Βιβλία που διαβάσαμε πρόσφατα

Ξένη λογοτεχνία

Φεύγει το φάντασμα

Φίλιπ Ροθ

Σαν ένας άλλος Ριπ Βαν Ουίνκλ, που επιστρέφοντας στη γενέτειρά του ανακαλύπτει ότι όλα έχουν αλλάξει, ο Νέιθαν Ζούκερμαν ξαναγυρίζει στη Νέα Υόρκη, την πόλη που έχει εγκαταλείψει πριν από έντεκα χρόνια. Μόνος στο σπίτι του στο βουνό, στην ορεινή Νέα Αγγλία, ο Ζούκερμαν δεν είναι παρά συγγραφέας: ούτε γυναίκες, ούτε ειδήσεις, παρά μόνο η ενασχόληση με το έργο του και η προσπάθεια να υπομείνει το άχθος των γηρατειών.

Περιπλανώμενος, σαν νεκραναστημένος, στους δρόμους της πόλης, σύντομα θα πραγματοποιήσει τρεις συναντήσεις που θα διαρρήξουν την επιμελώς περιφρουρημένη μοναξιά του. Η πρώτη είναι με ένα νεαρό ζευγάρι, το διαμέρισμα του οποίου ο Ζούκερμαν δέχεται, σε μια στιγμιαία παρόρμηση, να ανταλλάξει με το δικό του. Εκείνοι θέλουν να εγκαταλείψουν το Μανχάταν μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου αναζητώντας καταφύγιο στην εξοχή, ενώ ο ίδιος ερωτοτροπεί με την ιδέα να επιστρέψει στη ζωή της πόλης. Αλλά, από τη στιγμή που τους συναντά, οΖούκερμαν αρχίζει επίσης να επιθυμεί να ανταλλάξει τη μοναξιά του με την ερωτική πρόκληση της νεαρής γυναίκας, της Τζέιμι: τα θέλγητρά της τον τραβούν και πάλι σε όσα πίστευε ότι είχε αφήσει πίσω του – τις ερωτικές σχέσεις, το ζωηρό παιχνίδι της καρδιάς και του σώματος.

Η δεύτερη συνάντηση είναι με ένα πρόσωπο που έχει σημαδέψει τα νεανικά χρόνια του Ζούκερμαν, την Έιμι Μπελέτ, σύντροφο και μούσα του Ε.Ι. Λόνοφ, ενός συγγραφέα που τον θαυμάζει απεριόριστα ο Ζούκερμαν. Η άλλοτε ακαταμάχητη Έιμι είναι σήμερα μια ηλικιωμένη γυναίκα καταρρακωμένη από την ασθένεια, ταγμένη να διαφυλάσσει τη μνήμη εκείνου του αυστηρού Αμερικανού συγγραφέα, που έδειξε στον Νέιθαν τον μοναχικό δρόμο της συγγραφής.

Τέλος, η τρίτη συνάντηση είναι με τον επίδοξο βιογράφο του Λόνοφ, έναν αδίστακτο νεαρό λόγιο, ο οποίος είναι πρόθυμος να κάνει τα πάντα προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στο “μεγάλο μυστικό” του Λόνοφ.

Αιφνίδια μπλεγμένος -όπως ούτε ήθελε ούτε σκόπευε να εμπλακεί- με τον έρωτα, το πένθος, την επιθυμία και την εχθρότητα, ο Ζούκερμαν πρωταγωνιστεί σε ένα εσωτερικό δράμα με συναρπαστικές δυνατότητες και οδυνηρές επιπτώσεις. Στοιχειωμένο από το προηγούμενο έργο του Ροθ “Ο συγγραφέας-φάντασμα” (πρώτο μέρος της τριλογίας Ζούκερμαν Δεσμώτης), το “Φεύγει το φάντασμα” συνιστά ένα εντυπωσιακό άλμα σε μια νέα φάση της ακόρεστης αφοσίωσης του μεγάλου συγγραφέα στη μυθοπλασία.

20.00

Ξένη λογοτεχνία

Καθένας

Φίλιπ Ροθ

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ είναι μια προσωπική, εξομολογητική, αλλά και, ταυτόχρονα, οικουμενική ιστορία που πραγματεύεται το φόβο του θανάτου, την απώλεια, τις τύψεις, τη στωικότητα. Ο συγγραφέας της “Συνωμοσίας κατά της Αμερικής” στρέφει τώρα την προσοχή του από την “οδυνηρή συνάντηση μιας οικογένειας με την ιστορία” (“The New York Times”) στην ισόβια αψιμαχία ενός ανθρώπου με τη θνητότητα.

Η μοίρα αυτού του καθημερινού ανθρώπου τού Ροθ ιχνηλατείται από την πρώτη, συγκλονιστική φορά που έρχεται αντιμέτωπος με το θάνατο, στην ειδυλλιακή ακρογιαλιά των παιδικών καλοκαιριών του, και, περνώντας μέσα από οικογενειακά προβλήματα και επαγγελματικές επιτυχίες της ακμαίας του ωριμότητας, φτάνει ώς τα γηρατειά του, ώς τη σπαραχτική μαρτυρία της φθοράς των συνομηλίκων του και της δικής του σωματικής κατάπτωσης.

Είναι ένας επιτυχημένος διαφημιστής της Νέας Υόρκης, πατέρας δύο αγοριών από τον πρώτο του γάμο που τον περιφρονούν, και μιας κόρης από τον δεύτερο που τον λατρεύει. Είναι πολυαγαπημένος αδελφός ενός καλού ανθρώπου που η σωματική του ευεξία τού προκαλεί πικρό φθόνο, και τέως σύζυγος τριών πολύ διαφορετικών γυναικών που, αφού τα ‘κανε ο ίδιος θάλασσα με τους γάμους του, τον έχουν αφήσει ολομόναχο. Στο τέλος, είναι ο άντρας που έγινε αυτό που ποτέ δεν ήθελε να γίνει.
Κεντρικός άξονας αυτού του συγκλονιστικού μυθιστορήματος -είναι το εικοστό έβδομο του Ροθ και το πέμπτο που εκδίδεται στον 21ο αιώνα- είναι το ανθρώπινο σώμα. Θέμα του, η κοινή εμπειρία που μας τρομοκρατεί όλους.

Ο τίτλος είναι παρμένος από το αγγλικό αλληγορικό δράμα ανωνύμου (τέλη 15ου αιώνα) “Everyman” ή “The Summoning of Everyman” (“Καθένας” ή “Η κλήτευση του Καθένα”), ο κεντρικός ήρωας του οποίου, Καθένας, καλείται από τον Θάνατο να εκθέσει τα πεπραγμένα του σ’ αυτόν τον κόσμο.

 

16.23

Ξένη λογοτεχνία

Πατρική κληρονομιά

Φίλιπ Ροθ

Η “Πατρική Κληρονομιά”, μια αληθινή ιστορία, αγγίζει αισθήματα με εκείνη την ένταση που ο Φίλιπ Ροθ γνωρίζει καλά. Ο συγγραφέας παρακολουθεί τον ογδονταεξάχρονο πατέρα του -έναν άνθρωπο με παροιμιώδη ρώμη, γοητεία, και μια ανεξάντλητη συλλογή αναμνήσεων από το Νιούαρκ- στη μάχη του με τον όγκο στον εγκέφαλο, που εντέλει θα τον σκοτώσει. Ο γιος παραστέκεται γεμάτος αγάπη, αγωνία και τρόμο στον πατέρα του, σε όλα τα στάδια της τελευταίας του δοκιμασίας, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα εκείνο το πείσμα για επιβίωση που χαρακτήριζε συνολικά τη μακρόχρονη και πεισματική πάλη του με τη ζωή.

Η “Πατρική Κληρονομιά” ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Time Καλύτερο Βιβλίο του 1993 στην κατηγορία της μη μυθοπλαστικής πεζογραφίας.

 

17.70

Ξένη λογοτεχνία

Το σύνδρομο Πορτνόι

Φίλιπ Ροθ

Διαταραχή κατά την οποία έντονες ηθικές και αλτρουιστικές ορμές συγκρούονται αδιαλείπτως με ακραίες σεξουαλικές επιθυμίες, συχνάκις διεστραμμένης φύσεως. Κατά τον Σπίλφόγκελ, «πράξεις επιδειξιμανίας, ηδονοβλεψίας, αυτοερωτισμού και στοματικής συνουσίας αφθονούν πάντως, συνεπεία της ‘’ηθικότητας’’ του ασθενούς, ούτε η φαντασίωση ούτε η πράξη οδηγούν σε γνήσια σεξουαλική ικανοποίηση, αλλά μάλλον σε υπερισχύοντα αισθήματα αιδούς και φόβου κολασμών, ιδίως με τη μορφή του ευνουχισμού». Ο Σπιλφόγκελ πιστεύει ότι πολλά από τα συμπτώματα μπορούν ν’ ανιχνευτούν στους δεσμούς που κυριαρχούν στη σχέση μητέρα-παιδί.

 

20.00

Ξένη λογοτεχνία

Λιμόνοφ

Εμανουέλ Καρέρ

“Ο Λιμόνοφ δεν είναι μυθιστορηματικός χαρακτήρας. Υπάρχει. Γνωριζόμαστε. Υπήρξε αλήτης στην Ουκρανία, είδωλο του σοβιετικού αντεργκράουντ, άστεγος και μετά θαλαμηπόλος ενός δισεκατομμυριούχου στο Μανχάταν, μοδάτος συγγραφέας στο Παρίσι, στρατιώτης χαμένος στα Βαλκάνια και τώρα, στο απέραντο μπουρδέλο του μετακομμουνισμού, γηραιός χαρισματικός ηγέτης ενός κόμματος νεαρών ντεσπεράντο. Ο ίδιος βλέπει τον εαυτό του σαν ήρωα, άλλοι μπορεί να τον θεωρούν αγύρτη: επ’ αυτού, επιφυλάσσομαι.Είναι μια ζωή επικίνδυνη, αμφίσημη: ένα κανονικό περιπετειώδες μυθιστόρημα. Είναι επίσης, κατά τη γνώμη μου, μια ζωή που μας λέει κάτι. Όχι μόνο για εκείνον, τον Λιμόνοφ, όχι μόνο για τη Ρωσία, αλλά για την ιστορία όλων μας από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά”.

16.96

Ελληνική λογοτεχνία

Αιολική γη

Ηλίας Βενέζης

Η “Αιολική γη” γράφεται μέσα στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, σε μια περίοδο δηλαδή ανάπηρης ελευθερίας, ανυπέρβλητων δυσκολιών και ευτελισμού της ανθρώπινης ζωής. Η έως τότε δεκαπενταετής συγγραφική πορεία του Βενέζη είχε επιβεβαιώσει την εικόνα ενός δημιουργού με απολύτως προσωπικό ύφος και με βασική θεματογραφία την τραγικότερη εθνική περιπέτεια του εικοστού αιώνα, τη Μικρασιατική Καταστροφή, την οποία ο Βενέζης εβίωσε με οδυνηρό τρόπο ως αιχμάλωτος στα εργατικά τάγματα της Ανατολής, απ` όπου ελάχιστοι είχαν την τύχη να επιζήσουν. Αν “Το νούμερο 31328” αφηγείται τη φοβερή δοκιμασία στα εργατικά τάγματα και η “Γαλήνη” τις κάποτε ανυπέρβλητες δυσχέρειες των προσφύγων να ριζώσουν στη μητέρα πατρίδα, η “Αιολική γη” ανασυνθέτει την ευτυχισμένη ζωή των Ελλήνων στη Μικρασία πριν την Καταστροφή. […]

(από τον πρόλογο του Δημήτρη Δασκαλόπουλου στην τεσσαρακοστή όγδοη έκδοση)

26.88

Ελληνική λογοτεχνία

Το νούμερο 31328

Ηλίας Βενέζης

Πάνε είκοσι ένα χρόνια από το 1924 που έγραψα στην πρώτη του μορφή, γυρίζοντας, παιδί, απ’ τα κάτεργα της Ανατολής, το χρονικό τούτο. Το ξαναδούλεψα στο 1931 όταν βγήκε σε βιβλίο. Από τότε δεν το είχα πιάσει στα χέρια μου. Με είχε πολύ βασανίσει όταν το έγραφα, με είχε αναστατώσει το επίμονο στριφογύρισμα στην πυκνή και φοβερή ύλη της πικρής αυτής ζωής που έπρεπε να πάρει έκφραση. Είχα τότε περάσει πολλές νύχτες που, κυνηγημένος απ’ τους εφιάλτες και τις αναμνήσεις, δεν μπορούσα να βρω καταφύγιο μήτε στον ύπνο. Γι’ αυτό, όταν βγήκε πια σε βιβλίο ” Το Νούμερο 31328″, δεν τολμούσα, δεν ήθελα να το ξαναδώ – τελοσπάντων η ζωή, όταν είσαι γέρος και είσαι νέος, έχει τόση δύναμη, σου το επιβάλλει να θέλεις να ξεχνάς. (Από τον πρόλογο του συγγραφέα στη δεύτερη αναθεωρημένη έκδοση [1945])

14.55

Ελληνική λογοτεχνία

Γαλήνη

Ηλίας Βενέζης

Στη «Γαλήνη» ο Βενέζης αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας προσφύγων από τη Μικρασία, που έρχονται να εγκατασταθούν, το 1923, στην έρημη γη της Αναβύσσου. Από την ομαδική απόγνωση ξεχωρίζουν σιγά-σιγά τα πρόσωπα, το πάθος για τη ζωή που πρέπει να συνεχιστεί, τα όνειρα που ριζώνουν για να χτυπηθούν και πάλι από τη μοίρα, η αναζήτηση της λύτρωσης και της γαλήνης. «Συνθετικό έργο επικής έμπνευσης και βιβλικού μεγαλείου», που διαπνέεται από βαθύ ανθρωπισμό, το βιβλίο αγαπήθηκε όσο λίγα στην Ελλάδα και γνώρισε αλλεπάλληλες εκδόσεις, ακόμη και μέσα στην Κατοχή. […]

19.46

Ξένη λογοτεχνία

1984

Τζορτζ Όργουελ

Το Κόμμα σού έλεγε να αρνιέσαι τη μαρτυρία των ματιών και των αυτιών σου. Ήταν η υπέρτατη, η ουσιωδέστερη εντολή του.

Απομονωμένος στο νησί Ιούρα στα ανοιχτά της Σκωτίας, υποφέροντας από τη φυματίωση που θα αποβεί σύντομα μοιραία για τη ζωή του, ο Τζορτζ Όργουελ έγραψε το 1984 με πυρετώδη ρυθμό, σ’ έναν αγώνα δρόμου με τον χρόνο, μεταξύ 1947 και 1948. Στις 4 Δεκεμβρίου του 1948 έστειλε το ολοκληρωμένο χειρόγραφο στον εκδοτικό οίκο Secker and Wartburg και το βιβλίο κυκλοφόρησε στις 8 Ιουνίου του 1949, επτά μόλις μήνες πριν από τον θάνατό του. Κορυφαίο δείγμα πολιτικής δυστοπικής μυθοπλασίας, το 1984 δάνεισε στην αγγλική γλώσσα όρους που καθιερώθηκαν σύντομα στην καθομιλουμένη, ενέπνευσε ταινίες, τηλεοπτικές εκπομπές, θεατρικά έργα, ένα μπαλέτο, μία όπερα, ένα άλμπουμ του Ντέιβιντ Μπόουι, απομιμήσεις, παρωδίες, συνδέθηκε με τους πλέον ετερόκλιτους πολιτικούς χώρους, από το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων ως την αντικομμουνιστική Birch Society, ερμηνεύτηκε με ποικίλους τρόπους, απαγορεύτηκε, αμφισβητήθηκε.
Από το επίμετρο της Κατερίνας Σχινά

15.50

Σπύρος Καρυδάκης

Μια συλλογή από 419 ποιήματα 95 αρχαίων Ελλήνων ποιητών, που αναφέρονται στον έρωτα μεταξύ ανδρών με υψηλό ύφος ή απλότητα, με χιούμορ ή ερωτισμό, με τρυφερότητα ή σαρκική λαχτάρα που συγκλονίζει. Μεγάλοι δημιουργοί όπως ο Πίνδαρος ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης ο Θεόκριτος μα και ανώνυμοι κι ελάσσονες. Από τον Όμηρο και την αρχαϊκή εποχή, τον Σάλωνα, τον Αλκαίο, τον Ίβυκο, τον Θέογνι, τον Μίμνερμο, μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ.

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου περιλαμβάνει σχόλια, βασισμένα σε αρχαίους Έλληνες και Βυζαντινούς συγγραφείς, καθώς και σε συλλογές επιγραφών. Οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες απαντούν σε βασικά ερωτήματα σχετικά με τη θεσμική θέση των ανδρικών ερώτων στις αρχαιοελληνικές κοινωνίες: μυητικοί, θεσμικά καθιερωμένοι έρωτες μεταξύ ανδρών, σεξουαλικότητα σε σχέση με τις παλαίστρες και τα σχολεία, νομικό πλαίσιο για τους αρσενικούς έρωτες, σεξουαλικές πρακτικές, έρωτες με δούλους και ευνούχους ανδρική πορνεία, θηλυστολία δηλαδή τραβεστισμός, εκθήλυνση, αρχαιοελληνική αρρενοερωτική αργκό, θεσμισμένη στρατιωτική ομοφυλοφιλία σε σχέση με την πόλιν, την ελευθερία και τη δημοκρατία, ανδρικοί έρωτες στον Όμηρο και άλλα.

Ένα βιβλίο για τον αρσενικό έρωτα που, κατά τον Αριστοτέλη, ποιεί κοινωνίαν, δηλαδή “δημιουργεί επικοινωνία και κοινωνικότητα”.

25.00

Ξένη λογοτεχνία

Το πόδι της Φουμικό

Τζουνίτσιρο Τανιζάκι

Πολύ σύντομα μου γεννήθηκε η υποψία ότι το « βλέμμα » του έκρυβε κάποιο μυστικό και ότι αυτή η πόζα περιείχε κάτι που αιχμαλώτιζε την ψυχή του συνταξιούχου με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Μια οποιαδήποτε άλλη συνηθισμένη πόζα δεν θα επέτρεπε να φανερωθεί το συγκεκριμένο μέρος του κορμιού, και εννοώ τη στάση των γυμνών ποδιών ιδωμένων κάτω από το άνοιγμα του κίμονο, την καμπύλη γραμμή που έφτανε μέχρι τα νύχια των δαχτύλων. Καθώς ήμουν ήδη από την παιδική μου ηλικία ιδιαιτέρως επιρρεπής στη γοητεία των αρμονικών γυναικείων ποδιών, είχα υπνωτιστεί από την τέλεια καμπύλη των ποδιών της Ο-Φούμι. Οι γάμπες της, λεπτεπίλεπτες και αισθησιακές, ήταν λες και είχαν σμιλευτεί προσεκτικά σε λευκό ξύλο, το περίγραμμά τους, καθώς κατηφόριζε προς τους αστραγάλους, γινόταν όλο και πιο φίνο, καταλήγοντας με μία μαλακή κλίση στην καμάρα του πέλματος, ενώ στο τέλος αυτής της καμπύλης παρατάσσονταν το ένα μετά το άλλο τα δάχτυλα από το μικρό μέχρι το πιο μεγάλο σε μία σειρά, και αυτή η ευθυγράμμιση μου φαινόταν πολύ πιο όμορφη ακόμα κι απ’ το πρόσωπο της Ο-Φούμι. Ο Ουνοκίτσι , φοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, αφηγείται τη συνάντησή του με τον συνταξιούχο Τσουκακόσι και τη μαιτρέσσα του Φουμίκο. Ο γέρος έμπορος, παθιασμένος με την ομορφιά του ποδιού της ερωμένης του, αναθέτει στον νεαρό ζωγράφο να αποδώσει δυτικότροπα τη Φουμίκο, κατά τον τρόπο όμως μιας παλιάς γιαπωνέζικης γκραβούρας, σε μια στάση που αναδεικνύει τη μοναδική αισθησιακότητα της γυναίκας που αναπαρίσταται. Η εμμονή του για ένα συγκεκριμένο μέρος του σώματός της, τα πόδια της, θα αποκτήσει τέτοια ένταση που θα τον οδηγήσει στα όρια της τρέλας. Το πόδι της Φουμίκο παραμένει το πιο αντιπροσωπευτικό από τα πρώιμα έργα του Τανιζάκι που διερευνούν πλευρές «διαστροφικής», όπως ονομαζόταν εκείνη την εποχή, σεξουαλικότητας. Μπορεί να φανεί παράξενο ότι μιλάμε για έκφραση αναφερόμενοι σε ένα πόδι, αλλά, αν θέλετε τη γνώμη μου, πιστεύω πως ένα πόδι δεν είναι λιγότερο εκφραστικό από ένα πρόσωπο. Έχω την αίσθηση ότι μπορεί κανείς να αναγνωρίσει μια γυναίκα παθιασμένη ή ένα ψυχρό και σκληρό άτομο από την εντύπωση που δημιουργεί το πόδι τους. Μες στη λευκότητα του ποδιού, ένα ροζ ιρίδιζε στα άκρα των δαχτύλων, καταλήγοντας σε ένα ωχρό κόκκινο φωτοστέφανο. Μου θύμιζε τα καλοκαιρινά γλυκά, τις φράουλες στο γάλα, τα χρώματα ενός φρούτου που λιώνει μέσα σ’ ένα λευκό υγρό, και είναι ακριβώς αυτό το χρώμα που απλωνόταν σε όλη την καμπύλη γραμμή του ποδιού της Ο-Φούμι.

10.50

Κλασσική Γραμματεία

Ηρωίδες 18-19 (Λέανδρος και Ηρώ)

Οβίδιος

Ο Λέανδρος, ένας νεαρός από την Άβυδο, κάθε βράδυ διασχίζει κολυμπώντας τον Ελλήσποντο, για να συναντήσει την αγαπημένη του Ηρώ, που ζει στη Σηστό, στην απέναντι θρακική ακτή. Ένα λυχνάρι, που κρατά αναμμένο η αγαπημένη του, τον βοηθάει στον προσανατολισμό του μέσα στο σκοτάδι. Οι δύο νέοι περνούν τη νύχτα μέσα στο ερωτικό πάθος και, μόλις ξημερώνει, ο Λέανδρος επιστρέφει στην πατρίδα του. Μια μοιραία νύχτα με σφοδρή κακοκαιρία ο λύχνος σβήνει και ο Λέανδρος πνίγεται στη φουρτουνιασμένη θάλασσα. Το κύμα οδηγεί το άψυχο σώμα του στην ακτή της Σηστού, η Ηρώ το βρίσκει το επόμενο πρωί και αυτοκτονεί πέφτοντας από τον πύργο στον οποίο είναι απομονωμένη.

Ο Οβίδιος παρουσιάζει το Λέανδρο να γράφει μια επιστολή (Her. 18) προς την Ηρώ κατά τις ώρες της αναμονής του, πριν αποφασίσει να αψηφήσει την κακοκαιρία και να αποτολμήσει το θανάσιμο ταξίδι του. Η Her. 19 αποτελεί την επιστολική απάντηση της Ηρώς: η νέα εκφράζει την ανησυχία της για την καθυστέρηση του Λέανδρου, το παράπονό της για την αναβολή της συνάντησής τους αλλά και στοργικές συμβουλές προς τον αγαπημένο της να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός.

Το βιβλίο είναι η πρώτη στη ΝΕ σχολιασμένη έκδοση/μετάφραση των δύο αυτών επιστολών που υποτίθεται ότι ανταλλάσσουν Λέανδρος και Ηρώ (Her. 18-19).

Σε σύγκριση με παλαιότερες ερμηνευτικές προσεγγίσεις, στην παρούσα επισημαίνονται εντονότερα τολμηροί υπαινιγμοί, καθώς και άφθονες ποιητολογικές νύξεις, που αποτελούν μια διαρκή συζήτηση για τα λογοτεχνικά είδη· επίσης, η πανταχού παρούσα ειρωνεία και το λεπτό χιούμορ που δεν εγκαταλείπει τον ποιητή ούτε σε αυτό το έργο με το θλιβερό θέμα.

Η κατά Οβίδιο ερωτική αλληλογραφία μεταξύ των δύο νέων προξενεί έκπληξη σε όποιον αναγνώστη γνωρίζει ήδη, από άλλες λογοτεχνικές πηγές, τη θλιβερή αυτή ιστορία έρωτα και θανάτου: ο εμβληματικός για τη θυσία του εραστής Λέανδρος ασχολείται πιο πολύ με τον εαυτό του παρά με το αντικείμενο του πόθου του, την Ηρώ, ενώ η τελευταία παρουσιάζεται ως μια συνηθισμένη ανασφαλής γυναίκα που φοβάται μήπως πέσει θύμα απιστίας. Λέανδρος και Ηρώ καταφεύγουν σε άφθονα κλισέ, για να πείσουν για το βάθος των συναισθημάτων τους, επιτυγχάνοντας μάλλον το αντίθετο. Οι υπερβολές τους οδηγούν σε παρωδία, η επίδειξη προκλητικής αφέλειας γεννά χαμόγελο και αποκαλύπτει σταδιακά ότι η εκδοχή του Οβίδιου ήλθε για να αποδομήσει έναν από τους πιο εμβληματικούς “ίσους” έρωτες της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

21.84

Ελληνική λογοτεχνία

Πρωτόλειο

Άντριου Μάρτιν

Ο Πίτερ θέλει να γίνει συγγραφέας. Το ίδιο κι η κοπέλα του, η Τζούλια. Το ίδιο κι η Λέσλι, την οποία ο Πίτερ ερωτεύεται παράφορα, μάλλον. Οι ήρωες του Πρωτόλειου έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους. Περιμένουν το ταλέντο τους να λάμψει. Δεν νιώθουν ότι υπάρχουν λάθη που δεν συγχωρούνται. Δεν πιστεύουν ότι ο χρόνος είναι κάτι που μπορεί να το σπαταλήσεις. Πίνουν, κάνουν σεξ, συζητούν για βιβλία, ελπίζοντας ότι ζουν. Βιβλίο αλύπητης ειρωνείας, το Πρωτόλειο χαρακτηρίστηκε ως η Συναισθηματική αγωγή της εποχής μας, ξεγυμνώνοντας μια γενιά μπροστά στον καθρέφτη του ναρκισσισμού της.

18.00

Κοινωνιολογία

Κατά του έρωτα

Λώρα Κίπνις

Ποιος θα μπορούσε να είναι εναντίον του έρωτα; Κανείς. Όπως όλοι ξέρουν, ο έρωτας είναι μια μυστηριώδης και ακαταμάχητη δύναμη, με απέραντη εξουσία πάνω στις σκέψεις και τις αποφάσεις της ζωής μας.

Μήπως όμως υπάρχει κάτι λίγο ανησυχητικό σ’ αυτή την απόλυτη ομοιομορφία της γνώμης; Είναι αυτό άραγε το μόνο θέμα στο οποίο δεν χωράει καμία διαφωνία, στο οποίο μία και μοναδική αλήθεια είναι ανεκτή; Σκεφτείτε ότι και οι πιο ισχυρές θρησκείες γεννούν κάθε τόσο τους αιρετικούς τους. Κάθε ιδεολογία έχει τους αποστάτες της. Ακόμη και οι ιερές αγελάδες βρίσκουν κάποτε τους σφαγείς τους. Μόνη εξαίρεση ο έρωτας.

Εξ ου και η ανάγκη μιας πολεμικής εναντίον του. Μια πολεμική είναι ένας μικρός εκρηκτικός μηχανισμός που τοποθετείται κάτω από τον καναπέ σας. Δεν θα σας τραυματίσει (τουλάχιστον όχι σοβαρά). Σκοπός του είναι μόνο να ταρακουνήσει τα πράγματα και να υπονομεύσει μερικές βεβαιότητες.

14.84

Ψυχολογία

Τι είναι σεξ

Αλένκα Ζουπάντσιτς

Τι είναι σεξ; Στο φαινομενικά απλό αυτό ερώτημα η λακανική οπτική καθιστά την απάντηση μια πολύ πιο σύνθετη υπόθεση. Το βιβλίο της Αλένκα Ζουπάντσιτς προσεγγίζει το ερώτημα υπό αυτήν ακριβώς την οπτική, αντιμετωπίζοντας τη σεξουαλικότητα ως ένα αμιγώς φιλοσοφικό πρόβλημα της ψυχανάλυσης, φροϋδικής και λακανικής.

“Αυτή τη στιγμή δε γαμάω, μιλάω σ’ εσάς. Ε, λοιπόν, ναι! Νιώθω ακριβώς την ίδια ικανοποίηση που θα ένιωθα αν γαμούσα”. Αυτό είναι το παράδειγμα που μας προτείνει ο Λακάν για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό ότι η μετουσίωση είναι ικανοποίηση της ενόρμησης χωρίς απώθηση.

Πώς ορίζεται συμβατικά η έννοια της μετουσίωσης; Πρόκειται για μια υποκατάστατη ικανοποίηση στη θέση της απούσας σεξουαλικής ικανοποίησης. Τι γίνεται όμως αν, όπως ισχυρίζεται ο Λακάν, μπορούμε την ίδια ακριβώς ικανοποίηση που αντλούμε από το σεξ να την αντλήσουμε από την ομιλία (ή τη συγγραφή, τη ζωγραφική, την προσευχή ή άλλες δραστηριότητες); Η ουσία δεν είναι να εξηγήσουμε την ικανοποίηση που αντλούμε από την ομιλία αναφερόμενοι στη σεξουαλική προέλευσή της, αλλά να καταλάβουμε ότι η ικανοποίηση που αντλούμε από την ομιλία είναι αφ’ εαυτής σεξουαλική. Η ικανοποίηση που αντλείται από την ομιλία περιέχει ένα κλειδί για τη σεξουαλική ικανοποίηση (και όχι το αντίστροφο) – ακόμη και ένα κλειδί για την ίδια τη σεξουαλικότητα και τις εγγενείς αντιφάσεις της.

 

14.00