Ξένη λογοτεχνία
Το 55% του ανά χείρας τόμου περιλαμβανόταν ήδη στη δεύτερη έκδοση των Παρεμβάσεων, που κυκλοφόρησε το 2009. Η τρίτη αυτή έκδοση περιέχει επομένως κατά 45% νέα κείμενα.
Αν και δεν επιθυμώ να είμαι «στρατευμένος καλλιτέχνης», επιδίωξα στα κείμενα αυτά να πείσω τους αναγνώστες μου για την εγκυρότητα των απόψεών μου, σπανίως σε πολιτικό επίπεδο, συνήθως σε διάφορα «κοινωνικά θέματα», πού και πού σε θέματα λογοτεχνίας.
Δεν θα υπάρξει τέταρτη έκδοση. Δεν υπόσχομαι με το χέρι στην καρδιά να σταματήσω να σκέφτομαι, αλλά τουλάχιστον να πάψω να γνωστοποιώ τις σκέψεις και τις απόψεις μου στο κοινό, εκτός από περίπτωση έκτακτης και σοβαρής ηθικής ανάγκης – αν, για παράδειγμα, περάσει καμιά νομοθεσία υπέρ της ευθανασίας (δεν νομίζω ότι θα παρουσιαστούν άλλες τέτοιες έκτακτες περιπτώσεις στον καιρό που μου απομένει να ζήσω).
Προσπάθησα να ταξινομήσω αυτές τις «παρεμβάσεις» με χρονολογική σειρά, στον βαθμό που θυμόμουν χρονολογίες. Η τουλάχιστον φαινομενική ύπαρξη του χρόνου ήταν ανέκαθεν για μένα μεγάλη πηγή ενόχλησης – τι να κάνουμε όμως που έτσι είθισται να βλέπουμε τα πράγματα. Γι’ αυτή τη φορά, λοιπόν, υποχωρώ.
Το βιβλίο της Ζουανά καταδύεται στις αντιλήψεις των αρχαίων Ελλήνων περί θανάτου, περί μετά θάνατον ζωής και ψυχής, σ’ ένα εύρος αρκετών αιώνων ιστορίας και γραμματείας. Η εξέλιξη των ιδεών σχετικά με τον θάνατο, όπως αποτυπώνονται σε έργα λογοτεχνίας, ιστορίας, φιλοσοφίας και ρητορικής, δεν αποκαλύπτει μόνο το ανάγλυφο των τελετουργιών και των συνηθειών στο πέρασμα των εποχών, αλλά επίσης το πλέγμα αξιών και νοημάτων που γεννιούνται, αναπτύσσονται και πεθαίνουν γύρω από αυτό το κορυφαίο γεγονός: ζητήματα κοινωνικής τάξης και καταγωγής, κοινωνικού φαντασιακού, σχέσεων εξουσίας, αντιλήψεων περί δικαιοσύνης, φιλοσοφικών και μεταφυσικών παραδοχών ανακύπτουν καθώς περιδιαβαίνουμε στα κείμενα από τον Όμηρο μέχρι τον Πλούταρχο και τους Λατίνους στοχαστές.
Στην περιήγηση αυτή παρατίθενται πλείστα αποσπάσματα της αρχαϊκής, κλασικής, ελληνιστικής και λατινικής γραμματείας, τα οποία -πέρα από τον σχολιασμό της συγγραφέως που τα συνοδεύει πιστά- αποκαλύπτουν αυτούσιες τις ιδέες που πλαισιώνουν τις αφηγήσεις και τις αναπαραστάσεις για τον κάτω κόσμο σε κάθε χρονική περίοδο.