι ισότιμες με τους άνδρες. Όμως ακόμα και σήμερα, ύστερα από πολλές δεκαετίες αγώνων, οι γυναίκες εξακολουθούν να διαδηλώνουν, να διαμαρτύρονται, να γράφουν και να μιλούν διεκδικώντας τα αυτονόητα δικαιώματά τους. Για να κατανοήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό, πρέπει να κατανοήσουμε πρώτα πώς εμφανίστηκε το φεμινιστικό κίνημα και σε τι αποσκοπεί. Το βιβλίο της Ντέμπορα Κάμερον λειτουργεί ως ασφαλής οδηγός σε τούτη την αναζήτηση, κάνοντας μια συνοπτική αναδρομή στην ιστορία του φεμινιστικού κινήματος και εξετάζοντας με σαφήνεια τις ποικίλες πτυχές και βλέψεις του.

Η Κάμερον ξεδιαλύνει το κουβάρι των φεμινιστικών συζητήσεων κατανέμοντάς τις σε έξι θεματικές —ανδρική κυριαρχία, δικαιώματα, εργασία, κοινωνική κατασκευή της θηλυκότητας, σεξ και κουλτούρα— και εκθέτοντας τους βασικούς προβληματισμούς και τα κυριότερα επιχειρήματα με ενάργεια και αμεσότητα. Η παρουσίαση καλύπτει όλους τους ιστορικούς «φεμινισμούς», ξεκινώντας από τους αγώνες για τη γυναικεία ψήφο τον 19ο αιώνα και φτάνοντας μέχρι το λεγόμενο «τέταρτο κύμα». Στην εποχή του #metoo, του μισθολογικού χάσματος ανδρών και γυναικών, της διαδικτυακής παρενόχλησης και του ανησυχητικά μεγάλου αριθμού γυναικοκτονιών, ο φεμινισμός, ένα από τα σημαντικότερα διανοητικά, πολιτισμικά και πολιτικά κινήματα του σύγχρονου κόσμου, παραμένει επίκαιρος όσο ποτέ.

Προσθήκη
€11.70

Ιστορία

Οι βάρβαροι της Ευρώπης

Έντουαρντ Τζέιμς

Η περίοδος από τον 3ο ως τον 7ο αιώνα μ.Χ. είναι μια εποχή εξελισσόμενης εθνογένεσης που μεταμορφώνει την όψη του “ρωμαϊκού κόσμου” και οδηγεί στην εμφάνιση της μεσαιωνικής Ευρώπης. Ο κύριος συντελεστής αυτού του μετασχηματισμού είναι οι μετακινήσεις ή εισβολές, ανάλογα με την ερμηνεία, μιας πανσπερμίας λαών -από τους υπερβόρειους Πίκτους και Σκότους, τους Γότθους, τους Κέλτες, τους Φράγκους, τους Σάξονες, τους Σλάβους, τους Αβάρους και τους Ούννους, έως άλλους λιγότερο ή καθόλου γνωστούς, όπως οι Έρουλοι, οι Σαρμάτες ή οι Οτ γκάγκα- που οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τούς αποκαλούσαν “βαρβάρους”, είτε με την έννοια του “μη Έλληνα” ή του “μη Ρωμαίου” είτε, κυρίως, με την υποτιμητική σημασία του “απολίτιστου”.

Ο Έντουαρντ Τζέιμς επιλέγει συνειδητά να χρησιμοποιήσει τον συμπεριληπτικό όρο “βάρβαρος” αποκαθαίροντάς τον από τις υποτιμητικές του συνδηλώσεις. Συνδυάζοντας τις ιστορικές πηγές με τα αρχαιολογικά τεκμήρια, επικεντρώνεται στους ίδιους τους βαρβάρους προσεγγίζοντάς τους όχι ως απρόσωπες ορδές που επέφεραν την πτώση ενός μεγάλου πολιτισμού αλλά ως άτομα και ομάδες που είχαν να επιδείξουν τον δικό τους πολιτισμό και τα δικά τους επιτεύγματα.

Ένα καίριο θέμα που διατρέχει το βιβλίο είναι ο τρόπος με τον οποίο η ιστορία των βαρβάρων έχει παρερμηνευθεί και χρησιμοποιηθεί για να προωθήσει τους στόχους του σύγχρονου εθνικισμού στην Ευρώπη. Ο Έντουαρντ Τζέιμς θέτει συνειδητά στο στόχαστρό του τους εθνικιστικούς μύθους και ανατρέπει τις απλουστευτικές διχοτομίες ανάμεσα στη “βαρβαρότητα” και στον “πολιτισμό”, που οδηγούν σε μονοσήμαντες ερμηνείες της ιστορίας και του κόσμου.

Προσθήκη
€22.50

Επιστήμες

Ένας φορητός κόσμος. Φέρνοντας στο φως τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ένα επιστημονικό θαύμα του αρχαίου κόσμου

Αλεξάντερ Τζόουνς

Η σημασία ορισμένων αρχαιολογικών ανακαλύψεων δεν γίνεται πάντοτε αντιληπτή από την πρώτη στιγμή. Αυτό ακριβώς συνέβη το 1901, όταν σφουγγαράδες ανέσυραν μια μάζα σκουριασμένου μπρούντζου από ένα ναυάγιο που βρισκόταν στον βυθό κοντά στην ακτή των Αντικυθήρων. Κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τότε ότι είχε μόλις ανακαλυφθεί ο αρχαιότερος αναλογικός υπολογιστής, ένας εκπληκτικός μηχανισμός που κάποτε προσομοίωνε τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων όπως τις είχαν συλλάβει οι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι, και που έγινε γνωστός ως «ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων».

Εκτός από το χρονικό της απίθανης αυτής ανακάλυψης, ο συγγραφέας του ανά χείρας βιβλίου εξηγεί λεπτομερώς πώς λειτουργούσε ο Μηχανισμός, πώς κατασκευάστηκε και για ποιον σκοπό, αλλά και πώς κατέληξε στο πλοίο που ναυάγησε στις ελληνικές ακτές γύρω στο 60 π.Χ. Το κορυφαίο αυτό έργο της μηχανικής ήταν επίσης και μία από τις πρώτες φορητές συσκευές υποστήριξης της διδασκαλίας. Η τεχνογνωσία που ενσωμάτωνε είναι ό,τι πιο προηγμένο έχουν συναντήσει από την κλασική ιστορία οι σύγχρονοι μελετητές, ενώ εκπληκτικά είναι και τα όσα φανέρωσε για την ελληνορωμαϊκή αστρονομία και επιστημονική τεχνολογία καθώς και για τη θέση τους στην αρχαία ελληνική κοινωνία.

Γραμμένο από έναν παγκοσμίου φήμης μελετητή του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, το βιβλίο Ένας φορητός κόσμος θα συναρπάσει όλους τους αναγνώστες που ενδιαφέρονται για την αρχαία ιστορία, την αρχαιολογία και την ιστορία των επιστημών και της τεχνολογίας.

Προσθήκη
€19.80

Πολιτική

Οι πολλαπλές εκφάνσεις του αντι-εβραϊσμού

Συλλογικό

Ο αντι-εβραϊσμός οδήγησε κατά το παρελθόν σε ανείπωτα εγκλήματα, όμως δεν έχει πάψει να στοιχειώνει τον σύγχρονο κόσμο. Ο συλλογικός τόμος των Πολλαπλών εκφάνσεων του αντι-εβραϊσμού αποσκοπεί στο να λειτουργήσει ως ένας, πιθανόν άβολος, καθρέφτης των πολύμορφων όψεων του ελληνικού αντι-εβραϊσμού, αναδεικνύοντας τις διασυνδέσεις του με τις συναφείς εξελίξεις στο ευρύτερο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι· ανατέμνει τη γέννηση και την εξέλιξη των ιδεολογημάτων που χρησιμοποιούσε και εξακολουθεί να χρησιμοποιεί η αντισημιτική ρητορική προκειμένου να βρει απήχηση στην ελληνική και την ευρωπαϊκή κοινωνία.

Ο εξαιρετικά πολυδιάστατος χαρακτήρας του φαινομένου του αντι-εβραϊσμού επιβάλλει διαθεματικές προσεγγίσεις. Σε πείσμα των δυσκολιών αυτού του χαοτικού ερευνητικού πεδίου, οι συγγραφείς αποπειρώνται να φωτίσουν διαφορετικές και πιθανόν άγνωστες πτυχές μιας ρατσιστικής αντίληψης που κυριάρχησε στον 20ό αιώνα και συνεχίζει να δηλητηριάζει τη δημόσια σφαίρα. Εξετάζονται, συνδυάζοντας τη διαχρονική και τη συγχρονική οπτική, οι ιστορικές διαδρομές του αντισημιτισμού και η αναβίωσή του στη σύγχρονη πολιτική ρητορική, ο αντι-εβραϊσμός στα γράμματα και στις τέχνες, ο αντίκτυπός του στο πεδίο των ιδεών, ενώ επιχειρείται και η προσέγγιση του Ολοκαυτώματος υπό το πρίσμα της βιοηθικής. Σε κάθε περίπτωση, τους συγγραφείς τούς συνδέει η αγωνία να ανταποκριθούν στο επιτακτικό αίτημα της κατανόησης ενός φαινομένου που εξακολουθεί να ορθώνει το φάσμα της βαρβαρότητας μπροστά στον δυτικό πολιτισμό.

Στον τόμο γράφουν οι: Μαρία Καβάλα, Διονύσης Γ. Δρόσος, Ρίκα Μπενβενίστε, Ποθητή Χαντζαρούλα, Δημήτρης Ψαρράς, Τρισεύγενη Γεωργακοπούλου, Ιωάννης Μ. Κωνσταντάκος, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Άννα Μαυρολέων, Κώστας Σπηλιώτης, Ρένα Μόλχο, Βασιλική Λαλαγιάννη, Φώτης Στάμος, Δημήτρης Ν. Λαμπρέλλης, Γιάννης Δημητρακάκης, Κατερίνα Καρούνια, Γιώργος Φαράκλας, Στέφανος Δημητρίου, Φίλιππος Κ. Βασιλόγιαννης, Γιώργος Χ. Παπαοικονόμου, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Γρηγορίου, Σταυρούλα Τσινόρεμα, Ευάγγελος Δ. Πρωτοπαπαδάκης και Μαρία Κ. Χωριανοπούλου, ενώ τον συντονισμό και την επιμέλεια είχε η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου, που έγραψε και την εισαγωγή.

 

Προσθήκη
€18.00