Προβολή όλων των 7 αποτελεσμάτων

Ζυράννα Ζατέλη

Ελληνική λογοτεχνία

Ορατή σαν αόρατη

Ζυράννα Ζατέλη

«Δεν μπορείς να πεθάνεις αν δεν γράψεις αυτήν την ιστορία».
«Για να την γράψω πρέπει κάποιος να πεθάνει πρώτα».

Έρχονταν κι έφευγαν οι εποχές, οι μέρες καταπίνανε τις μέρες, κι η Λεύκα παράδερνε μες στην σιωπή και στους δισταγμούς της. Όλο ένοιωθε να την φυσάει το αεράκι της ευφορίας, να παρακινείται συθέμελα να γράψει επιτέλους την «ιστορία φάντασμα», όλο μαζεύονταν τα σύννεφα πάνω από το κεφάλι της, κι έλεγες τώρα θ’ ανοίξουν οι κρουνοί και να πώς ξεκινούν οι καταιγίδες. Πέφτανε τότε μερικές ωραίες στάλες, το ρίγος την συνέπαιρνε, κι ύστερα πάλι όλα χάνονταν, κρύβονταν κατά πού δεν ξέρουμε. Και πόσο ακόμα να περιμένει ν’ αποδημήσει ένας άνθρωπος για να λάβει το λάκτισμα, την ευλογία!… Πώς αντέχω και δεν απελπίζομαι; αναρωτιόταν, την ώρα που μέσα της βαθειά εφτά φορές είχε αλλάξει δέρμα απ’ την απελπισία. Κι εκεί ήταν το ζήτημα: οι φοβερότερες στιγμές και σκέψεις, οι πιο ανείπωτες, δύνανται άραγε να γραφούν σ’ ένα χαρτί ή μήτε στον αιώνα τον άπαντα; Δύναται να «κρυφτεί» η ίδια μέσα σ’ αυτά που έγραφε ή μόνο να κρυφτεί απ’ αυτά; Κι αν δεν υπήρχε διαφορά;

Μια μαγική αναζήτηση για τα άρρητα της γραφής, μέσα στα μυστικότερα μονοπάτια της μυθοπλασίας· γιατί τα καλύτερα είναι αυτά που δεν γράφονται και το πιο σημαντικό ποτέ δεν το λέμε.

16.00

Ελληνική λογοτεχνία

Περσινή αρραβωνιαστικιά

Ζυράννα Ζατέλη

Το δικαιώμα εισόδου σε όλες τις λέσχες των ψυχικά προικισμένων η Ζ.Ζ. το απέκτησε με αυτό το πρώτο της βιβλίο, που ήδη έχει ηλικία δέκα ετών. Τα διηγήματα είναι εννέα – όσες και οι Μούσες. Γυναίκα από σύμπτωση και συγγραφέας από απόλυτη κλίση, η κεντρική φιγούρα έχει τόση ανάγκη να γευτεί το τερπνό δηλητήριο του εγώ της, ώστε τολμά να υψώνει τη λογοτεχνία της σαν σπάνια κύλικα.

Οι ιστορίες αυτής της συλλογής έχουν κάτι από την απόκρυφη γοητεία των νευμάτων της ιέρειας και την αινιγματική επίδραση των φίλτρων.

15.90

Ζυράννα Ζατέλη

Αν πάρεις δέκα σκυλιά και πας και τ’ αφήσεις σ’ έναν αγριότοπο, σε μια ερημιά απ’ όπου δεν περνάει ψυχή ζώσα, τα σκυλιά αυτά μέσα σε λίγες εβδομάδες θα ξαναγίνουν λύκοι…

Με την ανεξιχνίαστη περιστροφή που θα ακολουθούσε ένα ηλιοτρόπιο της νύχτας, η τέχνη της Ζ.Ζ. –επαληθευμένη χαρμόσυνα σε αυτό το τρίτο της βιβλίο, που είναι και το πρώτο της μυθιστόρημα– αποδεικνύει ότι μπορεί κανείς να γράφει σαν να προσπαθεί να λύσει τα μάγια του κόσμου ή σαν να ξορκίζει τη λύση τους.

Το διάχυτο θέμα αυτών των ιστοριών: πώς γεύεται κανείς το μέλι πάνω στο τσεκούρι, είναι και η απάντηση στη συναρπαστική αδυναμία της αφηγήτριας: ανίκανη να αντέξει το μαράζι της σιωπής, γιατρεύει τη σιωπή της με τη λογοτεχνία.

Ο αναγνώστης έχει τη σπάνια τύχη να μπει σε έναν εραλδικό κόσμο, όπου οι άνθρωποι υπάρχουν σαν διαλυμένα είδωλα, τα οποία εμπλέκονται στο αφηγηματικό υφάδι με τον αινιγματικό τρόπο που μια μουσική φράση παρεισφρέει αναπάντεχα σε ένα ζωγραφικό πίνακα.

21.20

Ζυράννα Ζατέλη

Oι είκοσι έξι ιστορίες (έντιτλα κεφάλαια) του μυθιστορήματος της Zυράννας Zατέλη Mε το παράξενο όνομα Pαμάνθις Eρέβους εξελίσσονται στα τέλη του ’50, κάπου στη βόρεια Eλλάδα, με αναδρομές που φτάνουν στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Παρακολουθούμε το ιστορικό πέντε αδελφών (τεσσάρων γυναικών και ενός άντρα) που, μέσα σε μια δωδεκαετία, θα πεθάνουν και οι πέντε στις καλύτερες ηλικίες τους (πρόωροι κι αδυσώπητοι θάνατοι, μυστηριώδεις όσο και «φυσικοί»), αφήνοντας πίσω τους ένα μόνο γόνο: το δεκατριάχρονο αγόρι μιας από τις αδελφές, ένα πλάσμα προικισμένο «με μυστικά χαρίσματα και βάσανα», που –πριν αφανιστεί κι αυτό από το χτύπημα ενός κεραυνού– θ’ αφήσει μια καταλυτική, κυριολεκτικά αλησμόνητη σφραγίδα στο όλο κλίμα του βιβλίου.

Ωστόσο, χίλιες δυο ακόμη ιστορίες γεννιούνται και υφαίνονται πίσω και γύρω απ’ αυτό το κεντρικό μοτίβο και οι αναδρομές στο χρόνο είναι πολύ βαθύτερες –και κυκλικότερες– από ένα «φλας μπακ» στα περασμένα. Eίναι η κατάδυση στην ίδια την ανθρώπινη κατάσταση, στην πολυπλοκότητα της αλήθειας, της πραγματικότητας και του ονείρου – στους φόβους και στις ηδονές της ύπαρξής μας, στις αγάπες μας και στους νεκρούς μας. Nα τονίσουμε επίσης ότι τα παιδιά, τα ζώα, τα φυσικά φαινόμενα, όσο και κάποια παγανιστικά κατάλοιπα (όπως για παράδειγμα οι πυροβασίες που τελούνται ακόμη σε κάποια μέρη της βόρειας Eλλάδας) αποκτούν στο μυθιστόρημά της την αξία και τη βαρύτητα μιας αρχετυπικής θέασης του κόσμου.

Eξάλλου η βασική, η ουσιαστική «πλοκή» του έργου της Zυράννας Zατέλη είναι οι αδιάκοπες διαπλοκές της ίδιας της συγγραφής, είναι τα άπειρα δούναι λαβείν ανάμεσα στην περιπέτεια της ανθρώπινης ψυχής –στους μυστικότερους μάλιστα σπασμούς της– και στην ενσυνείδητη περιπέτεια του ανθρώπου να αρθρώσει τη μοίρα του σε λόγο – με άλλα λόγια, ανάμεσα στο ανείπωτο καθαυτό και στη λογοτεχνία ως μια πράξη μύησης και αυτολυτρωμού. Έχουν ονομάσει τη Zυράννα Zατέλη «σοφιστικέ Zεχραζάντ», κάτι που της πάει αρκετά, μα όχι ως το σημείο να μην ηχεί κι αυτό –στην περίπτωσή της– ως μια συμβατική απόδοση.

 

21.20

Ελληνική λογοτεχνία

Το πάθος χιλιάδες φορές

Ζυράννα Ζατέλη

Όποιος πίστεψε ότι οι νεκροί του πρώτου βιβλίου είχαν πεθάνει διαψεύσθηκε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, όταν γύρισαν όλοι οι «άσωτοι». Καταβεβλημένοι εν ζωή από τα στοιχεία της φύσης, από πάθη και έρωτες που δεν τους σήκωνε η πάνω μεριά της γης, τίναξαν από τον γιακά τους τα χώματα και επέστρεψαν θριαμβικά, για να δειπνήσουν όπως άλλοτε με τους ζωντανούς – μία νύχτα κόσμος ολόκληρος και το ανθρώπινο δράμα εν οίστρω – , μέχρι να έρθει η σεβαστή εκείνη ώρα, το πρώτο χάραμα, να ημερέψουν και να κρυφτούν ξανά ως ώφειλαν στα σκότη. Και όλα τούτα υπό το άγρυπνο βαθύσκιωτο βλέμμα της Λεύκας, που αργότερα θα επιλέξει ως αληθινό της ψευδώνυμο το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους.

26.50

Ελληνική λογοτεχνία

Ηδονή στον κρόταφο

Ζυράννα Ζατέλη

Η Ηδονή στον κρόταφο διαβάζεται ως καλειδοσκοπική αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, ως ασπρόμαυρη μυθοπλασία με πρωταγωνιστές όλους τους έμψυχους και άψυχους κατοίκους του ζατελικού κόσμου.

Συγγραφείς και οδοιπόροι, γνώριμοι και άγνωστοι, πληθωρικές υπάρξεις και ευδαίμονες μελαγχολικοί, γραφομηχανές που δεν σωπαίνουν αλλά και τσιγάρα-θέλγητρα που αναβοσβήνουν σε κάθε σελίδα του βιβλίου μαρτυρούν παράξενες συμπτώσεις, ιερές βλέψεις, επιθυμίες ανεκπλήρωτες και γι’ αυτό άφθαρτες, θανάτους-έρωτες συχνά παράφορους, γρίφους και μυστικά που αποκαλύπτει ο χρόνος, ο ίδιος ο αυτουργός που τα απέκρυψε.

Σπαράγματα μιας εξομολόγησης που αναδίδει ομίχλη και σκιές σαν γνήσιο παραμύθι, με ιστορίες που γράφτηκαν στην πυρά και ενίοτε στην στάχτη της.

10.60

Ελληνική λογοτεχνία

Στην ερημιά με χάρι

Ζυράννα Ζατέλη

Έχοντας περάσει ακροποδητί τη γνωστή δοκιμασία του ανθρώπου που γράφει για να διαβάσει τι έχει ζήσει, η Ζ. Ζ. κατάφερε να φέρει τη γραφή της σ’ ένα σημείο όπου, άθελά της σχεδόν, τελούνται απίθανες κλεψιγαμίες ανάμεσα στις άδηλες δυνάμεις της ζωής. Μέσα από βελόνες που ταξιδεύουν, μοσχαροκεφαλές που δίνονται πεσκέσι, δάχτυλα παράξενα και κάθε λογής μεταμορφώσεις, μια απόκοσμη βαθύτητα διεκδικεί το βιβλίο σαν στέγη.

Επαφίεται στον αναγνώστη να υποψιαστεί ότι παρόμοιοι ψυχισμοί βλέπουν τη λογοτεχνία όχι ως μέγιστη επιτυχία, αλλά απλώς ως ευγενή συμβιβασμό.

15.90