-
×
Η woke ατζέντα του Μεσοπολέμου 2025
1 × €12.00
Κείμενα για ουκ ολίγες βαθιά υποτιμημένες ταινίες, κυρίως από τη δεκαετία του ’70, που απελευθέρωσαν τη ματιά του θεατή από την οικογενειακή τηλεοπτική εικόνα, απενοχοποιώντας περαιτέρω το γυμνό (γυναικείο και αντρικό), την ερωτική περίπτυξη ή και την ερωτική πράξη καθαυτή, τοποθετώντας τα όλα τούτα εντός του ελληνικού τοπίου (φυσικού ή αστικού). Σε μια εποχή συντηρητική, όπως και να το κάνουμε, είναι η λογοκρισία εκείνη που χαλαρώνει –και επί δικτατορίας και επί μεταπολίτευσης–, ώστε να μπορέσει να επιβιώσει ο ελληνικός κινηματογράφος και οι άνθρωποι που στήριζαν σε αυτόν την επιβίωσή τους (τεχνικοί, αιθουσάρχες κ.λπ.) μετά το βαρύ χτύπημα που του επέφερε η τηλεόραση, δείχνοντας εν ολίγοις όσα δεν μπορούσε να δείξει η TV. Αναδείχθηκαν έτσι νέες ερωτικές περσόνες, σαν εκείνες που υποδύθηκαν η Άννα Φόνσου, η Γκιζέλα Ντάλι, η Δώρα Σιτζάνη, η Ρίτα Μπενσουσάν, η Τίνα Σπάθη, η Ajita Wilson κ.ά., μαζί βεβαίως με τους παρτενέρ τους, τον Θεόδωρο Ρουμπάνη, τον Λευτέρη Γυφτόπουλο, τον Udo Kier, τον Γιώργο Στρατηγάκη, τον Χρήστο Νομικό κ.ά.
Από το βιβλίο δεν απουσιάζουν τα κείμενα και οι πληροφορίες ακόμα και για τον underground ή πειραματικό κινηματογράφο μας, δεν απουσιάζουν οι πρωτοποριακές μουσικές ταινίες, δεν απουσιάζουν και άλλα πολλά, που θα τα ανακαλύψετε σιγά-σιγά.
Από τον πρόλογο του βιβλίου
12 queer ιστορίες που απασχόλησαν τις αθηναϊκές εφημερίδες πριν από έναν αιώνα
H woke ατζέντα του Μεσοπολέμου είναι μια πραγματική ατζέντα για το 2025. Σε κάθε μήνα του έτους αντιστοιχεί μία από τις δώδεκα ιστορίες που αλιεύθηκαν μετά από έρευνα στις αθηναϊκές εφημερίδες του Μεσοπολέμου και έχουν ως ήρωες queer υποκείμενα ή μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας της εποχής. «Οριοφιλία» και «τρανσβεστισμός», «γκαρσόνες», «ανδρογυναίκες» και «αγοροκόριτσα», «ψιμυθιωμένοι νέοι», «ερμαφρόδιτοι» και «τύποι Νικολέτας» είναι οι όροι που πριν από έναν αιώνα όριζαν την ομοφυλοφιλία, την «αρρενοπρέπεια» και «θηλυπρέπεια» και περιέγραφαν τις λεσβίες γυναίκες και τους γκέι άντρες, τα τρανς και τα ίντερσεξ άτομα. Στις σελίδες της παρούσας ατζέντας παρελαύνουν κάποιες ενδεικτικές και αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις που απασχόλησαν τον αθηναϊκό ημερήσιο Τύπο πριν από έναν αιώνα, ιδίως κατά το γύρισμα από τη δεκαετία του 1920 στη δεκαετία του 1930, οπότε και αυτά τα θέματα βγήκαν δυναμικά από την ντουλάπα.
Η συγκομιδή και η δημοσιοποίηση του συγκεκριμένου υλικού αποδεικνύει ότι η ορατότητα και τα δικαιώματα της LGBTQI+ κοινότητας δεν απασχολούν για πρώτη φορά την ελληνική κοινωνία στα μέσα της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, αλλά συνιστούν ένα ζήτημα και ζητούμενο με βαθιά ρίζα και μακρύ παρελθόν που φτάνει σίγουρα μέχρι τα χρόνια του Μεσοπολέμου. Ενώ από μόνη της μια τέτοια έκδοση προσφέρει μια τεκμηριωμένη και πειστική απάντηση στην alt right προπαγάνδα και τις συντηρητικές θεωρίες που αρέσκονται να παρουσιάζουν τη συγκεκριμένη συζήτηση σαν κατασκεύασμα της σύγχρονης εποχής και σαν έξωθεν επιβεβλημένη ατζέντα με κρυφούς και σκοτεινούς σκοπούς. Εκτός όμως από τα συντηρητικά επιχειρήματα που κάνουν λόγο για «woke ατζέντα» κάτι ακόμα που ανατρέπεται είναι η γενικευμένη αίσθηση ότι οι περασμένες εποχές είναι αναγκαστικά ή συλλήβδην οπισθοδρομικές. Ο Μεσοπόλεμος όμως δεν είναι ασπρόμαυρος, αλλά έγχρωμος και, μάλιστα, στα χρώματα του ουράνιου τόξου.
Μακριά από τη λογική του «woke washing», η ανά χείρας έκδοση είναι περισσότερο από οτιδήποτε ένα «μαρτυρολόγιο», μια γενεαλογία και μια προσφορά με πολύ σεβασμό προς τα μέλη της ίδιας της κοινότητας, προκειμένου να εντοπισθούν οι καταβολές και οι ρίζες της μέσα από πραγματικές υποθέσεις και αληθινές ιστορίες ανθρώπων με ονοματεπώνυμα. Συγχρόνως, πρόκειται και για μια περιδιάβαση στις δημοσιογραφικές αφηγήσεις των μεσοπολεμικών εφημερίδων για όσες και όσους αγαπούν την αρχειακή έρευνα και τις ιστορίες που αυτή έχει να μας πει.
Περιεχόμενα
Ιανουάριος: Η «ουδετεροποίησις» των δύο φύλων
Φεβρουάριος: Ο δόκτωρ Χίρσφελντ, οι «ερμαφρόδιτοι» και οι «τρανσβεστισταί»
Μάρτιος: Η Μαίρη Γουλανδρή και η «υπερμοντέρνα λόξα» στα καταγώγια του Πειραιά
Απρίλιος: Αδελφοκτονία «διά λόγους τιμής»
Μάιος: Υποθέσεις παρενδυσίας το 1932
Ιούνιος: Τούλα Βελλιανίτου: είναι άνδρας ή γυναίκα;
Ιούλιος: Ένας παπάς στην τσιμπίδα του Τμήματος Ηθών
Αύγουστος: Λησμονώντας τα ανδρικά τους ονόματα
Σεπτέμβριος: Μια «αντρογυναίκα» στις φυλακές Λευκάδας
Οκτώβριος: Το «σκανδαλώδες ειδύλλιον» με την υπηρέτριά της
Νοέμβριος: Κύμα «γυναικοποιημένων»
Δεκέμβριος: Μια νέα συγκομιδή ψιμυθιωμένων νέων στα ξενοδοχεία της Ομόνοιας
Στο νέο της φωτογραφικό λεύκωμα, Ατελιέ καλλιτεχνών, χάος και έμπνευση (Artist Studios, Chaos and Inspiration), η Λίλη Τσίγκου μάς προσκαλεί σε μια μοναδική οπτική ξενάγηση στα εργαστήρια έντεκα καταξιωμένων Ελλήνων καλλιτεχνών. Μέσα από τον φακό της, αποτυπώνεται η ακατέργαστη, συχνά χαοτική ομορφιά αυτών των δημιουργικών χώρων, αναδεικνύοντας τη βαθιά σχέση του κάθε καλλιτέχνη με το περιβάλλον του και το μαγικό μονοπάτι της δημιουργίας. Η επιλογή των καλλιτεχνών βασίστηκε στις μακροχρόνιες προσωπικές σχέσεις της Τσίγκου με τους ίδιους, κάτι που της επέτρεψε την είσοδο σε χώρους συνήθως απροσπέλαστους στο ευρύ κοινό. Κάθε εργαστήριο αποτελεί έναν ξεχωριστό μικρόκοσμο, γεμάτο με τυχαίες λεπτομέρειες και ίχνη έμπνευσης, τα οποία περίμεναν την κατάλληλη στιγμή για να αποτυπωθούν. Οι φωτογραφίες της Τσίγκου εστιάζουν σε αυτά τα στοιχεία, αναδεικνύοντας την απρόβλεπτη γοητεία και την αθέατη δημιουργική διαδικασία του κάθε καλλιτέχνη. Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης εισαγωγή από τον καθηγητή James Hall, διακεκριμένο ερευνητή της ιστορίας των καλλιτεχνικών ατελιέ από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, καθώς και ένα testimonial του φωτογράφου Τάσου Βρεττού προς τη Λίλη Τσίγκου. Η ιστορικός τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη και ο ζωγράφος Στέφανος Δασκαλάκης προσφέρουν μοναδικές προσεγγίσεις για τη σχέση φωτογραφίας και ζωγραφικής, ενώ ο καλλιτέχνης Γιώργος Ρόρρης παραχωρεί μια ιδιαίτερη συνέντευξη για την καλλιτεχνική του πορεία. Ο γιατρός και γνώστης θεμάτων τέχνης σπάνιας εμβέλειας Νίκος Παΐσιος περιγράφει κάθε ατελιέ, προσθέτοντας βάθος στην οπτική αυτή περιήγηση, ενώ το λεύκωμα περιέχει και κείμενα της ίδιας της Τσίγκου, συνοδευτικά στις εικόνες. Οι καλλιτέχνες που παρουσιάζονται στο λεύκωμα είναι οι: Μιχάλης Μαδένης, Κυριάκος Ρόκος, Στέφανος Δασκαλάκης, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Βασίλης Παπανικολάου, Γιώργος Ρόρρης, Βάσος Καπάνταης, Τίμος Μπατινάκης, Δημήτρης Νικολαΐδης, Πέτρος Καραβέβας και Ρουμπίνα Σαρελάκου.
Www.lilytsingos.com @ArtistStudio.Photobook
