Προβολή όλων των 8 αποτελεσμάτων

Έρμα

Ξένη λογοτεχνία

Τα μάγια

Χέρμαν Μπροχ

Την εποχή που δημοσιεύει την εμβληματική μυθιστορηματική τριλογία “Οι υπνοβάτες”, ο Χέρμαν Μπροχ έχει ήδη αρχίσει να επεξεργάζεται το επόμενο έργο του. Ακροβατώντας στο ιστορικό μεταίχμιο ανάμεσα στον παλαιό κόσμο που καταρρέει και στον νέο που πασχίζει να γεννηθεί, ο Μπροχ παραμένει πιστός στο σχέδιό του να αποτυπώσει, με τα μέσα της λογοτεχνίας, τη βαθιά κρίση της εποχής του και τις κινητήριες δυνάμεις που τη δημιούργησαν. Καρπός αυτής της αναζήτησης είναι το παρόν μυθιστόρημα, το οποίο συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα του Αυστριακού λογοτέχνη και εκδίδεται για πρώτη φορά στη γλώσσα μας.

Στα “Μάγια” ο Μπροχ περιγράφει ένα ημερολογιακό έτος από τη ζωή μιας ορεινής αγροτικής κοινότητας στα χρόνια του Μεσοπολέμου, με αφηγητή τον γιατρό του χωριού. Όταν εμφανίζεται ο παράξενος ξένος Μάριους Ράτι, αρχικά αντιμετωπίζεται με δυσπιστία από τους ντόπιους. Όμως πολύ γρήγορα τα μυστικιστικά και ιδεοληπτικά κηρύγματά του για τη χαμένη ενότητα με τη φύση και τον συνάνθρωπο αρχίζουν να «μαγεύουν» την πλειοψηφία των κατοίκων και η κατάσταση εκτροχιάζεται. Το παλιό ορυχείο στα έγκατα του βουνού αναβιώνει και η μαζική παράκρουση κορυφώνεται με μια ανήκουστη τραγωδία.

Στον πυρήνα αυτού του μυθιστορήματος βρίσκεται το φαινόμενο της μαζικής ψυχολογίας και η συλλογική αλλοφροσύνη που προκάλεσε η επέλαση του ναζισμού. Ο Μπροχ δεν στέκεται μόνο στα κοινωνικά φαινόμενα, τη φτώχεια, την απομόνωση, τη δεισιδαιμονία, αλλά επιχειρεί μια κατάδυση μέχρι θεμέλια της ανθρώπινης ύπαρξης, για να ανακαλύψει ποια ανάγκη ώθησε τους ανθρώπους να αντικρίσουν τον σωτήρα τους στο πρόσωπο ενός παράφρονα

23.30

Ξένη λογοτεχνία

Πέρασμα

Νέλα Λάρσεν

Το Πέρασμα της Νέλα Λάρσεν συγκαταλέγεται στα μείζονα και επιδραστικότερα έργα της αφροαμερικανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, ένα μικρό αλλά πολύτιμο διαμάντι του αμερικανικού μοντερνισμού που κατέχει περίοπτη θέση στην παράδοση της Αναγέννησης του Χάρλεμ και τις τελευταίες δεκαετίες γνωρίζει πολλές επανεκδόσεις σε ολοένα και περισσότερες γλώσσες.

Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία δύο μαύρων γυναικών που το χρώμα του δέρματος τους επιτρέπει να «περάσουν» για λευκές. Η Αϊρίν Ρέντφιλντ, η οποία ζει μια σχετικά ήρεμη και περιχαρακωμένη ζωή με τον έγχρωμο γιατρό σύζυγο και τα δύο παιδιά της στο πολύχρωμο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης, συναντά τυχαία στην ταράτσα ενός ξενοδοχείου την ριψοκίνδυνη και εκκεντρική Κλερ Κέντρι, την παιδική της φίλη που έχει να δει πάνω από δέκα χρόνια. Η Αϊρίν συνειδητοποιεί ότι η Κλερ έχει απαρνηθεί τις ρίζες της και ζει πλέον σαν λευκή, έχοντας παντρευτεί έναν πλούσιο ρατσιστή λευκό άντρα που μισεί τους έγχρωμους ανθρώπους και αγνοεί την πραγματική της ταυτότητα. Η επανασύνδεση θα δημιουργήσει μια αλλόκοτη ζεύξη ανάμεσα στις δύο φίλες. Οι διαφορετικές ζωές και οι αποκλίνουσες αντιλήψεις διασταυρώνονται και διαπλέκονται ασκώντας η μία στην άλλη μια παράξενη έλξη και μια μυστηριώδη γοητεία. Η συνάντηση, όμως, θα αποδειχθεί μοιραία και θα τις σφραγίζει ανεξίτηλα.

Πολλοί μελετητές του έργου της Λάρσεν θεωρούν ότι ο τίτλος παραπέμπει στην «τραγική μουλάτα», τον στερεοτυπικό χαρακτήρα της μαύρης λογοτεχνίας που ενσάρκωνε τις απόπειρες των ανοιχτόχρωμων μαύρων γυναικών για φυλετική μετάβαση, δηλαδή να «περάσουν» για λευκές και έτσι να αποφύγουν τον ρατσισμό και να ελπίσουν στην κοινωνική ανέλιξη. Διάσημο πλέον για τον περίτεχνο τρόπο με τον οποίο καταφέρνει να αποτυπώσει τις ψυχολογικές μεταστροφές και τις εσωτερικές συγκρούσεις των δύο ηρωίδων αλλά και για το ανατρεπτικό του τέλος, το Πέρασμα αποτελεί, μεταξύ άλλων, μια κριτική εξερεύνηση πάνω στις ταυτότητες της φυλής, του φύλου, της τάξης και της γυναικείας σεξουαλικότητας.

13.30

Φίοντορ Ντοστογιέφσκι

Οι “Σημειώσεις από το υπόγειο” είναι ένα ιδιαίτερο μυθιστόρημα που καταλαμβάνει περίοπτη θέση στο ντοστογιεφσκικό λογοτεχνικό σύμπαν και σηματοδοτεί τη νέα εποχή των μεγάλων μυθιστορημάτων. Πολλές από τις ιδέες που δοκιμάζει ο συγγραφέας εδώ θα τις δούμε πολύ σύντομα να εμφανίζονται στους εμβληματικούς ήρωες των αριστουργημάτων του. Σε κανένα άλλο μυθιστόρημα, όμως, ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι δεν θα επαναλάβει αυτό το ιδιότυπο ύφος γραφής των Σημειώσεων, ένα ύφος που με το λογοτεχνικό του σφρίγος και την καλλιτεχνική του αρτιότητα θα σφραγίσει με ανεπανάληπτο τρόπο αυτό το πρωτοποριακό έργο.

Στις “Σημειώσεις” ο Ντοστογιέφσκι συνθέτει αριστοτεχνικά έναν από τους σπουδαιότερους και επιδραστικότερους αντι-ήρωες της σύγχρονης λογοτεχνίας και εγκαινιάζει μια νέα πνευματική και καλλιτεχνική παράδοση, που η βαθιά επιρροή της θα φανεί αργότερα τόσο στη λογοτεχνία και τις τέχνες όσο και στον φιλοσοφικό στοχασμό. Ο άνθρωπος του υπογείου είναι ένας άνθρωπος άρρωστος, απωθητικός, ανυπόφορος, δυστυχισμένος. Στις σημειώσεις του μας εξομολογείται τις ατέρμονες ήττες και τις ταπεινώσεις του, και εκτοξεύει με λύσσα τους μύδρους του ενάντια σε ό,τι δεν σέβεται την ελευθερία της βούλησης. Η ανελέητη κριτική που εξαπολύει έρχεται να κλονίσει τις ομοιογενοποιητικές κοινωνικές νόρμες και να αναδείξει το πολυφωνικό χάος της συνείδησης και την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Οι εξομολογήσεις του υπόγειου ανθρώπου αποτελούν μια υποδειγματική σπουδή στην έννοια του παραλόγου, όπου τη θέση του παραλόγου κατέχει η ίδια η πραγματικότητα. Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, έχοντας στο επίκεντρο τον άνθρωπο, μας παραδίδει ένα συγκλονιστικό λογοτεχνικό έργο και ένα μνημείο κοινωνικής κριτικής και αμφισβήτησης.

12.60

Βάλτερ Μπένγιαμιν

Το 1921 και σε μια Γερμανία που μόλις έχει λήξει η επανάσταση των συμβουλίων, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν ασχολείται με το πάντοτε φλέγον ζήτημα της βίας και διερωτάται κατά πόσο είναι δυνατή μια διάκρισή της σε βία που υποτάσσει και σε βία που απελευθερώνει. Πρόκειται για ένα “αγαπημένο” και τότε (όπως και σήμερα) άκρως επίκαιρο θέμα συζήτησης των αναρχικών ιδεών και πρακτικών και θα πρέπει να επισημανθεί ότι εκείνη την περίοδο της ζωής του ο Μπένγιαμιν δήλωνε αναρχικός (κάτι τέτοιο φαίνεται άλλωστε και από τα γραπτά του, από τις επαφές και τις γενικότερες ενασχολήσεις του). Προλεταριακή γενική απεργία, λοιπόν, εναντίον πολιτικής γενικής απεργίας, μυθική βία εναντίον θεϊκής βίας, δυνατότητα μη βίαιης επίλυσης των διαφορών, κατάσταση εξαίρεσης και να που σήμερα οι σκέψεις του Μπένγιαμιν συνεχίζουν να είναι επίκαιρες. Αυτό άλλωστε φαίνεται και από την παράθεση των εισηγήσεων σχετικά με το κείμενο του Μπένγιαμιν σε μια ημερίδα που έγινε το 2011 στο ιστορικό κατειλημμένο κοινωνικό κέντρο του Μιλάνου (Cox 18, αλλά και από ένα μικρό σχόλιο του ίδιου Μπένγιαμιν σχετικά με το ζήτημα της χρήσης βίας (ανέκδοτο στην εποχή του). Έτσι προχωράμε σε μια ακόμη έκδοση του κειμένου του Μπένγιαμιν, ελπίζοντας ότι ο παρών τόμος θα συνεισφέρει γόνιμα σε προσωπικές και συλλογικές διερωτήσεις.

10.00

Fiction/Μυστηρίου

Ήμουν η Ντόρα Σουάρεζ

Ντέρεκ Ρέιμοντ

Σε μια μεσοαστική περιοχή του Λονδίνου, η γειτόνισσα της ηλικιωμένης Μπέτι Κάρστερς συνειδητοποιεί πως κάτι κακό έχει συμβεί και καλεί την αστυνομία. Το θέαμα που αντικρίζουν οι αστυνομικοί είναι αποκρουστικό. Η Κάρστερς κείτεται νεκρή στο χολ, με το κρανίο διαλυμένο και το άψυχο σώμα της πεταμένο μέσα στα συντρίμμια ενός παλιού ρολογιού. Στο διπλανό δωμάτιο βρίσκεται το πτώμα της νεαρής Ντόρα Σουάρεζ. Ο δολοφόνος τη βασάνισε με ανείπωτο τρόπο και την κατακρεούργησε με ένα τσεκούρι. Το ίδιο βράδυ, λίγα χιλιόμετρα μακριά, ο Φίλιξ Ροάτα, συνιδιοκτήτης του κακόφημου Parallel Club, δέχεται μια σφαίρα από κυνηγετικό όπλο που θρυμματίζει το κεφάλι του σε χίλια κομμάτια.

Ο ανώνυμος ντετέκτιβ, ο οποίος είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα, ανακαλείται στο Εργοστάσιο για να αναλάβει αυτή την αλλόκοτη υπόθεση. Καθώς προχωράει η έρευνα, τα στοιχεία που έρχονται στην επιφάνεια προκαλούν φρίκη. Προσπαθώντας να ξετυλίξει το νήμα από το σημειωματάριο της Σουάρεζ, ο ντετέκτιβ συγκλονίζεται από τις αναπάντεχες διαστάσεις του εγκλήματος και τον κυριεύουν βασανιστικές σκέψεις και εμμονές. Γιατί να σκοτώσει κανείς μια γυναίκα που ούτως ή άλλως πέθαινε; Και γιατί να το κάνει με έναν τόσο κτηνώδη τρόπο; Η δολοφονία του Φίλιξ Ροάτα σχετίζεται με αυτές των δύο γυναικών ή πρόκειται για τυχαίο γεγονός; Τι συμβαίνει στον επάνω όροφο του Parallel Club; Στα χέρια του ντετέκτιβ θα φτάσει μια παράξενη φωτογραφία, που θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο την υπόθεση.

Ο αποκαλούμενος «Νονός» και θεμελιωτής του βρετανικού νουάρ Ντέρεκ Ρέιμοντ, ακροβατώντας ανάμεσα στα αιχμηρά και δυσδιάκριτα όρια της λογικής και της τρέλας, συνθέτει μια απόκοσμη και ανατριχιαστική ιστορία στο θατσερικό μητροπολιτικό Λονδίνο των μεγάλων ανισοτήτων και των έντονων κοινωνικών κραδασμών. Με το χαρακτηριστικό πυρετώδες ύφος του συγγραφέα και με τη γλώσσα να αγγίζει τις ερεβώδεις εσχατιές της, το μυθιστόρημα “Ήμουν η Ντόρα Σουάρεζ” της διάσημης σειράς Factory Novels θεωρήθηκε από το αναγνωστικό κοινό και τους κριτικούς ένα από τα σημαντικότερα και σκοτεινότερα έργα της βρετανικής αστυνομικής λογοτεχνίας.

11.00

Ελληνική λογοτεχνία

Λόλα Καραμπόλα

Ερωφίλη Κόκκαλη

Δεν σου κρύβω ότι κατά βάθος όπως κάθε μάνα που μεγαλώνει αγόρι με… με το αυτό του… πώς να το πω… κατάλαβες, χάρηκα, χίλιες φορές να τον μαζεύω από τα γήπεδα παρά από τις μπιμπιμπό και τα πατίνια. Στάξε μου λίγο γάλα, μωρή. Μια σταγόνα. Φτάνω στα γηπεδάκια, ρωτάω, ξαναρωτάω, και εκεί που έχω ξελαρυγγιαστεί κι έχω λαχανιάσει, μπαμπάκι το στόμα μου, και δεν έχω πια ανάσα να φωνάξω κι έχει πιάσει και ψύχρα, σουρούπωνε. Φτάνει, μωρή, το γάλα. Εκεί είναι αλάνα, δεν είναι πλατεία να κόβει λίγο, τον εντοπίζω να βγαίνει σεινάμενος κουνάμενος από ένα περιβολάκι, ο Θεός να το κάνει. Ήθελα να ’ξερα, για ομορφιά το παράτησαν εκεί οι αχαΐρευτοι του δήμου; Κάτι πικροδάφνες σαν ανάποδο γαμώτο. Και τότε, τσουπ, ξοπίσω του βγαίνει και ο γιος της Αλβανίδας με κατεβασμένα παντελόνια, αυτός που δουλεύει στο σουβλατζίδικο του μπαρμπα-Μήτσου του Κρητικού, τον αναγνώρισα με την πρώτη».

Η Λόλα Καραμπόλα στέκεται μπροστά στον θαμπό καθρέφτη του μπάνιου, τυλιγμένη σε μια πετσέτα με τα αρχικά του Ε.Σ. Αρπάζει μια μπλούζα από τα άπλυτα και, καθώς τον καθαρίζει από την υγρασία, μέσα του βλέπει τα χρόνια του δημοτικού να περνάνε σαν σκηνές από ταινία. Πίσω από τις κλειστές πόρτες, στο δυομισάρι της προσφυγικής συνοικίας, αντιλαλούν τραγούδια και κατάρες. Έξω παραμονεύουν κραξίματα, αστυνομουνίες και καραμπόλες. Στον καθαρό καθρέφτη παρατηρεί ξανά το ξένο ρούχο, το σώμα της.

 

11.70

Χέρμαν Μπροχ

O Χέρμαν Μπροχ ανήκει σε εκείνη την παράδοση των μεγάλων λογοτεχνών που με το έργο τους μεταμόρφωσαν το ευρωπαϊκό μυθιστόρημα σε μια πρωτοποριακή μορφή τέχνης. Η τριλογία Υπνοβάτες αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα, που μαζί με τα έργα του Κάφκα, του Τζόυς, του Προυστ, του Μούζιλ συνέβαλαν τα μέγιστα στην επανάσταση της μοντέρνας μυθοπλαστικής αφήγησης.

Τα μυθιστορήματα 1888. Πάσενοβ ή Ο ρομαντισμός, Ες ή Η αναρχία και Χουγκενάου ή Ο πραγματισμός επικεντρώνονται αντίστοιχα σε τρεις ήρωες τυπικούς εκπροσώπους της τάξης τους, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με την κρίση των αξιών της εποχής τους. Γύρω τους στροβιλίζεται μια πλειάδα χαρακτήρων που καλύπτουν σχεδόν όλο το ψηφιδωτό της κεντροευρωπαϊκής κοινωνίας από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι την εποχή της διαβολικής σαγήνης του ολοκληρωτισμού.

Η προσπάθεια του νεαρού ανθυπολοχαγού Φον Πάσενοβ να αποφύγει τις συγκρούσεις που κληροδοτεί ο προηγούμενος αιώνας βρίσκοντας καταφύγιο στην παράδοση και τον ρομαντισμό, ο πόθος του μικροαστού οραματιστή Ες για δικαιοσύνη και λύτρωση σε έναν ετοιμόρροπο κόσμο που σπαράσσεται από τη διαμάχη του παλιού με το νέο κορυφώνονται στο τρίτο βιβλίο, όπου, λίγο πριν τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι δύο ήρωες μοιραία συναντιούνται με τον αμοραλιστή έμπορο Χούγκεναου, εκφραστή του μηδενισμού και της διάλυσης των εννοιών πάνω στις οποίες στηρίχθηκε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα από την Αναγέννηση ως τον Μεγάλο Πόλεμο. Ένα βήμα χωρίζει πλέον τους «υπνοβάτες» από την επικείμενη τραγική τροπή της Ιστορίας.

Η Χάνα Άρεντ σημείωνε ότι στην τριλογία του ο Μπροχ ξεκινά ως συνηθισμένος παραμυθάς, για να αποκαλυφθεί στο τέλος ως ποιητής και φιλόσοφος που δεν του αρκεί να απεικονίσει την πορεία των συμβάντων, αλλά μάλλον αγωνιά να ανακαλύψει τους νόμους της κίνησης που διέπουν την κατάρρευση των αξιών. Με αυτόν τον τρόπο, και μέσα από μια εντυπωσιακή και περίτεχνη λογοτεχνική αφήγηση ο  Χέρμαν Μπροχ μάς παραδίδει ένα μνημειώδες αριστούργημα.

26.00

Ξένη λογοτεχνία

Προσκλητήριο Ηρώων

Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ

Στις 2 Οκτωβρίου 1968, μόλις λίγες ημέρες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Μεξικό, μια φοιτητική διαδήλωση στο Τλατελόλκο πνίγεται στο αίμα από την κυβέρνηση. Περισσότεροι από διακόσιοι φοιτητές και πολίτες σκοτώθηκαν από τα πυρά των αστυνομικών, ενώ εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Το μεξικανικό κράτος φρόντισε να θάψει το γεγονός και κανείς δεν τιμωρήθηκε γι’ αυτό το έγκλημα.

Το Κίνημα του ’68 έχει καταρρεύσει και έχει οδηγηθεί σε μια οδυνηρή ήττα. Ο Νέστορ Ρίκα, ένας δημοσιογράφος που συμμετείχε στα γεγονότα, από το δωμάτιο ενός νοσοκομείου στην Πόλη του Μεξικού καλεί τους ήρωες της παιδικής του ηλικίας με σκοπό την εκδίκηση και την ανατροπή του καθεστώτος του Ντίας Ορντάς. Στο πλευρό του προστρέχουν, μεταξύ άλλων, ο Σάντοκαν και οι Τίγρεις της Μαλαισίας, οι Τρεις Σωματοφύλακες, οι Μάου Μάου, ο Σέρλοκ Χολμς και το σκυλί των Μπάσκερβιλ (αλλά όχι ο Γουότσον), ο Γουάιατ Ερπ και ο Ντοκ Χολιντέι για να συμμετάσχουν στη συνωμοσία…

8.40