Βλέπετε 46–60 από 593 αποτελέσματα

Non Fiction

Εμμανουήλ Λιγνός

Το νέο φωτογραφικό λεύκωμα των εκδόσεων Μίλητος, με τίτλο Σαντορίνη, Πινελιά στο Αιγαίο, αποτελεί έναν μοναδικό συνδυασμό ποίησης και εικόνας. Οι εξαιρετικές φωτογραφίες του Γιάννη Γιαννέλου αποτυπώνουν τη Σαντορίνη όπως δεν την έχετε ξαναδεί: ακόμα πιο μεστή σε χρώμα, ακόμα πιο μαγευτική, με τη μεθυστική αύρα του νησιού έκδηλη σε κάθε σπιθαμή του. Ορμώμενος από αυτές τις εικόνες, ο Εμμανουήλ Λιγνός ανθολόγησε μία σειρά από αποσπάσματα από τη λογοτεχνική μας παράδοση με θέμα τη Σαντορίνη, τα οποία αποτελούν το πιο ταιριαστό συμπλήρωμα στην οπτική εμπειρία του αναγνώστη.

 

40.00

Συλλογικό

Το βιβλίο αυτό είναι ένα μάθημα για τη Σαντορίνη, αλλά και ένα μάθημα από τη Σαντορίνη, καρπός των Ειδικών Θεμάτων Μορφολογίας «Μορφή και Κατοικησιμότητα – η περίπτωση της Σαντορίνης» στη Σχολή Αρχιτε­κτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.

Εκπαιδευτικός στόχος του μαθήματος είναι η μελέτη, μέσω του σχεδιασμού, των [τοπο]μορφών της Σαντορίνης, έτσι όπως αναδύονται στο πολιτισμικό συνεχές του συγκρο­τήματος της Θήρας και της Θηρασιάς. Στον χώρο αυτό η μελέτη της κα­τοικίας ξεχωριστά από το περιβάλλον της είναι σχεδόν αδύνατη, καθώς τοπίο και κατοίκηση συγχωνεύονται.

This is a lesson on Santorini and, at the same time, a lesson from Santorini. It reflects the proceedings of the course «Morphe and Inhabitation: the case of Santorini» at the School of Architecture of the National Technical University of Athens. The educational aim was a by-design-study of the local landforms and their inhabitability. At the same time, it is a study on locus per se, on its authentic characteristics, on its genius loci. In Santorini it is almost impossible to separate landscape from inhabitation, as the formations of its earth merge into one cultural continuum.

40.00

Nelly

Πού να το φανταζόμουν, όταν ο φίλος μου Σούλης Παπαθεοδώρου μου έδινε τις πρώτες καρτ ποστάλ της Σαντορίνης, όπως αργότερα και ο καλός μου φίλος Μάνος Χαριτάτος, ότι ανάμεσά τους θα υπήρχαν και της Nelly’s, μυθικής φωτογράφου για όσους ασχολήθηκαν με τα νεοελληνικά πράγματα. Σκοπός του Αρχείου μας είναι να εκδώσει σε βιβλίο επιλεγμένες αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες της Σαντορίνης, από κει που τελειώνουν οι γκραβούρες των περιηγητών κι αρχίζουν οι περιηγητές με τη φωτογραφική μηχανή, μέχρι το σεισμό του 1956, που ήταν καθοριστικός, όπως φαίνεται, για την εξέλιξη του νησιού. Όταν αργότερα γνώρισα τη Nelly’s και μου χάρισε τις φωτογραφίες της τής Σαντορίνης, σκέφτηκα ότι η ποιότητα και η ποικιλία ήταν τέτοια που θα μπορούσε να γίνει ένα ξεχωριστό βιβλίο. Είναι τελικά αυτό που κρατάτε στα χέρια σας. Ευχαριστώ θερμά το Μουσείο Μπενάκη που μας επέτρεψε να γίνουν αναπαραγωγές από τα αρνητικά της Nelly’s σε γυάλινη πλάκα, που μου εμπιστεύτηκε η ίδια η φωτογράφος, και βέβαια τις κυρίες Φανή Κωνσταντίνου και Ρούλα Μηχαηλίδου για τη βοήθειά τους. Δεν ξεχνώ τη συμβολή των φίλων μου Μαργαρίτας και Θόδωρου Σαμούρκα, όπως επίσης και του Θανάση Μαρτίνου. Χάρη σ’ όλους αυτούς και στην φροντίδα της Λούσης Μπρατζιώτη έγινε πραγματικότητα ένα παιδικό όνειρο, όταν έβλεπα σε φιλικά σπίτια τις «ωραίες της εποχής», φωτογραφημένες από την Nelly’s. Δημήτρης Τσίτουρας.

40.00

Μαργαρίτα Πουρνάρα, Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ

“O αδελφός μου o Τσαρλς κι εγώ βρεθήκαμε πρώτη φορά στην Ελλάδα στα τέλη Ιουλίου του 1954. Τον Τσαρλς τον είχε προσκαλέσει στη χώρα ο φίλος του από το πανεπιστήμιο Πέτρος Νομικός. Εγώ, ως μικρότερος αδελφός που ήμουν, τον ακολούθησα. Λίγες μέρες μετά την άφιξή μας στην Αθήνα ο Πέτρος μάς πληροφόρησε ότι θα μας πήγαινε στο νησί της καταγωγής του, τη Σαντορίνη. Οδηγήσαμε μέχρι τον Πειραιά κι επιβιβαστήκαμε στον Μιαούλη. Εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα παμπάλαια ατμόπλοια του ελληνικού εμπορικού στόλου —τα περισσότερα εξ αυτών αγορασμένα δεύτερο και τρίτο χέρι από τη βόρεια Ευρώπη— ο Μιαούλης ήταν ολοκαίνουριος: Η ιταλική κυβέρνηση τον είχε παραχωρήσει στην Ελλάδα ως πολεμική αποζημίωση. Μετά από ένα ήρεμο ολονύχτιο ταξίδι μπήκαμε στην Καλντέρα, για την οποία έμαθα αργότερα ότι είναι ο μεγαλύτερος θαλάσσιος κρατήρας του πλανήτη. Όταν ο Τσαρλς κι εγώ πρωτοφτάσαμε στο νησί, μας είπαν ότι ο πληθυσμός του ανερχόταν σε περίπου 12.000 κατοίκους, κυρίως αγροτικές οικογένειες που καλλιεργούσαν σταφύλια, ντομάτες ή στάρι· επίσης, ψαράδες, λατόμους και ναυτικούς, που δούλευαν ως μούτσοι ή καπετάνιοι σε πλοία που γύριζαν ολάκερο τον κόσμο υπό ελληνική σημαία. Ο αρχικός πυρήνας του νησιού αποτελούνταν από μη ηφαιστειογενή ασβεστόλιθο και από μάρμαρο, αλλά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 600.000 ετών πολλαπλή ηφαιστειακή δραστηριότητα δημιούργησε ή κατέστρεψε ολόκληρα κομμάτια γης, αφήνοντας σήμερα πέντε νησιά και νησίδες πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Τα τρία είναι θραύσματα του προαναφερθέντος αρχαίου ηφαιστείου το οποίο κατέρρευσε τον 16ο αιώνα π.Χ.

Το 2006 εξέθεσα στα Φηρά μια σειρά από αυτές τις φωτογραφίες που τράβηξα τη δεκαετία του 1950. Θυμάμαι μια ηλικιωμένη γυναίκα που έβαλε τα κλάματα. Εκείνες τις εποχές, μου είπε, οι κάτοικοι του νησιού έλεγαν ακόμα καλημέρα ο ένας στον άλλο και πρόσφεραν ένα ποτήρι νερό στον γείτονά τους. Αυτή η αίσθηση της κοινότητας εξαφανίστηκε με τις υψηλές απαιτήσεις και την πίεση του εμπορίου, πρόσθεσε χαρακτηριστικά. Εξαφανίστηκε —όπως και στη Μύκονο— ο παλιός σκληρός τρόπος ζωής, που είχε διαμορφώσει τον χαρακτήρα των Σαντορινιών για γενιές ολόκληρες. Οι δραματικές αλλαγές στην προσωπικότητα και στην τύχη του νησιού τα τελευταία 65 χρόνια οδήγησαν τη Μαργαρίτα κι εμένα ν’ αναλάβουμε δράση, για να τεκμηριώσουμε με λόγια και εικόνες μια Σαντορίνη που πλέον δεν υφίσταται”.

Από τον πρόλογο του Robert A. McCabe

44.00

Ανδρομάχη Κουτσουλέντη, Γιώργος Σουβλής, Νίκος Αντωνάκος, Ρόζα Βασιλάκη

Τι είναι η εναλλακτική Δεξιά, διεθνώς γνωστή ως alt right, και ποια χαρακτηριστικά λαμβάνει στο ελληνικό πλαίσια, Κάτω από ποιες συνθήκες αναδύθηκε, που διαφέρει και που συγκλίνει με παλιότερες μορφές της άκρας Δεξιάς στην Ελλάδα;

Συνεχίζοντας το έργο της μελέτης της άκρας Δεξιάς και του τρόπου που ο λόγος της κανονικοποιείται αυξητικά τα τελευταία χρόνια, η συγγραφική ομάδα του βιβλίου στρέφει το φακό τόσο στις μεταμορφώσεις που έχει γνωρίσει ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος που παρά τη δηλωμένη του «παραδοσιακότητα» δεν είναι διόλου στατικός- όσο και στους νέους δρώντες που ήλθαν στο προσκήνιο την τελευταία πενταετία.

Εστιάζοντας σε διαστάσεις του αντιεμβολιαστικού αντι-κινήματος, στη δυναμική πολιτικοποίηση της θρησκείας, στον ακροδεξιό κυβερνοχώρο και στις αντιδράσεις της άκρας Δεξιάς στη λεγόμενη woke ατζέντα αλλά και στη δημόσια ιστορία, ο συλλογικός αυτός τόμος αποπειράται να προσεγγίσει το φαινόμενο θέτοντας ως τομή την εμπειρία της πανδημίας και των πολλαπλών αντιδράσεων που δημιούργησε η διαχείρισή της.

14.00

Ράιαν Τζιντζέρας

Εκτεινόμενη από την Αδριατική θάλασσα μέχρι τον Ινδικό Ωκεανό, η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν, ήδη από τον Μεσαίωνα, μια πολιτική και θρησκευτική οντότητα πρώτου μεγέθους, στην οποία ο Σουλτάνος βασίλευε επί των Ιερών Τόπων και ήταν, ως Χαλίφης, ο διάδοχος του προφήτη Μωάμεθ. Ωστόσο η μοιραία απόφαση να υποστηρίξει τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία το 1914 καταδίκασε την Αυτοκρατορία στην καταστροφή, καθώς διαμελίστηκε σε μια σειρά ευρωπαϊκών αποικιών και στα εδάφη που αποτέλεσαν τελικά τη Σαουδική Αραβία.

Ο Ράιαν Τζιντζέρας εξηγεί πώς έλαβαν χώρα αυτά τα κοσμοϊστορικά γεγονότα και γιατί ζούμε ακόμα στη σκιά αποφάσεων που πάρθηκαν πριν από τόσο καιρό. Θα υπέκυπτε άραγε όλη η αυτοκρατορία στα αρπακτικά συμμαχικά στρατεύματα ή μπορούσε κάτι να σωθεί; Σε μια περιοχή τόσο πολύπλοκη από εθνοτική και θρησκευτική άποψη, ποιο θα ήταν το τίμημα ώστε να δημιουργηθεί ένα συνεκτικό και ανεξάρτητο νέο κράτος; Η δημιουργία της σύγχρονης Τουρκίας εξιστορείται εδώ σαν ένα μοναδικό, πικρό όσο και μεγαλόπρεπο έπος.

25.44

Τάσος Σακελλαρόπουλος

Η μελέτη αυτή, που στηρίζεται σε ανάλυση πληθώρας ιστορικών πηγών, δημοσιευμένων αλλά κυρίως αδημοσίευτων, καθώς και προφορικών συνεντεύξεων, εντάσσεται στο ευρύτερο ερευνητικό πλαίσιο που αφορά τον πολιτικό ρόλο και την παρεμβατικότητα του στρατού κατά τον 20ό αιώνα στην Ελλάδα. Η περίοδος 1935-1945 αποτελεί σημείο καμπής, καθώς χαρακτηρίζεται από την ακύρωση των τελευταίων στοιχείων αλυτρωτικού πατριωτισμού εντός του ελληνικού στρατού. Η συντριβή του στρατού στη Μικρά Ασία το 1922 μετέτρεψε τον αλυτρωτισμό από πολεμικό κυβερνητικό σχέδιο σε πολιτικό βαυκαλισμό και η έλλειψη ενός μεγάλου πατριωτικού οράματος οδήγησε πολλούς, ιδιαίτερα νεαρούς αξιωματικούς, στην πολιτική τους αυτονόμηση, ακόμη και απέναντι στις παρατάξεις που έως τότε ήλεγχαν το σώμα των αξιωματικών. Η περίοδος αυτή επομένως εγκαινιάζει μια μορφή παρεμβατικότητας που ήθελε τον στρατό όχι φορέα στην υπηρεσία της πολιτικής, αλλά απρόσωπο κυρίαρχο και ιδιοκτήτη της πολιτικής λειτουργίας για δικό του λογαριασμό, μια τάση που διατηρήθηκε έως και την επιβολή της δικτατορίας του 1967. Η έναρξη της αλλαγής αυτής, όπως και τα πρώτα της βήματα, μπορούν να τοποθετηθούν στη δεκαετία 1935-1945, όταν το σώμα των αξιωματικών υφίσταται βαθιές αλλαγές και στη συνέχεια όταν ο πόλεμος και οι ελληνικές πολιτικές συγκρούσεις της περιόδου ανατρέπουν τα δεδομένα του παρελθόντος, επιτρέποντας στο σώμα των αξιωματικών την επανασύνδεση με τον θρόνο αλλά και την πολιτική ριζοσπαστικοποίηση, καθώς επίσης και την εσωστρέφεια και την πολιτική αυταρέσκεια των νεαρών βασιλικών αξιωματικών.

24.00

Ευριπίδης Γαραντούδης

Ο τόμος Εισαγωγή στην ποίηση του Παλαμά. Επιλογή κριτικών κειμένων, όπως και οι υπόλοιποι τόμοι της σειράς με την επιλογή κριτικών κειμένων για σημαντικούς έλληνες λογοτέχνες, λειτουργεί ως μια χρηστική εισαγωγή στη μελέτη της ποίησης του Κωστή Παλαμά. Στην εκτενή εισαγωγή του φιλολογικού επιμελητή, «Ο Παλαμάς και η κριτική της ποίησής του», περιγράφεται και αποτιμάται η κριτική πρόσληψη του παλαμικού ποιητικού έργου, στο χρονικό ανάπτυγμα από τις αρχές της μέχρι σήμερα. Το πρώτο από τα ανθολογημένα κείμενα, «Χρονολόγιο Κωστή Παλαμά [1859-1943]» του Κ. Γ. Κασίνη, καλύπτει τις ανάγκες ενός γενικού κατατοπιστικού οδηγού με εργοβιογραφικές πληροφορίες για τον άνθρωπο και τον συγγραφέα Παλαμά. Τα υπόλοιπα τριάντα ένα κείμενα κατατάσσονται κατά χρονολογική σειρά, από το παλαιότερο (1910) μέχρι το νεότερο (2012). Ύστερα από τα ανθολογημένα κείμενα ακολουθούν α) ο κατάλογος των πρώτων δημοσιεύσεών τους, β) καταγραφή της εργογραφίας του Παλαμά και επιλογή από τη βιβλιογραφία του και γ) ευρετήριο ονομάτων.

Τα ανθολογημένα κριτικά-φιλολογικά κείμενα επικεντρώνονται στο ποιητικό έργο του Παλαμά. Κατά συνέπεια στον τόμο δεν περιλαμβάνονται γραπτά για τις άλλες, εκτός της ποίησης, όψεις του παλαμικού συγγραφικού έργου (την κριτική, το δοκίμιο, την πεζογραφία, το θέατρο, την αλληλογραφία). Προκειμένου να αναδειχθεί η ποικιλία των εκδοχών στην πρόσληψη της ποίησης του Παλαμά, επιλέχθηκαν κείμενα που καλύπτουν το ευρύ φάσμα των υποειδών της κριτικής, τόσο της λογοτεχνικής όσο και της φιλολογικής (βιβλιοκρισίες, σύντομα άρθρα, αποσπάσματα από ευρύτερες μελέτες, κεφάλαια μονογραφιών). Έτσι στον τόμο συνυπάρχουν ευρύτερες θεωρήσεις της παλαμικής ποίησης, που στο επίκεντρό τους έχουν την αισθητική της αποτίμηση, είτε τη θετική είτε την αρνητική, και καθαρά φιλολογικές αναλύσεις, ακόμα και προσεγγίσεις εστιασμένες σε εξειδικευμένες όψεις. Η αλληλοδιαδοχή ανόμοιων και διαφορετικού είδους κριτικών κειμένων δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να επιλέξει εκείνα που επιθυμεί να διαβάσει περισσότερο, είτε τις γενικές, αισθητικά προσανατολισμένες, θεωρήσεις της ποίησης του Παλαμά, είτε τις εξειδικευμένες, φιλολογικές αναλύσεις ειδικών πλευρών της. Σε γενικές γραμμές, τα κείμενα λειτουργούν ως αντιπροσωπευτικά δείγματα των διαφόρων τάσεων της κριτικής για την παλαμική ποίηση στη διάρκεια ενός σχεδόν αιώνα. Mέσα από τη συνανάγνωσή τους αναδεικνύονται διαμάχες και συγκρούσεις αισθητικής και ιδεολογικής φύσεως, διαμάχες σύμφυτες με την εξέλιξη της κριτικής σκέψης γύρω από την ποίηση στη διάρκεια του 20ού αιώνα.

28.00

Θεοδόσιος Ν. Πελεγρίνης

Ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού, κουτσομπολεύοντας δημόσιες και ιδιωτικές στιγμές προσώπων από διάφορες ιστορικές περιόδους τα οποία ξεχώρισαν στα πεδία των μαχών, στην πολιτική, στη διαλεκτική, στη θρησκεία, στην επιστήμη, στην ποίηση, στη λογοτεχνία, στο θέατρο, στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στη μουσική κ.ο.κ., δεν παραλείπει, παράλληλα προς την τέρψη που προσφέρουν οι συντομότατες διηγήσεις του, να διατυπώσει επίσης -κυρίως αυτό, μάλιστα- φιλοσοφικής τάξεως σχόλια, που αλλιώς δεν θα μπορούσε ίσως να απολαύσει κανείς. Τη μακρά αυτήν περιήγησή του ο συγγραφέας την ξεκινά κουτσομπολεύοντας την ανερμάτιστη φλυαρία του αλαζόνα Κύρου του Νεότερου, που έπεσε νεκρός στη μάχη στα Κούναξα το 401 π.Χ., και την ολοκληρώνει κουτσομπολεύοντας τη θηριώδη μνήμη του νεαρού Ιρενέο Φούνες, ο οποίος πέθανε το 1889.

 

12.90

Βιογραφία - Μαρτυρίες

Η τέχνη του ηθοποιού

Στέλλα Άντλερ

Όταν η Στέλλα Άντλερ έμπαινε σε μια αίθουσα διδασκαλίας, οι ηθοποιοί της Nέας Yόρκης σηκώνονταν όλοι μαζί χωρίς δεύτερη σκέψη και χειροκροτούσαν: είχαν μπροστά τους ένα μέλος της πνευματικής αριστοκρατίας. Tα μαθήματα αυτής της ηγετικής μορφής του αμερικανικού θεάτρου του εικοστού αιώνα, της ηθοποιού του Group Theatre που μαθήτευσε δίπλα στον Στανισλάφσκι, της δασκάλας μετέπειτα κάποιων από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου, εξέδωσε μετά τον θάνατό της ο Xάουαρντ Kίσσελ. Στα μαθήματα αυτά, η Στέλλα Άντλερ, γεμάτη ζωτικότητα και σφρίγος, με όπλο της την ικανότητα να κατανοεί και τη μανιασμένη αντίσταση στον πειρασμό της πνευματικής νωθρότητας, μιλάει με ελεύθερη φωνή και έξω από τα δόντια για το θέατρο και τις δυσκολίες του ηθοποιού σήμερα, για τον νέο κόσμο –ύστερα από την ταπείνωση του ανθρώπου τον οποίο δημιούργησε η Eυρώπη–, για την ιστορία, την ηθική, τη δύναμη της ιδέας, και τον αγώνα που πρέπει να δώσει ο άνθρωπος ώστε η φαντασία και η δημιουργικότητά του να μην ξαστοχούν. Πίστεψε ότι πρωτίστως οι ηθοποιοί πρέπει να δουλέψουν για να ανανεώσουν την αντίληψη ότι ο άνθρωπος έχει δύναμη και ομορφιά. Eίναι όμως διδακτική όχι μόνο για τους ηθοποιούς. Ξεκινώντας από το θέατρο, περιέγραψε με καυστική γλώσσα και εριστικό χιούμορ την αδιαφορία, τη συνήθεια και τη μετριότητα, προσφέροντας έναν πολύτιμο οδηγό για να αντιμετωπίσει κάθε καλλιτέχνης την τέχνη του, κάθε άνθρωπος τη ζωή του.

26.00

Πατρίκ Μπουσερόν

Τι είναι ένα γεγονός, ένα συμβάν; Το ερώτημα δεν έχει μόνο θεωρητική αξία, καθώς επηρεάζει την ίδια την πορεία της ύπαρξής μας. Υπάρχουν στιγμές που νιώθουμε μέσα μας τη ρωγμή του χρόνου, αυτό που χωρίζει καθαρά το πριν από το μετά. Καμιά φορά, όμως, τα πράγματα είναι πιο αβέβαια. Το παρελθόν μοιάζει να κρατάει πολύ, και πρέπει να περιμένουμε από τη μνήμη να διαμορφώσει εκ των υστέρων το νόημα των όσων συνέβησαν. Εμπνευσμένο από την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε από το κανάλι Arte, το βιβλίο διερευνά το ζήτημα αυτό με αφετηρία τριάντα ιστορικές στιγμές που διατρέχουν όλες τις εποχές και όλο τον κόσμο. Κάθε συμβάν, είτε διάσημο είτε πιο απρόσμενο, εμφανίζεται πάντα σαν πύλη εισόδου σε μια ιστορία που θέλει να είναι δεκτική στη φαντασία, στη μνήμη και στο συναίσθημα.

Αυτές οι τριάντα ιστορικές στιγμές είναι: Το έτος 1000, η Σταύρωση του Ιησού το έτος 33, η Εγίρα το 622 (έτος 1 του Ισλάμ), η κατά τη μυθολογική παράδοση ίδρυση της Ρώμης το -753, ο Όρκος του Σφαιριστηρίου κατά τη Γαλλική Επανάσταση του 1789, η απελευθέρωση του Νέλσον Μαντέλα το 1990, το προσκύνημα του μάνσα Μούσα στη Μέκκα το 1324, η χάραξη των βραχογραφιών στο σπήλαιο του Λασκώ το -16000, η ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα το 1945, η καταστροφή της Πομπηίας το έτος 79, η Μαύρη Πανώλη του 1347, η πτώση του Άνγκορ το 1431(;), η ενθρόνιση του φαραώ Ακενατόν το -1348(;), η σφαγή των Αλγερινών στο Παρίσι το 1961, η μάχη της Αλεσίας το έτος -52, η δολοφονία του Ερρίκου Δ΄ το 1610, ο θάνατος του Λουδοβίκου Θ΄ το 1270 και η τελευταία(;) σταυροφορία, ο θάνατος του Μεγάλου Αλεξάνδρου το -323, η μάχη του Ταλάς το 751, η μάχη του Πανιπάτ το 1526, η μάχη του Μποροντίνο/Μόσκοβα κατά την εκστρατεία του Ναπολέοντα στη Ρωσία το 1812, η κατάκτηση του Νότιου Πόλου το 1911, το ταξίδι του Χριστόφορου Κολόμβου το 1492, η «Δωρεά του Κωνσταντίνου» το 315, η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, οι επαναστάσεις του 1848, η λεηλασία των Παλαιών Θερινών Ανακτόρων του Πεκίνου το 1860, η δίκη του Σωκράτη το έτος -399, η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ το 1776, το πραξικόπημα στη Χιλή το 1973.

22.00

Αντέλ Σουτρ

Ποιοι είναι οι Τσιγγάνοι; Ποια κοινά στοιχεία συνδέουν τις τσιγγάνικες οικογένειες της Ωβέρνης στη Γαλλία, τους Ρομ της Ρουμανίας και της Φινλανδίας, τους Γερμανούς Σίντι, τους Χιτάνος της Ισπανίας, τους Τσίνγκαρι της Ιταλίας, τους Άγγλους Τζίπσις, τους Έλληνες Ρομά, τους Ρομ της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και της Αργεντινής, τους Τσινγκάνε της Τουρκίας; Όλη αυτή την ποικιλομορφία τη συνοδεύει μια πληθώρα αναπαραστάσεων και πρακτικών, που ταλαντεύεται ανάμεσα στη συνεχή κινητικότητα και τη μόνιμη εγκατάσταση.

Τούτη η γεωπολιτική των τσιγγάνικων κόσμων προτείνει κλειδιά ανάγνωσης για να σκεφτούμε το πώς είναι να ζεις σε ποικιλόμορφους κόσμους, που ενώ στον εξωτερικό παρατηρητή δείχνουν συχνά ομοιογενείς, στην πραγματικότητα δεν είναι. Ενώ οι Τσιγγάνοι παρουσιάζονται συνήθως σαν ένας λαός «χωρίς ιστορία», μ’ έναν τρόπο ζωής αμετάλλακτο, η Adèle Sutre, με την παγκόσμια οπτική της, αναδεικνύει στο βιβλίο της τις μετακινήσεις και τις δικτυώσεις τους, πέρα από εθνικά και γεωγραφικά σύνορα, μέσα από μια ιστορική προσέγγιση που μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα και τα σύγχρονα διακυβεύματα. Για να κατανοήσουμε τους τσιγγάνικους κόσμους, κι όχι τον τσιγγάνικο κόσμο, πρέπει να διαρρήξουμε εδραιωμένα στερεότυπα, και να ανακαλύψουμε την τεχνογνωσία της κυκλοφορίας και της πρόσδεσης που συσσώρευσαν μέσα από την εμπειρία τους οι τσιγγάνικες οικογένειες.

15.00

Ολιβιέ Μπεζανσενό- Μικαέλ Λεβί

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1973, ο δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε αυτοκτονεί στο Μέγαρο της Λα Μονέδα, κατά τη διάρκεια εφόδου των πραξικοπηματιών. Ο Olivier Besancenot και ο Michael Lowy εξιστορούν, με τη μορφή αφηγήματος, το αιματηρό αυτό πραξικόπημα, αλλά και την προετοιμασία του και όσα έγιναν τις επόμενες μέρες, ξαναδίνοντας έτσι ζωή στους άνδρες και τις γυναίκες της χιλιανής Αριστεράς που αντιστάθηκαν, πολεμώντας με τα όπλα στα χέρια. Αναδεικνύουν επίσης τον καταλυτικό ρόλο των ΗΠΑ που, μέσω του προέδρου Νίξον, υποστήριξαν ενεργά τον διαβόητο στρατηγό Πινοτσέτ. Αυτό το «μυθοπλαστικό ντοκιμαντέρ» (docu-fiction), που δεν είναι ούτε βιβλίο ιστορίας, ούτε θεωρητικό κείμενο, ξαναφέρνει στο προσκήνιο τη βία του αυταρχικού και αντικομμουνιστικού κύματος που σάρωσε τη Λατινική Αμερική τη δεκαετία του ’70, την ώρα που η χιλιανή επανάσταση ενσάρκωνε την ελπίδα της Αριστεράς σε ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό αφήγημα, για την πραγματοποίηση του οποίου συνεργάστηκαν δύο σημαίνουσες προσωπικότητες της σύγχρονης Αριστεράς.

Η δουλειά αυτή, αποτέλεσμα στιβαρής έρευνας, αποκρυπτογραφεί με κάθε λεπτομέρεια του αφανισμό ενός αυθεντικού βιώματος δημοκρατίας στου βωμό του καπιταλισμού.

16.96

Πέτρος Παπακωνσταντίνου

Τα τελευταία χρόνια η Ακροδεξιά μετατοπίζεται από το περιθώριο στο κέντρο της πολιτικής ζωής στη Δύση. Με πρωταγωνιστικό ρόλο σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, από τον σκανδιναβικό Βορρά μέχρι την Ιταλία, διεκδικεί με αξιώσεις τη γαλλική προεδρία ύστερα από το σοκ των ευρωεκλογών, τον Ιούνιο του 2024.

Πώς φτάσαμε ως εδώ και πώς μπορεί να αναχαιτιστεί αυτό το γκρίζο κύμα; Στο νέο του βιβλίο, ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου επιχειρεί να μας ξεναγήσει στις μεταμορφώσεις και στους ρόλους που διαδραματίζει ο μεταφασισμός στη μεταπολεμική Ευρώπη, αλλά και στην Αμερική του Τραμπ, στη Βραζιλία του Μπολσονάρο, στην Αργεντινή του Μιλέι και στις τραγωδίες της Ουκρανίας και της Γάζας.

Η περιήγηση του συγγραφέα σε 32 χώρες και σε βάθος οκτώ δεκαετιών υποστηρίζει δύο ενοχλητικές, για ορισμένους, αλήθειες: ότι η Ακροδεξιά δεν θα είχε φτάσει εδώ που έφτασε χωρίς τη συνενοχή του «Ακραίου Κέντρου»∙ και ότι δεν είναι δυνατόν να περιθωριοποιηθεί αν δεν ανατραπεί η δυστοπική κοινωνική πραγματικότητα, που υποτάσσει τη συνείδηση του πολίτη στο ζωώδες ένστικτο για την επιβίωση του ισχυρότερου.

14.40

Αλέν Μπαντιού

Ο 20ός αιώνας έχει δικαστεί και καταδικαστεί: αιώνας του ολοκληρωτικού τρόμου, των ουτοπικών και εγκληματικών ιδεολογιών, αιώνας γεμάτος κενές αυταπάτες, γενοκτονίες, ψευτο-πρωτοπορίες, με την αφαίρεση να υποκαθιστά παντού τον δημοκρατικό ρεαλισμό.

Δεν επιθυμώ να πάρω το μέρος ενός κατηγορουμένου που μπορεί ο ίδιος να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ούτε προτίθεμαι να διακηρύξω, όπως κάνει ο Φραντς, ο ήρωας του έργου του Σαρτρ “Οι έγκλειστοι της Αλτόνα”: «Σήκωσα τον αιώνα στους ώμους μου και είπα: Θα αναλάβω την ευθύνη! Θέλω μονάχα να εξετάσω με ποιον τρόπο αυτός ο καταραμένος αιώνας μίλησε για τον εαυτό του, μέσα από το δικό του γίγνεσθαι. Θέλω να ανοίξω τον φάκελο του 20ού αιώνα, έτσι όπως στοιχειοθετείται μέσα στον αιώνα και όχι όπως τον κρίνουμε εμείς οι χορτασμένοι ειδήμονες.

Για τον σκοπό μου, αξιοποιώ ποιήματα, φιλοσοφικά αποσπάσματα, πολιτικούς στοχασμούς, θεατρικά έργα… Ένα πλούσιο υλικό, που κάποιοι το θεωρούν παρωχημένο, με το οποίο ο αιώνας δηλώνει πώς σκέφτεται τη ζωή του, το δράμα του, τις δημιουργίες του, το πάθος του.

Και διαπιστώνω τότε πως, αντίθετα προς τις εκπεφρασμένες επικρίσεις, το πάθος του 20ού αιώνα δεν υπήρξε διόλου πάθος του φαντασιακού ή των ιδεολογιών. Ούτε καν μεσσιανικό πάθος. Το τρομερό πάθος του 20ού αιώνα, ενάντια στην προφητική αύρα του 19ου, ήταν το πάθος του πραγματικού. Το ζητούμενο ήταν να ενεργοποιηθεί το Αληθινό, εδώ και τώρα.

21.20