Ιωάννα Τσιβάκου

Όλη η κοινωνική και πολιτική δράση στις δυτικές τουλάχιστον κοινωνίες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, αναπτύσσεται στο πλαίσιο ενός πολιτισμού που δυσκολευόμαστε σήμερα, λόγω της πολυπλοκότητάς του, να του προσδώσουμε τον κατάλληλο επιθετικό προσδιορισμό. Χωρίς να υποτιμάται η εστίαση μεγάλου μέρους της κριτικής του εν λόγω πολιτισμού στην ταύτισή του με τον καπιταλισμό και, ιδίως, με τη σύγχρονη εκδοχή του, τον νεοφιλελευθερισμό, ουσιαστικά με την εξέλιξη των κοινωνικών σχέσεων, το παρόν βιβλίο υποστηρίζει ότι έχει παραβλεφθεί η συνυπαιτιότητα της θεωρητικής σκέψης για την επικράτηση στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό της αρχής της λειτουργικότητας.

Περιπλέοντας σε επιλεγμένα κείμενα της δυτικής κοινωνικής οντολογίας, από τους Νέους Χρόνους κι ύστερα έως τη σημερινή εποχή της τεχνολογικής έκρηξης, η ανά χείρας συγγραφή επιχειρεί να αναδείξει την ευθύνη της σκέψης για την εγκαθίδρυση ενός νοήματος λειτουργικού τύπου. Παρότι σε όλα τα κείμενα το νόημα προβάλλει ως ενεργειακή δύναμη αναδυμένη από τη σύζευξη νου και κοινωνίας, εν τούτοις δεν αντιμετωπίζεται ως συστατικό στοιχείο των πραγμάτων του κόσμου, παρά ως προς την ικανότητά του να συγκροτεί μια λειτουργική/τεχνολογική τάξη διεπόμενη από την αρχή της χρηστικότητας. Αυτός ο θεωρητικός προσανατολισμός συνέβαλε εν πολλοίς στη μετατροπή του δυτικού πολιτισμού σ’ έναν «λειτουργικό» πολιτισμό, που δεν αναζητά την πνευματικότητα των αισθητηριακών φαινομένων και των κοινωνικών οντοτήτων παρά τους αναγκαίους παράγοντες για την εκπλήρωση της λειτουργικής τους επάρκειας.