Βλέπετε 31–45 από 586 αποτελέσματα

Non Fiction

Ψυχολογία

Τι είναι σεξ

Αλένκα Ζουπάντσιτς

Τι είναι σεξ; Στο φαινομενικά απλό αυτό ερώτημα η λακανική οπτική καθιστά την απάντηση μια πολύ πιο σύνθετη υπόθεση. Το βιβλίο της Αλένκα Ζουπάντσιτς προσεγγίζει το ερώτημα υπό αυτήν ακριβώς την οπτική, αντιμετωπίζοντας τη σεξουαλικότητα ως ένα αμιγώς φιλοσοφικό πρόβλημα της ψυχανάλυσης, φροϋδικής και λακανικής.

“Αυτή τη στιγμή δε γαμάω, μιλάω σ’ εσάς. Ε, λοιπόν, ναι! Νιώθω ακριβώς την ίδια ικανοποίηση που θα ένιωθα αν γαμούσα”. Αυτό είναι το παράδειγμα που μας προτείνει ο Λακάν για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό ότι η μετουσίωση είναι ικανοποίηση της ενόρμησης χωρίς απώθηση.

Πώς ορίζεται συμβατικά η έννοια της μετουσίωσης; Πρόκειται για μια υποκατάστατη ικανοποίηση στη θέση της απούσας σεξουαλικής ικανοποίησης. Τι γίνεται όμως αν, όπως ισχυρίζεται ο Λακάν, μπορούμε την ίδια ακριβώς ικανοποίηση που αντλούμε από το σεξ να την αντλήσουμε από την ομιλία (ή τη συγγραφή, τη ζωγραφική, την προσευχή ή άλλες δραστηριότητες); Η ουσία δεν είναι να εξηγήσουμε την ικανοποίηση που αντλούμε από την ομιλία αναφερόμενοι στη σεξουαλική προέλευσή της, αλλά να καταλάβουμε ότι η ικανοποίηση που αντλούμε από την ομιλία είναι αφ’ εαυτής σεξουαλική. Η ικανοποίηση που αντλείται από την ομιλία περιέχει ένα κλειδί για τη σεξουαλική ικανοποίηση (και όχι το αντίστροφο) – ακόμη και ένα κλειδί για την ίδια τη σεξουαλικότητα και τις εγγενείς αντιφάσεις της.

 

14.00

Αν Κάρσον

«Πρώτη η Σαπφώ αποκάλεσε τον έρωτα γλυκόπικρο. Κι όποιος έχει ερωτευτεί, δε θα διαφωνήσει μαζί της».

Ο έρωτας είναι ένα παράδοξο. Κρύβει μια υπόσχεση απόλυτης ηδονής. Όμως βιώνεται σαν πόνος. Τον πόνο τον προκαλεί η απουσία. «Υπάρχει κανένας που να επιθύμησε ποτέ αυτό που δεν απουσιάζει; Κανένας. Σ’ αυτό οι Έλληνες ήταν ξεκάθαροι. Κι επινόησαν τον έρωτα για να το εκφράσουν». Ο έρωτας είναι αγώνας. Μα ο αγώνας αυτός είναι μάταιος. Γιατί ο έρωτας είναι αναγκαστικά στραμμένος σε κάτι που απουσιάζει: με το που κατακτηθεί το ποθούμενο, η επιθυμία σβήνει. Την επιθυμία την κρατά ζωντανή η απουσία. Γι’ αυτό ο πόνος είναι αναγκαίο συστατικό του έρωτα. Τι επιθυμεί ο ερωτευμένος; Τον άλλο, ή έτσι νομίζει. Στην πραγματικότητα, ο άλλος είναι απλά ένα τέχνασμα που χρησιμοποιεί ο έρωτας για να φανερώσει στον ερωτευμένο έναν προηγουμένως άγνωστο εαυτό του. Ο έρωτας είναι μια εμπειρία αυτογνωσίας.

Στο κλασικό αυτό δοκίμιο, που ήδη συγκαταλέχτηκε από τη Modern Library στα εκατό σημαντικότερα μη λογοτεχνικά βιβλία όλων των εποχών, η Αν Κάρσον ―διαπρεπής κλασική φιλόλογος και μια απ’ τις κορυφαίες ποιητικές φωνές της εποχής μας― ανατέμνει το παράδοξο του έρωτα στην αρχαία σκέψη. Σ’ έναν αληθινά σπάνιο συνδυασμό φιλολογικής εμβρίθειας, φιλοσοφικής οξυδέρκειας και ποιητικής ευαισθησίας, η Κάρσον ξεκινά από τη λυρική ποίηση ―όπου «η φαντασία χάραξε πάνω στην ανθρώπινη επιθυμία το ομορφότερο περίγραμμα (πιστεύουν μερικοί) που θ’ αποκτούσε ποτέ της»― για να καταλήξει, περνώντας από την τραγωδία και το αρχαίο μυθιστόρημα, στον Πλάτωνα, όπου ο έρωτας φανερώνεται ως «η θεμελιώδης δομή της ανθρώπινης σκέψης».

 

18.00

Καδιώ Κολύμβα

Το βιβλίο αυτό είναι σαν πουλί. Ένα πουλί διαβατάρικο, που θα ‘θελε να σας σηκώσει μαλακά και να σας ταξιδέψει. Οι δυο φτερούγες του σημαδεύουν δυο διαφορετικά σημεία, άρα έχουν και δυο διαφορετικούς στόχους. Ο πρώτος θέλει να γνωρίσει στον ταξιδιώτη τη μικρή πολιτεία της Οίας και τα έργα των ανθρώπων της. Ο δεύτερος στοχεύει πέραν της ευκολίας των αισθήσεων. Προσπαθεί να κάνει λέξεις τα κρυμμένα, όσα χρειάζεται να σκύψουμε λίγο από πάνω τους, για να μας αποκαλυφθούν. Το πέραν της μαγείας, η οποία έτσι κι αλλιώς κυριεύει τον επισκέπτη της Οίας, το πέραν της “γραφικότητας” του γαλάζιου Αιγαίου με τις απέριττες κυκλαδικές γραμμές. […] (από τον πρόλογο της συγγραφέως).

11.15

Βιογραφία - Μαρτυρίες

Ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης

Μαρίζα Κωχ

Το αφήγηµά µου αυτό το έγραψα ως απάντηση της αγάπης που δέχτηκα στα πενήντα χρόνια που τραγουδώ και σας το προσφέρω αντίδωρο. Με την ευχή όλα τα παιδιά του πολέµου, του κάθε πολέµου, να γευτούν την αγάπη και τη γιατρειά όπως εγώ.

Με τρυφερότητα, χιούµορ και κατασταλαγµένη σοφία, η αγαπηµένη Ελληνίδα τραγουδίστρια Μαρίζα Κωχ αφηγείται τα παιδικά της χρόνια στη Σαντορίνη ζωντανεύοντας µια ολόκληρη εποχή, τη δύσκολη µεταπολεµική περίοδο, αποτίνοντας φόρο τιµής στα βιώµατα που τη διαµόρφωσαν ως άνθρωπο, ως µουσικοπαιδαγωγό και ως ερµηνεύτρια. Η έκδοση συµπληρώνεται από φωτογραφικό υλικό και από δύο τραγούδια για τη Σαντορίνη: το παραδοσιακό Το άστρο της αυγής, σε ερµηνεία της Μαρίζας Κωχ, και το καινούργιο δικό της τραγούδι Απέναντι στο ηφαίστειο.

13.30

Χρήστος Ντούμας

Διαμαντόπετρα πάνω στο δακτυλίδι της Σαντορίνης τα Φηρά, η πρωτεύουσα του νησιού, καθρεφτίζουν τον δραματικό αγώνα του ανθρώπου να συμφιλιωθεί με τα στοιχεία της Φύσεως. Παράλληλα όμως δείχνουν και την προσπάθειά του να ομορφήνει αυτό τον αγώνα. Γιατί δεν είναι μόνο η θέση των Φηρών πάνω στο φρύδι της καλντέρας που τα κάνει μοναδικά μέσα στο Αιγαίο, είναι και η αρχιτεκτονική τους που αποκαλύπτει την ευαισθησία και τη δημιουργική φαντασία του απλού λαού. Με τα φτηνά υλικά που προσφέρει άφθονα ο τόπος ο λαϊκός μάστορας κατορθώνει να λύσει όλα τα προβλήματα – στεγαστικά, κοινωνικά, οικονομικά – δημιουργώντας συγχρόνως αριστουργήματα της τέχνης του.

Έργα της λαϊκής αρχιτεκτονικής είναι και τα γραφικά εκκλησάκια, σεμνά αφιερώματα ταπεινών πιστών της Σαντορίνης. Λαϊκοί είναι επίσης οι τεχνίτες που διακόσμησαν εσωτερικά τα εκκλησάκια με ξυλόγλυπτα τέμπλα, και με εικόνες. Μερικά από τα έργα αυτά είναι από σπάνια δημιουργήματα της λαϊκής μας τέχνης. […]

5.00

Κλαίρη Παλυβού

Η μελέτη της αρχιτεκτονικής αρχίζει από το στάδιο της ανασκαφής. Η παρατήρηση και η ορθή καταγραφή όλων των στοιχείων που αποκαλύπτονται κατά την αφαιρετική διαδικασία της ανασκαφής είναι το πολύτιμο πρωτογενές υλικό στο οποίο θα βασίζονται όλες οι μελλοντικές αναφορές και οι ερμηνευτικές απόπειρες· είναι πληροφορίες που περιέχονται στα στρώματα καταστροφής που απομακρύνονται, εφήμερα ίχνη ή ευαίσθητα αποτυπώματα που καταστρέφονται, στοιχεία που θα αλλοιωθούν ή θα αποκρυφθούν από τις στερεωτικές επεμβάσεις ή ακόμη και ο ίδιος ο όγκος των επιχώσεων, που αφαιρείται στην πορεία της ανασκαφής. Η σημασία της συστηματικής τεκμηρίωσης όλων των δεδομένων της ανασκαφής είναι μεγάλη και η ευθύνη για την πληρότητα και την ακρίβεια των πληροφοριών βαραίνει εκείνους που παρίστανται στην ανασκαφή, αφού στο δικό τους βλέμμα, στις δικές τους πρώτες σκέψεις και στο δικό τους γραπτό λόγο ή εικόνα θα ανατρέχουν οι μελετητές του μέλλοντος. […]

40.00

Ναννώ Μαρινάτου

Η «χαμένη πολιτεία» που έφερε στο φως ο αείμνηστος αρχαιολόγος Σπυρίδων Μαρινάτος, αναβιώνει μέσα από τις σελίδες αυτού του λευκώματος, με τη γλαφυρή αφήγηση της κόρης του και καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του Ιλλινόις Ναννώς Μαρινάτου, την εμπνευσμένη επιμέλεια της έκδοσης από την ιστορικό τέχνης Κλέα Σουγιουλτζόγλου, και τις μοναδικές φωτογραφίες του Γιάννη Γιαννέλου, από το χώρο της ανασκαφής.

40.00

Μερόπη Παπαδοπούλου

Ανοίγω μια φιάλη δροσερή Σαντορίνη, γεμίζω το ποτήρι μου με το εκλεκτό κρασί και σας καλωσορίζω στις σελίδες αυτού του βιβλίου.

Δεν είμαι οινολόγος, αρχαιολόγος, συγγραφέας… απλώς μια ταξιδιώτισσα της ζωής που «πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω»… γεμίζοντας τον ταξιδιωτικό μου σάκο, αποθησαυρίζοντας εμπειρίες.

Ανάμεσά τους οι πιο έντονες μνήμες τόπων με τα αρώματα και τις γεύσεις τους. Και μέσα σ’ αυτές την πρωτοκαθεδρία έχει ένα νησί που αγάπησα πολύ και μου το ανταπέδωσε γενναιόδωρα: η Σαντορίνη. Το νησί των μύθων, του μυστηρίου, των θαυμάτων. Το νησί όπου ιστορία, προϊστορία, μυθολογία, θρύλοι και παραδόσεις ζωντανεύουν σε κάθε βήμα του ανήσυχου ταξιδευτή.

Και συμπυκνώνονται στο ρωμαλέο, αφηγηματικό σαντορινιό κρασί, που αποτυπώνει μοναδικά και με ακρίβεια τον τόπο του, διευρύνοντας την έννοια terroir προσθέτοντας σ’ αυτήν παρανομαστές πρωτόγνωρους.

Για να κατανοήσεις το θηραϊκό κρασί και να μπορέσεις να το απολαύσεις έτσι όπως του αξίζει, πρέπει πριν απ’ όλα να ξεκλειδώσεις τους κώδικες του νησιού. Κώδικες δύσκολους και απαιτητικούς που κρύβονται πίσω από τουριστικά στολίδια κι εύκολες εξηγήσεις. Πρέπει να αφήσεις την καλντέρα να σου μιλήσει, το ηφαίστειο να σε τρομάξει, τις τοιχογραφίες από την ανασκαφή στο προϊστορικό Ακρωτήρι να σου αποκαλύψουν με χρώματα πολιτισμούς που χάθηκαν…

Μην απορείτε γιατί χρειάζονται όλα αυτά για να απολαύσεις ένα ποτήρι κρασί…

Το κρασί της Σαντορίνης δεν είναι ένα εύκολο κρασί. Δεν είναι καθημερινό κρασί, δεν είναι κρασί για ηχηρά ανέμελα τσουγκρίσματα και αναίτιες οινοποσίες.[…] Από την έκδοση.

40.00

Εμμανουήλ Λιγνός

Το νέο φωτογραφικό λεύκωμα των εκδόσεων Μίλητος, με τίτλο Σαντορίνη, Πινελιά στο Αιγαίο, αποτελεί έναν μοναδικό συνδυασμό ποίησης και εικόνας. Οι εξαιρετικές φωτογραφίες του Γιάννη Γιαννέλου αποτυπώνουν τη Σαντορίνη όπως δεν την έχετε ξαναδεί: ακόμα πιο μεστή σε χρώμα, ακόμα πιο μαγευτική, με τη μεθυστική αύρα του νησιού έκδηλη σε κάθε σπιθαμή του. Ορμώμενος από αυτές τις εικόνες, ο Εμμανουήλ Λιγνός ανθολόγησε μία σειρά από αποσπάσματα από τη λογοτεχνική μας παράδοση με θέμα τη Σαντορίνη, τα οποία αποτελούν το πιο ταιριαστό συμπλήρωμα στην οπτική εμπειρία του αναγνώστη.

 

40.00

Συλλογικό

Το βιβλίο αυτό είναι ένα μάθημα για τη Σαντορίνη, αλλά και ένα μάθημα από τη Σαντορίνη, καρπός των Ειδικών Θεμάτων Μορφολογίας «Μορφή και Κατοικησιμότητα – η περίπτωση της Σαντορίνης» στη Σχολή Αρχιτε­κτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.

Εκπαιδευτικός στόχος του μαθήματος είναι η μελέτη, μέσω του σχεδιασμού, των [τοπο]μορφών της Σαντορίνης, έτσι όπως αναδύονται στο πολιτισμικό συνεχές του συγκρο­τήματος της Θήρας και της Θηρασιάς. Στον χώρο αυτό η μελέτη της κα­τοικίας ξεχωριστά από το περιβάλλον της είναι σχεδόν αδύνατη, καθώς τοπίο και κατοίκηση συγχωνεύονται.

This is a lesson on Santorini and, at the same time, a lesson from Santorini. It reflects the proceedings of the course «Morphe and Inhabitation: the case of Santorini» at the School of Architecture of the National Technical University of Athens. The educational aim was a by-design-study of the local landforms and their inhabitability. At the same time, it is a study on locus per se, on its authentic characteristics, on its genius loci. In Santorini it is almost impossible to separate landscape from inhabitation, as the formations of its earth merge into one cultural continuum.

40.00

Nelly

Πού να το φανταζόμουν, όταν ο φίλος μου Σούλης Παπαθεοδώρου μου έδινε τις πρώτες καρτ ποστάλ της Σαντορίνης, όπως αργότερα και ο καλός μου φίλος Μάνος Χαριτάτος, ότι ανάμεσά τους θα υπήρχαν και της Nelly’s, μυθικής φωτογράφου για όσους ασχολήθηκαν με τα νεοελληνικά πράγματα. Σκοπός του Αρχείου μας είναι να εκδώσει σε βιβλίο επιλεγμένες αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες της Σαντορίνης, από κει που τελειώνουν οι γκραβούρες των περιηγητών κι αρχίζουν οι περιηγητές με τη φωτογραφική μηχανή, μέχρι το σεισμό του 1956, που ήταν καθοριστικός, όπως φαίνεται, για την εξέλιξη του νησιού. Όταν αργότερα γνώρισα τη Nelly’s και μου χάρισε τις φωτογραφίες της τής Σαντορίνης, σκέφτηκα ότι η ποιότητα και η ποικιλία ήταν τέτοια που θα μπορούσε να γίνει ένα ξεχωριστό βιβλίο. Είναι τελικά αυτό που κρατάτε στα χέρια σας. Ευχαριστώ θερμά το Μουσείο Μπενάκη που μας επέτρεψε να γίνουν αναπαραγωγές από τα αρνητικά της Nelly’s σε γυάλινη πλάκα, που μου εμπιστεύτηκε η ίδια η φωτογράφος, και βέβαια τις κυρίες Φανή Κωνσταντίνου και Ρούλα Μηχαηλίδου για τη βοήθειά τους. Δεν ξεχνώ τη συμβολή των φίλων μου Μαργαρίτας και Θόδωρου Σαμούρκα, όπως επίσης και του Θανάση Μαρτίνου. Χάρη σ’ όλους αυτούς και στην φροντίδα της Λούσης Μπρατζιώτη έγινε πραγματικότητα ένα παιδικό όνειρο, όταν έβλεπα σε φιλικά σπίτια τις «ωραίες της εποχής», φωτογραφημένες από την Nelly’s. Δημήτρης Τσίτουρας.

40.00

Μαργαρίτα Πουρνάρα, Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ

“O αδελφός μου o Τσαρλς κι εγώ βρεθήκαμε πρώτη φορά στην Ελλάδα στα τέλη Ιουλίου του 1954. Τον Τσαρλς τον είχε προσκαλέσει στη χώρα ο φίλος του από το πανεπιστήμιο Πέτρος Νομικός. Εγώ, ως μικρότερος αδελφός που ήμουν, τον ακολούθησα. Λίγες μέρες μετά την άφιξή μας στην Αθήνα ο Πέτρος μάς πληροφόρησε ότι θα μας πήγαινε στο νησί της καταγωγής του, τη Σαντορίνη. Οδηγήσαμε μέχρι τον Πειραιά κι επιβιβαστήκαμε στον Μιαούλη. Εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα παμπάλαια ατμόπλοια του ελληνικού εμπορικού στόλου —τα περισσότερα εξ αυτών αγορασμένα δεύτερο και τρίτο χέρι από τη βόρεια Ευρώπη— ο Μιαούλης ήταν ολοκαίνουριος: Η ιταλική κυβέρνηση τον είχε παραχωρήσει στην Ελλάδα ως πολεμική αποζημίωση. Μετά από ένα ήρεμο ολονύχτιο ταξίδι μπήκαμε στην Καλντέρα, για την οποία έμαθα αργότερα ότι είναι ο μεγαλύτερος θαλάσσιος κρατήρας του πλανήτη. Όταν ο Τσαρλς κι εγώ πρωτοφτάσαμε στο νησί, μας είπαν ότι ο πληθυσμός του ανερχόταν σε περίπου 12.000 κατοίκους, κυρίως αγροτικές οικογένειες που καλλιεργούσαν σταφύλια, ντομάτες ή στάρι· επίσης, ψαράδες, λατόμους και ναυτικούς, που δούλευαν ως μούτσοι ή καπετάνιοι σε πλοία που γύριζαν ολάκερο τον κόσμο υπό ελληνική σημαία. Ο αρχικός πυρήνας του νησιού αποτελούνταν από μη ηφαιστειογενή ασβεστόλιθο και από μάρμαρο, αλλά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 600.000 ετών πολλαπλή ηφαιστειακή δραστηριότητα δημιούργησε ή κατέστρεψε ολόκληρα κομμάτια γης, αφήνοντας σήμερα πέντε νησιά και νησίδες πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Τα τρία είναι θραύσματα του προαναφερθέντος αρχαίου ηφαιστείου το οποίο κατέρρευσε τον 16ο αιώνα π.Χ.

Το 2006 εξέθεσα στα Φηρά μια σειρά από αυτές τις φωτογραφίες που τράβηξα τη δεκαετία του 1950. Θυμάμαι μια ηλικιωμένη γυναίκα που έβαλε τα κλάματα. Εκείνες τις εποχές, μου είπε, οι κάτοικοι του νησιού έλεγαν ακόμα καλημέρα ο ένας στον άλλο και πρόσφεραν ένα ποτήρι νερό στον γείτονά τους. Αυτή η αίσθηση της κοινότητας εξαφανίστηκε με τις υψηλές απαιτήσεις και την πίεση του εμπορίου, πρόσθεσε χαρακτηριστικά. Εξαφανίστηκε —όπως και στη Μύκονο— ο παλιός σκληρός τρόπος ζωής, που είχε διαμορφώσει τον χαρακτήρα των Σαντορινιών για γενιές ολόκληρες. Οι δραματικές αλλαγές στην προσωπικότητα και στην τύχη του νησιού τα τελευταία 65 χρόνια οδήγησαν τη Μαργαρίτα κι εμένα ν’ αναλάβουμε δράση, για να τεκμηριώσουμε με λόγια και εικόνες μια Σαντορίνη που πλέον δεν υφίσταται”.

Από τον πρόλογο του Robert A. McCabe

44.00

Ανδρομάχη Κουτσουλέντη, Γιώργος Σουβλής, Νίκος Αντωνάκος, Ρόζα Βασιλάκη

Τι είναι η εναλλακτική Δεξιά, διεθνώς γνωστή ως alt right, και ποια χαρακτηριστικά λαμβάνει στο ελληνικό πλαίσια, Κάτω από ποιες συνθήκες αναδύθηκε, που διαφέρει και που συγκλίνει με παλιότερες μορφές της άκρας Δεξιάς στην Ελλάδα;

Συνεχίζοντας το έργο της μελέτης της άκρας Δεξιάς και του τρόπου που ο λόγος της κανονικοποιείται αυξητικά τα τελευταία χρόνια, η συγγραφική ομάδα του βιβλίου στρέφει το φακό τόσο στις μεταμορφώσεις που έχει γνωρίσει ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος που παρά τη δηλωμένη του «παραδοσιακότητα» δεν είναι διόλου στατικός- όσο και στους νέους δρώντες που ήλθαν στο προσκήνιο την τελευταία πενταετία.

Εστιάζοντας σε διαστάσεις του αντιεμβολιαστικού αντι-κινήματος, στη δυναμική πολιτικοποίηση της θρησκείας, στον ακροδεξιό κυβερνοχώρο και στις αντιδράσεις της άκρας Δεξιάς στη λεγόμενη woke ατζέντα αλλά και στη δημόσια ιστορία, ο συλλογικός αυτός τόμος αποπειράται να προσεγγίσει το φαινόμενο θέτοντας ως τομή την εμπειρία της πανδημίας και των πολλαπλών αντιδράσεων που δημιούργησε η διαχείρισή της.

14.00

Ράιαν Τζιντζέρας

Εκτεινόμενη από την Αδριατική θάλασσα μέχρι τον Ινδικό Ωκεανό, η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν, ήδη από τον Μεσαίωνα, μια πολιτική και θρησκευτική οντότητα πρώτου μεγέθους, στην οποία ο Σουλτάνος βασίλευε επί των Ιερών Τόπων και ήταν, ως Χαλίφης, ο διάδοχος του προφήτη Μωάμεθ. Ωστόσο η μοιραία απόφαση να υποστηρίξει τη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία το 1914 καταδίκασε την Αυτοκρατορία στην καταστροφή, καθώς διαμελίστηκε σε μια σειρά ευρωπαϊκών αποικιών και στα εδάφη που αποτέλεσαν τελικά τη Σαουδική Αραβία.

Ο Ράιαν Τζιντζέρας εξηγεί πώς έλαβαν χώρα αυτά τα κοσμοϊστορικά γεγονότα και γιατί ζούμε ακόμα στη σκιά αποφάσεων που πάρθηκαν πριν από τόσο καιρό. Θα υπέκυπτε άραγε όλη η αυτοκρατορία στα αρπακτικά συμμαχικά στρατεύματα ή μπορούσε κάτι να σωθεί; Σε μια περιοχή τόσο πολύπλοκη από εθνοτική και θρησκευτική άποψη, ποιο θα ήταν το τίμημα ώστε να δημιουργηθεί ένα συνεκτικό και ανεξάρτητο νέο κράτος; Η δημιουργία της σύγχρονης Τουρκίας εξιστορείται εδώ σαν ένα μοναδικό, πικρό όσο και μεγαλόπρεπο έπος.

25.44

Τάσος Σακελλαρόπουλος

Η μελέτη αυτή, που στηρίζεται σε ανάλυση πληθώρας ιστορικών πηγών, δημοσιευμένων αλλά κυρίως αδημοσίευτων, καθώς και προφορικών συνεντεύξεων, εντάσσεται στο ευρύτερο ερευνητικό πλαίσιο που αφορά τον πολιτικό ρόλο και την παρεμβατικότητα του στρατού κατά τον 20ό αιώνα στην Ελλάδα. Η περίοδος 1935-1945 αποτελεί σημείο καμπής, καθώς χαρακτηρίζεται από την ακύρωση των τελευταίων στοιχείων αλυτρωτικού πατριωτισμού εντός του ελληνικού στρατού. Η συντριβή του στρατού στη Μικρά Ασία το 1922 μετέτρεψε τον αλυτρωτισμό από πολεμικό κυβερνητικό σχέδιο σε πολιτικό βαυκαλισμό και η έλλειψη ενός μεγάλου πατριωτικού οράματος οδήγησε πολλούς, ιδιαίτερα νεαρούς αξιωματικούς, στην πολιτική τους αυτονόμηση, ακόμη και απέναντι στις παρατάξεις που έως τότε ήλεγχαν το σώμα των αξιωματικών. Η περίοδος αυτή επομένως εγκαινιάζει μια μορφή παρεμβατικότητας που ήθελε τον στρατό όχι φορέα στην υπηρεσία της πολιτικής, αλλά απρόσωπο κυρίαρχο και ιδιοκτήτη της πολιτικής λειτουργίας για δικό του λογαριασμό, μια τάση που διατηρήθηκε έως και την επιβολή της δικτατορίας του 1967. Η έναρξη της αλλαγής αυτής, όπως και τα πρώτα της βήματα, μπορούν να τοποθετηθούν στη δεκαετία 1935-1945, όταν το σώμα των αξιωματικών υφίσταται βαθιές αλλαγές και στη συνέχεια όταν ο πόλεμος και οι ελληνικές πολιτικές συγκρούσεις της περιόδου ανατρέπουν τα δεδομένα του παρελθόντος, επιτρέποντας στο σώμα των αξιωματικών την επανασύνδεση με τον θρόνο αλλά και την πολιτική ριζοσπαστικοποίηση, καθώς επίσης και την εσωστρέφεια και την πολιτική αυταρέσκεια των νεαρών βασιλικών αξιωματικών.

24.00