Γιάννης Ατζακάς
Υπήρχε πάντα μέσα του η βαθιά χαρακιά που άφησε το πέρασμα από τις μετεμφυαλικές εκείνες παιδοπόλεις -ένδοξους βασιλικούς τόπους υποταγής και χειραγώγησης, σταθμούς καθαγιασμένους μόνον κατ’ όνομα: «Απόστολος Παύλος», Άγιος Χαράλαμπος», «Καλή Παναγιά», «Άγιος Δημήτριος», Αθήνα, Βέροια, Θεσσαλονίκη, 1949 – 1955. Έχοντας από καιρό διανύσει τις περισσότερες από τις αναπότρεπτες διαδρομές του, ο Γιάννης Αρχοντής φτάνει μόνος του ένα απόγευμα του Ιουνίου σε κάποια ερημική ακτή του Αιγαίου. Δεν ήταν τόσο ανάγκη ενός τελικού απολογισμού, όσο η επίμονη «αναζήτηση του χαμένου χρόνου» και των σημαδιών που άφησε μέσα του μια εποχή ερμητικά κλειστή, όπως τα περίκλειστα και περίλαμπρα ιδρύματα, όπου έζησε έξι από τα πρώτα παιδικά του χρόνια. Εκεί, την ώρα που ένα φωταγωγημένο καράβι περνά ανοιχτά μέσα στη νύχτα, από τον «θολό βυθό» της μνήμης του, όπου για περισσότερο από πενήντα χρόνια το είχε απωθήσει, αναδύεται απροσδόκητα το φάσμα του παιδιού που κάποτε υπήρξε, για να πει επιτέλους ολόκληρη την παλιά ιστορία του. (. . .)
Όμηρος
Τα περισσότερα, ιστορικά και γραμματολογικά, συμφραζόμενα της ομηρικής Ιλιάδας παραμένουν ή αδιάγνωστα ή υποθετικά. Τίποτε βέβαιο δεν ξέρουμε για τον ποιητή της (ή τους ποιητές της): ούτε πότε έζησε ακριβώς ούτε που έζησε και έδρασε ούτε καν πώς λεγόταν. Ίσως γεννήθηκε σε κάποια πόλη της παράλιας Μικράς Ασίας ή σε κάποιο παράκτιο νησί της.
Η Ιλιάδα πιθανολογείται ότι συντάχθηκε στα μέσα περίπου του όγδοου προχριστιανικού αιώνα ότι η Οδύσσεια ακολούθησε, εν γνώσει μάλλον της Ιλιάδας, στα τέλη του ίδιου αιώνα. Τα δύο έπη προϋποθέτουν πάντως μακρά προφορική παράδοση, που την καλλιέργησαν κάποιοι εμπνευσμένοι αοιδοί, οι οποίοι εξελίχτηκαν σε ραψωδούς. Σ’ αυτή την προφορική παράδοση χρωστούν τα ομηρικά έπη λίγο-πολύ: το μύθο τους και τα κύρια πρόσωπά τους σίγουρα τον εξάμετρο και τη γλώσσα τους τους επαναλαμβανόμενους λογοτύπους (άλλως πως: φόρμουλες), τις τυπικές σκηνές, τα τυπικά τους θέματα και μεγαθέματα. […]
Ινάζο Νιτόμπε
«Το Μπουσίντο είναι ο κώδικας ηθικών αρχών που διδάσκονταν και έπρεπε να τηρούν οι ιππότες (“σαμουράι”). Δεν πρόκειται για γραπτούς κανόνες. Στην καλύτερη περίπτωση περιλαμβάνει κάποια αποφθέγματα που διαδόθηκαν προφορικά από γενιά σε γενιά ή προήλθαν από την πένα κάποιου γνωστού πολεμιστή ή σοφού. Συνήθως είναι ένας κώδικας άγραφος και άφατος, που όμως θεωρείται απαράβατος σαν συμβόλαιο, νόμος γραμμένος στις σάρκινες πλάκες της καρδιάς… Ενδεχομένως κατέχει την ίδια θέση στην ιστορία της ηθικής με το Σύνταγμα της Αγγλίας στην ιστορία της πολιτικής».
Θάρρος, εντιμότητα, ευγένεια, αφοσίωση, αίσθηση του καθήκοντος: ο κώδικας αξιών των σαμουράι πολεμιστών έφτασε με το πέρασμα των αιώνων να χαρακτηρίσει την κουλτούρα ολόκληρου του ιαπωνικού λαού. Και ο Ινάζο Νιτόμπε, ένας από τους σημαντικότερους πρεσβευτές του ιαπωνικού πολιτισμού, αναλαμβάνει στις αρχές του 20ού αιώνα να συστήσει την ψυχή της Ιαπωνίας, όπως χαρακτηρίζει το Μπουσίντο, σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.