Μέρες

Λονδίνο. Η εποχή της «Στέρνας». Κυοφορία του «Μυθιστορήματος». Επινόηση του Στράτη Θαλασσινού. Ο Σεφέρης ακούει πολλή μουσική.

“…τώρα που κοιτάζω πίσω, βρίσκω ένα μυστικό: δεν υπάρχουν μικρά πράγματα στη ζωή. Αν κοιτάξεις με πολλή δύναμη και πολλή αγάπη μια φλόγα. μπορεί να σου μάθει περισσότερα παρά αν διαβάσεις πολλά βιβλία (και ξοδέψεις πολλή φαιά ουσία) για την εξέλιξη της ανθρωπότητας.”

Κορυτσά – Αθήνα (υπουργείο Τύπου). Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Εποχή του «Μυθιστορήματος», των «Ημερολογίων Καταστρώματος Α’» και των Δοκιμών για την ποίηση.

“…Δεν πιστεύω σ’ αυτούς τους ανθρώπους που φλυαρούν, ή στους άλλους που δεν ξέρουν τι κάνουν· δεν εννοώ να βουλιάξω μέσα στην απερίγραπτη μιζέρια των χαρακτήρων – πιστεύω σε δυο-τρεις ιδέες που προχωρούν, και τώρα ακόμη, ύστερ’ από χιλιάδες χρόνια, σ’ αυτή τη γλώσσα. Γι’ αυτές τις δυο-τρεις ιδέες που πρέπει να ζήσουν εδώ, και μονάχα εδώ θα μπορούσαν να ζήσουν καθώς τις σκέπτομαι, υπομένω αυτή την αθλιότητα.”

Επιστροφή στην Αθήνα. Πρεσβευτής στο Λονδίνο. Η εποχή του κυπριακού αγώνα.

“Απόγευμα ―αργά― βραδιάζει νωρίτερα. Ουρανός με λίγα σύννεφα― από τους σπάνιους εφέτο. Απέναντί μου σοφίτες  μισές πράσινες ―στη μέση άσπρες― έπειτα πάλι πράσινες―ψυχρό χρώμα του γραφίτη στις στέγες ―μελί χρώμα των τούβλων και των κεραμιδιών. Αριστερά μια γωνία από το χτίριο της Αμερικανικής Πρεσβείας που υψώνεται, δεν ξέρω ως που. Ήχος ενός σκεπαρνιού διαλείπων και πίσω το γύρισμα μιας μηχανής, ένα βουητό, τίποτε άλλο.―Ένα παράδειγμα γραφής που θα μου χρειαζότανε για κάμποσο καιρό―απλώς ονοματίσματα― για να ηρεμήσω.

Μήπως το να έχει κανείς κάθε τέσσερα χρόνια τα γενέθλιά του τον επηρεάζει. Διαφορετικό ειδικό βάρος του χρόνου· θα ‘λεγα πιο βαρύς; ―δεν ξέρω. Πιο πλατύς, βέβαια, άλλη προοπτική, άλλη γεύση, ή συνήθεια επεμβαίνει λιγότερο. Θα προτιμούσα αλλιώς; Δεν είναι άσκημα έτσι. Έκλεισα χθες τα 60. Συλλογιζόμουνα χτες πως ίσως είναι τώρα καλύτερα, μια καινούργια άποψη, αν θέλει ο Θεός―πιθανότητες να βγω από την καθημερινή υπηρεσία· αυτή τη σπατάλη ―τόση σπατάλη― να δουλέψω, αλλιώς, να προσηλωθώ· αυτό που μου έλειψε τόσο να προσευχηθώ. Πάει ένας χρόνος και λίγες μέρες, το ενδιαφέρον μου για το υπηρετείν έχει αμβλυνθεί πολύ. Δεν είμαστε για μεγάλα πράγματα.”

Συνταξιοδότηση. Πρίνστον (ΗΠΑ). Τρία κρυφά ποιήματα. 28/3/69: Η δήλωση κατά της δικτατορίας. Η τελευταία εγγραφή, Τρίτη 4 Μάη 1971 (η έγνοια του για την Κύπρο).

Στον τόμο αυτό εμπεριέχονται αμιγώς ημερολογιακές εγγραφές, σημειώσεις για τα βιβλία που μελετούσε ο Γιώργος Σεφέρης, αποκόμματα εφημερίδων, σχέδια επιστολών, ακόμη και διευθύνσεις. Πρόκειται για ένα «εργαλείο δουλειάς» του νομπελίστα ποιητή, που διαμορφώνει μέσα από τις σελίδες του μια ιδιαίτερη τοιχογραφία της εποχής και αποτελεί αδιαμφισβήτητο σημείο αναφοράς για τις σεφερικές σπουδές.

“British Council. Ήρθαμε εδώ, στα σαράντα του Θωμά Έλιοτ, για να συγκεντρωθούμε στη μνήμη του, ο καθένας όπως μπορεί. Δεν έχω τη δύναμη ν’ αφεθώ, αυτές τις μέρες, σε κριτικές σκέψεις. Ένα μόνο θέλω να σημειώσω. Ο θάνατος έδειξε πόσο ανεξίτηλα σφράγισε την εποχή του αυτός ο ποιητής και πόσο μεγάλο κενό μάς άφησε φεύγοντας: «χάσμα σεισμού που βγάνει ανθούς» θα ‘λεγε ο Σολωμός.”