Προβολή όλων των 8 αποτελεσμάτων

Επίκεντρο

Ξένη λογοτεχνία

Με λένε Ευρώπη

Καπλάνι Μ. Γκαζμέντ

Στο Με λέ­νε Ευρώ­πη ο Γκαζ­μέντ Κα­πλά­νι αφη­γεί­ται τη ζωή ενός συ­νη­θι­σμέ­νου με­τα­νά­στη και τη σχέ­ση του με μια και­νούρ­για χώ­ρα και κουλ­τού­ρα. Είναι το μυ­θι­στό­ρη­μα μι­ας ανα­γέν­νη­σης: η ανα­κά­λυ­ψη μι­ας άλ­λης γλώσ­σας, οι κρυ­φές ση­μα­σί­ες πί­σω από τις πιο κοι­νές λέ­ξεις και εκ­φρά­σεις, η εξε­ρεύ­νη­ση της ξε­νό­τη­τας του με­τα­νά­στη σε μια ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νία που φο­βά­ται και εκ­πλήσ­σε­ται από την ξαφ­νι­κή πα­ρου­σία του Άλ­λου. Μια ανε­ξά­ντλη­τη πε­ρι­έρ­γεια προς όλους εκεί­νους που, όπως κι αυτός, έπρε­πε να εφεύ­ρουν έναν νέο εαυ­τό, ένα νέο πα­ρόν, οδη­γεί τον αφη­γη­τή να προ­σκα­λεί άλ­λους με­τα­νά­στες/με­τα­νά­στρι­ες που έρ­χο­νται από τις τέσ­σε­ρις γω­νι­ές του κό­σμου να αφη­γού­νται τις πολ­λές φο­ρές έκ­κε­ντρες δι­α­δρο­μές τους, όπου συ­νυ­πάρ­χουν η απελ­πι­σία και η ελ­πί­δα, η πα­ραί­τη­ση και η επι­μο­νή, ο σπα­ραγ­μός κι η αν­θρώ­πι­νη ομορ­φιά.

Οι σε­λί­δες αυτού του μυ­θι­στο­ρή­μα­τος ανή­κουν στις πιο πα­ρα­στα­τι­κές που έχουν γρα­φτεί για αυτήν την τό­σο συ­γκλο­νι­στι­κή εμπει­ρία της αλ­λα­γής γλώσ­σας και την κα­τά­κτη­ση της ελ­λη­νι­κής. Γραμ­μέ­νο στα ελ­λη­νι­κά πριν από 14 χρό­νια στην Αθή­να και ξα­να­γραμ­μέ­νο πρό­σφα­τα στο Σι­κά­γο των ΗΠΑ, το Με λέ­νε Ευρώ­πη επι­βε­βαι­ώ­νει τον Κα­πλά­νι ως έναν από τους πιο ξε­χω­ρι­στούς και τα­λα­ντού­χους ελ­λη­νό­φω­νους (ξέ­νους) συγ­γρα­φείς. Ένα τα­λέ­ντο που τον κα­θι­στά μία από τις πιο πο­λύ­τι­μες και κο­σμο­πο­λί­τι­κες φω­νές της σύγ­χρο­νης βαλ­κα­νι­κής λο­γο­τε­χνί­ας.

 

9.90

Γιάννης Καρατζόγλου

Η Θεσ­σα­λο­νί­κη των τε­λευ­ταί­ων ετών πριν από τον Β’ΠΠ προ­σπα­θού­σε να απορ­ρο­φή­σει τις ανα­τα­ρά­ξεις της πε­ρα­σμέ­νης 15ετί­ας: την έλευ­ση των προ­σφύ­γων σε μια κα­τε­στραμ­μέ­νη από πυρ­κα­γιά πό­λη, την οικο­νο­μι­κή κρί­ση, τον δι­ά­χυ­το αντι­ση­μι­τι­σμό, τα συ­νε­χή πρα­ξι­κο­πή­μα­τα κ.ο.κ. Η 5ετία της Δι­κτα­το­ρί­ας του Ι.Με­τα­ξά έφε­ρε την δι­ά­λυ­ση της ΕΕΕ και των χα­λυ­βδό­κρα­νων, των προ­σκό­πων και πα­ρεμ­φε­ρών ορ­γα­νώ­σε­ων, μια οικο­νο­μι­κή στα­θε­ρό­τη­τα και μια επι­βαλ­λό­με­νη κοι­νω­νι­κή γα­λή­νη που βα­σί­ζο­νταν στην εκτό­πι­ση-εξο­ρία των αρι­στε­ρών «τα­ρα­ξι­ών» του με­σο­πο­λέ­μου, πα­ράλ­λη­λα με μυ­στι­κή προ­ε­τοι­μα­σία της χώ­ρας εν όψει ενός προ­βλε­πό­με­νου πο­λέ­μου. Πώς ανα­τρά­πη­καν όλα με τη Γερ­μα­νι­κή Κα­το­χή 1941-1944; Πώς αντέ­δρα­σε η κοι­νω­νία και οι πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις της πό­λης στον αφα­νι­σμό των Εβραί­ων κα­τοί­κων της; Πού βρέ­θη­καν τό­σες ύαι­νες να πέ­σουν πά­νω στην εβρα­ϊ­κή πε­ρι­ου­σία; Ποιοι ήταν οι δο­σί­λο­γοι που συ­νερ­γά­στη­καν με κά­θε τρό­πο με τον κα­τα­κτη­τή, πώς έδρα­σαν και τι απε­κό­μι­σαν; Πώς συ­μπε­ρι­φερ­θή­καν τα θε­σμι­κά όρ­γα­να της πό­λης σε όλη αυτή την κρί­σι­μη πε­ρί­ο­δο; Πώς αντι­με­τώ­πι­σε τον δο­σι­λο­γι­σμό η Δι­και­ο­σύ­νη με­τά την Απε­λευ­θέ­ρω­ση; Τι απέ­γι­νε με τους «κα­τά την Κα­το­χήν πλου­τί­σα­ντας»; Ποιοι ήταν οι νέοι «εύπο­ροι» στο τέ­λος της δε­κα­ε­τί­ας 1941-1949; Έγι­νε μια ανα­δι­α­νο­μή του πλού­του στην πό­λη; Λει­τούρ­γη­σαν πά­λι οι πα­λι­ές Ισ­ρα­η­λι­τι­κές επι­χει­ρή­σεις; Ιδρύ­θη­καν νέ­ες; Τις απα­ντή­σεις επι­δι­ώ­κει να δώ­σει το ιστο­ρι­κό αυτό δο­κί­μιο, το οποίο βα­σί­ζε­ται στη Δι­δα­κτο­ρι­κή Δι­α­τρι­βή του συγ­γρα­φέα που εγκρί­θη­κε από το Τμή­μα Πο­λι­τι­κών Επι­στη­μών του ΑΠΘ τον Ιού­λιο 2022.

 

24.00

Χριστίνα Πετροπούλου

Πε­ρι­φρο­νη­μέ­νη για χρό­νια από την ηγε­μο­νι­κή κουλ­τού­ρα, άγνω­στη ακό­μη και στον κο­ντι­νό πε­ρί­γυ­ρο, σή­με­ρα η ελ­λη­νι­κή γλώσ­σα της Κα­λα­βρί­ας, γκρέ­κο/γκρε­κά­νι­κα, ανε­ξαρ­τή­τως του εάν ομι­λεί­ται και σε ποιο βαθ­μό, με ανα­κτη­μέ­νο το γλωσ­σι­κό κύ­ρος και το κοι­νω­νι­κό της γό­η­τρο, έχει επα­νέλ­θει δυ­να­μι­κά στο προ­σκή­νιο της κοι­νω­νι­κής, πο­λι­τι­κής και οικο­νο­μι­κής ζω­ής της Κα­λα­βρί­ας. Ακό­μη και οι εξαί­σιοι Πο­λε­μι­στές του Ρι­ά­τσε σε αυτήν τη γλώσ­σα μας προ­σκα­λού­σαν την προ­η­γού­με­νη χρο­νιά (2022) να γι­ορ­τά­σου­με την 50ή επέ­τειο από την ανα­κά­λυ­ψή τους.

Από γλώσ­σα των «τε­λευ­ταί­ων», των paddèki και tamari (άξε­στοι, απο­λί­τι­στοι), όπως ο αστι­κός κό­σμος του Ρη­γίου της Κα­λα­βρί­ας (Reggio di Calabria) χα­ρα­κτή­ρι­ζε τους ορε­σί­βι­ους πλη­θυ­σμούς από τα ελ­λη­νό­φω­να χω­ριά του Ασπρο­μό­ντε κά­θε φο­ρά που κα­τέ­βαι­ναν στην πό­λη, τώ­ρα έχει ανα­χθεί σε σύμ­βο­λο μι­ας ευγε­νούς πα­ρά­δο­σης κι ενός έν­δο­ξου πα­ρελ­θό­ντος με ανα­γω­γές στη Με­γά­λη Ελ­λά­δα και στο Βυ­ζά­ντιο σύμ­βο­λο, το οποίο όλοι προ­σπα­θούν να οικει­ο­ποι­η­θούν: Δή­μοι, Σύλ­λο­γοι, πο­λι­τι­κά σχή­μα­τα, εται­ρεί­ες επι­ζη­τούν τον προσ­δι­ο­ρι­σμό γκρε­κά­νι­κο/α. Οι χθε­σι­νοί paddèki τώ­ρα είναι «τα εγ­γό­νια του Ομή­ρου» και η γλώσ­σα τους σύμ­βο­λο υπε­ρη­φά­νει­ας για όλη την Επαρ­χία του Ρη­γίου –αν όχι για όλη την Κα­λα­βρία.

Η χρή­ση του πα­ρελ­θό­ντος και πώς αυτό επι­στρα­τεύ­ε­ται για να κα­λύ­πτει ανά­γκες του πα­ρό­ντος δεν είναι πρω­το­φα­νές στην αν­θρώ­πι­νη ιστο­ρία. Το ερώ­τη­μα είναι πώς φθά­σα­με ως εδώ, στη ση­με­ρι­νή «ανα­γέν­νη­ση» του γκρέ­κο και στα ποι­κί­λα τε­κται­νό­με­να γύ­ρω από αυτό. Απά­ντη­ση σε αυτό –και σε άλ­λα συ­να­φή– έρ­χε­ται να δώ­σει το βι­βλίο αυτό. Αφη­γού­με­νο τις πε­ρι­πέ­τει­ες της γλώσ­σας και του κό­σμου της –μέ­σα από μία πο­λυ­ε­τή επι­τό­πια έρευ­να– έρ­χε­ται να προ­σθέ­σει μια μι­κρή ψη­φί­δα στο εξαι­ρε­τι­κά εν­δι­α­φέ­ρον αν­θρω­πο­λο­γι­κό μω­σα­ϊ­κό του Νό­του της γει­το­νι­κής μας χώ­ρας, κα­θώς και στην Αν­θρω­πο­λο­γία της Με­σο­γείου.

19.80

Δημήτρης Δημητράκος

Ο Αντό­νιο Γκράμ­σι ήταν ο πρώ­τος ανά­με­σα στους ση­μα­ντι­κούς στο­χα­στές του μαρ­ξι­σμού που αντι­λή­φθη­καν την ανά­γκη, όχι μό­νο της ανα­νέ­ω­σης αλ­λά της υπέρ­βα­σής του. Σύμ­φω­να με την έκ­φρα­σή του, ο μαρ­ξι­σμός πρέ­πει να νο­η­θεί ως «ανοι­χτός κύ­κλος» και όχι ως δόγ­μα. Θε­ώ­ρη­σε ότι στη με­γά­λη «ηθι­κή και δι­α­νο­η­τι­κή ανα­μόρ­φω­ση» όλης της κοι­νω­νί­ας που συ­νι­στού­σε το πρό­ταγ­μά του, ο ανα­νε­ω­μέ­νος μαρ­ξι­σμός θα δι­α­δρα­μά­τι­ζε πρω­τεύ­ο­ντα, κα­θο­δη­γη­τι­κό ρό­λο.

Η αρ­χι­κή ιδέα της με­λέ­της μου προ­έ­κυ­ψε από συ­ζη­τή­σεις που είχα με φί­λους στην Ιτα­λία, ιδί­ως με τον Τί­το Πα­τρί­κιο, χά­ρη στον οποίο «ανα­κά­λυ­ψα» τον Γκράμ­σι. Δι­ε­ρευ­νώ­ντας τη ζωή και το έρ­γο του δι­α­πί­στω­σα ότι πα­ράλ­λη­λα με την ανα­νέ­ω­ση της μαρ­ξι­στι­κής θε­ω­ρί­ας, τον απα­σχό­λη­σε ιδι­αί­τε­ρα η ανά­γκη ανά­πτυ­ξης κρι­τι­κού πνεύ­μα­τος και ορ­θο­λο­γι­κής αντι­με­τώ­πι­σης των προ­βλη­μά­των συν­δυ­ά­ζο­ντας το θάρ­ρος με τον ρε­α­λι­σμό στην πο­λι­τι­κή.

17.10

Αλέξανδρος Μπαζούκης

Μεταξύ ιστορίας και λογοτεχνίας, ιδεολογίας και αισθητικής, πραγματικότητας και μυθοπλασίας, μαρτυρίας και απολόγου για ατομικά και συλλογικά τραύματα, το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να προσφέρει μια νέα προσέγγιση στα πιο αμφιλεγόμενα έργα του Ρόδη Ρούφου, το Χρονικό μιας σταυροφορίας (1954-1958/1972) και τη Χάλκινη Εποχή (1960), και μια συγκροτημένη απόπειρα ένταξής τους στην εποχή και στο ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό, ιδεολογικό και πνευματικό κλίμα, όπου τα μυθιστορήματα αυτά δημιουργήθηκαν, αλλά και κρίθηκαν.
Αξιοποιώντας στοιχεία από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα, από εφημερίδες και περιοδικά της εποχής, αλλά και από πρόσφατες ιστορικές και φιλολογικές μελέτες, το βιβλίο επιχειρεί τη διακρίβωση της συμμετοχής και του ρόλου του ίδιου του Ρούφου στο αντιστασιακό κίνημα και στον Κυπριακό Αγώνα – εμπειρίες που αποτέλεσαν την πρώτη ύλη της δικής του “τετραλογίας των καιρών”. Ταυτόχρονα, κινείται με κριτικό και συ-νάμα ερμηνευτικό προσανατολισμό στην επισήμανση των “εκλεκτικών συγγενειών” του συγγραφέα, καθώς και των στοιχείων εκείνων που συνέθεσαν το προσωπικό του όραμα, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της κοσμοαντίληψής του.
19.80

Στράτος Δορδανάς - Βάιος Καλογρηάς

Το βιβλίο αυτό έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό ιστοριογραφικό κενό αναφορικά με τους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες στην Ανατολική Γερμανία. Δεν πρόκειται, ωστόσο, για μια ακόμη γενική μελέτη για την πολιτική προσφυγιά στην υπερορία μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου, καθώς εστιάζει περισσότερο στη διακρίβωση των όρων υπό τους οποίους η συγκεκριμένη ευάριθμη κοινότητα των πολιτικών προσφύγων περιλήφθηκε στις πρακτικές ενός αρτισύστατου πολιτικού συστήματος και αντιμετωπίστηκε με συγκεκριμένα εργαλεία πειθαναγκασμού από το ανατολικογερμανικό καθεστώς.

Οι “Έλληνες της Στάζι”, δηλαδή όσοι στρατολογήθηκαν από την ανατολικογερμανική Κρατική Ασφάλεια ως σημαντικοί πράκτορες ή απλοί πληροφοριοδότες από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 έως και την πτώση του Τείχους το 1989, συγκροτούν το δεύτερο μέρος του βιβλίου. Επρόκειτο κυρίως για παιδιά και νέους, αλλά και για μερικές δεκάδες μέλη του ΚΚΕ, που παγιδεύτηκαν στα πλοκάμια της Στάζι. Μέσα από τη μελέτη εξατομικευμένων περιπτώσεων επιχειρείται η κατανόηση της δομής και λειτουργίας ενός ολοκληρωτικού μηχανισμού ελέγχου και πειθάρχησης της κοινωνίας, που αποστολή του ήταν η μακροημέρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας, της “βιτρίνας” του ανατολικού συνασπισμού.

16.20

Παναγής Παναγιωτόπουλος

Ποια είναι η ιστορία της μεσαίας τάξης στη Δύση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Ποια η σχέση της με την κατανάλωση, τον ατομικισμό και τη χειραφέτηση; Με ποιον τρόπο φτάσαμε στην πανθομολογούμενη πλέον υπαρξιακή της κρίση; Ποια η ιστορική πορεία των μεσαίων στρωμάτων στην Ελλάδα από τη δεκαετία του ’60 και μετά; Μέσα από ποιες εμπειρίες συνάφθηκε το κοινωνικό συμβόλαιο της μεταπολιτευτικής μεσαίας τάξης; Πώς γίνεται η ελληνική οικογένεια να είναι ταυτόχρονα ο βιότοπος και η καταδίκη της; Υπάρχει ακόμα κάποια ταυτότητα μεσαίων στρωμάτων στη χώρα μας ή πλέον έχουν διασπαστεί σε αντίπαλες μικρο-κοινότητες ανθρώπων οι οποίοι με δυσκολία συνυπάρχουν σήμερα στους τόπους της κοινωνικής και συναισθηματικής ερήμωσης; Η κρίση της πανδημίας θα επικυρώσει τις ανισότητες που διέπουν τις σχέσεις των μελών της παλιάς μεσαίας τάξης στην Ελλάδα ή μήπως θα αποδειχτεί ευκαιρία για μια νέα κοινωνική και πολιτισμική σύγκλιση;

Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει και πασχίζει να απαντήσει αυτό το βιβλίο.

16.20
Προσφορά!

Δήμητρα Κελέση

Το βιβλίο βασίζεται σε πέντε βιοαφηγήσεις παιδιών του ελληνικού εμφυλίου. Οι ηλικιωμένοι, σήμερα, αφηγητές περιγράφουν τη ζωή τους στο χωριό στην κορύφωση του Εμφυλίου, τη μετακίνησή τους στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, τη διαβίωση στα “ολοπαγή ιδρύματα”, το πέρασμα από την Ανατολική στη Δυτική Γερμανία και τη ζωή τους εκεί. Οι αφηγήσεις ολοκληρώνονται με τον επαναπατρισμό και τη μόνιμη εγκατάστασή τους στην Καβάλα.

Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους οι αφηγητές το έζησαν πολιτογραφημένοι ως αλλοδαποί, με ενδεικτικό τον χαρακτηρισμό στην ταυτότητα που τους δόθηκε στην Ανατολική Γερμανία: “Έλληνας χωρίς πατρίδα”. Όταν επέστρεψαν στην πατρίδα, στις άδειες παραμονής τους αναγραφόταν “υπηκοότης ακαθόριστος”.

“Το παρελθόν είναι μια ξένη χώρα, κάνουν τα πράγματα διαφορετικά εκεί”, είναι η πρώτη φράση στο μυθιστόρημα The Go-Between του L. P. Hartley. Ο Salman Rushdie, στο Imaginary Homelands, παρατηρώντας μια φωτογραφία στον τοίχο του δωματίου που δούλευε, η οποία απεικόνιζε ένα παλιό και κάπως παράξενο σπίτι -μια φωτογραφία που πάρθηκε πριν ο ίδιος γεννηθεί- νιώθει ότι η φωτογραφία του λέει να αντιστρέφει αυτή την ιδέα. Του θυμίζει ότι το παρόν του είναι το ξένο και ότι το παρελθόν είναι το σπίτι του, μολονότι “είναι ένα χαμένο σπίτι σε μια χαμένη πόλη, στην ομίχλη ενός χαμένου χρόνου”. Ίσως το ίδιο ισχύει και για τους αφηγητές μας. Με τις αλλεπάλληλες μετακινήσεις τους έχουν νιώσει πολλές φορές ξένο το κάθε φορά παρόν τους. Γι’ αυτό, η αφηγηματοποίηση του παρελθόντος λειτουργεί όχι μόνο αυτοδικαιωτικά για το παρελθόν, αλλά και λυτρωτικά για το παρόν. Άλλωστε, έτσι κλείνει την αφήγησή της η Μάρθα: “Δεν πειράζει που κλαίω, ας θυμάμαι κι ας κλαίω”.

12.60