Βλέπετε 46–60 από 1107 αποτελέσματα

Λογοτεχνία

Ελληνική λογοτεχνία

Ματωμένα χώματα

Διδώ Σωτηρίου

«Πόλεμοι και ξανά πόλεμοι! Τι στο καλό θα βγάλει η μαγκούφα η εποχή μας και κοιλοπονάει τόσο άγρια;»

Μπήκε το κακό με τους Βαλκανικούς Πολέμους και άργησε να βγει. Χρόνια σπαρμένα με θυσίες, πολέμους και νεκρούς. Η Μικρασιατική εκστρατεία και η καταστροφή.

Η ιστορία του Μανώλη Αξιώτη, Μικρασιάτη αγρότη από τον Κιρκιντζέ. Άνθρωπος του μόχθου, δεμένος με τον τόπο του, το πατρικό του σπίτι, τους χωριανούς του. Ο άντρας που πάλεψε με κορμί και με ψυχή.

Στο Αμελέ Ταμπουρού, τα Τάγματα Εργασίας της Άγκυρας, το 1915.

Στο μέτωπο του Αφιόν Καραχισάρ το 1922.

Μια λεύτερη πατρίδα ονειρευόταν καθώς έσφιγγε τα δόντια και έλεγε:

«Ώρα μάχης, Αξιώτη, ώρα θυσίας. Δεν έχεις ελόγου σου κανένα πάρε δώσε με την πολιτική. Το χρέος σου κάνεις».

Γνώρισε κακουχίες και στερήσεις, είδε βασανιστήρια και θανάτους, έζησε την αιχμαλωσία και την προσφυγιά, για να συλλογιστεί:

«Θηρίο είν’ ο άνθρωπος!»

Το μνημειώδες έργο της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας που χαρακτηρίστηκε
«Βίβλος της σύγχρονης εξόδου του Μικρασιάτικου Ελληνισμού».
Από το 1962 που πρωτοεκδόθηκαν μέχρι σήμερα τα Ματωμένα Χώματα έχουν ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 400.000 αντίτυπα. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί στις εξής γλώσσες: αγγλικά, βουλγαρικά, εσθονικά, γαλλικά, γερμανικά, ολλανδικά, ουγγρικά, ρώσικα, ρουμανικά, σερβικά, ισπανικά, ιταλικά, τουρκικά και κέλτικα βρετονικά.
Στην Τουρκία το βιβλίο είχε συγκλονιστική απήχηση.

18.25

Ελληνική λογοτεχνία

Συγγενής

Καρολίνα Μέρμηγκα

Η πρώτη μυθιστορηματική απόπειρα της Μέρμηγκα είναι ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα από τα καλύτερα της ελληνικής πεζογραφίας που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια, συναρπαστικό στην εξέλιξή του, πυκνογραμμένο και με εντυπωσιακή οικονομία λόγου, με πολλή και ευδιάκριτη έρευνα, απόδειξη ότι δεν χρειάζεσαι εκατοντάδες σελίδων για να αφηγηθείς μια ωραία (και το κυριότερο ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα) ιστορία.

13.94

Μάριο Μπενεντέτι

Ο Σαντιάγο, πολιτικός κρατούμενος στην Ουρουγουάη, έχει μόνη παρηγοριά τα μακροσκελή γράμματα της γυναίκας του Γρασιέλα. Εκείνη, εξόριστη μαζί με την εννιάχρονη κόρη τους και τον πεθερό της, παλεύει να προσαρμοστεί σε μια άλλη χώρα και να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα και το πάθος που την ένωνε με τον άντρα της. Τα χρόνια περνούν, η φυλακή, η εξορία, η απόσταση αλλάζουν και τους δύο και ο Ρολάνδο, ο καλύτερος φίλος του Σαντιάγο, γίνεται όλο και πολυτιμότερος για τη Γρασιέλα.

Ο Μάριο Μπενεδέτι (Ουρουγουάη, 1920-2009), «από τους πιο σημαντικούς Λατινοαμερικανούς συγγραφείς, ισάξιος σύμφωνα με πολλούς του Μάρκες, του Φουέντες, του Κορτάσαρ» (The Washington Post), συνθέτει το «τρυφερό πορτρέτο μιας οικογένειας διαλυμένης από τις ιστορικές συγκυρίες» (Publishers Weekly). Ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα εξορίας, «σοφό και σπλαχνικό» (The New York Times), το μοναδικό που έγραψε όταν ήταν πολιτικός εξόριστος.

17.00

Ελληνική λογοτεχνία

Θολός βυθός

Γιάννης Ατζακάς

Υπήρχε πάντα μέσα του η βαθιά χαρακιά που άφησε το πέρασμα από τις μετεμφυαλικές εκείνες παιδοπόλεις -ένδοξους βασιλικούς τόπους υποταγής και χειραγώγησης, σταθμούς καθαγιασμένους μόνον κατ’ όνομα: «Απόστολος Παύλος», Άγιος Χαράλαμπος», «Καλή Παναγιά», «Άγιος Δημήτριος», Αθήνα, Βέροια, Θεσσαλονίκη, 1949 – 1955. Έχοντας από καιρό διανύσει τις περισσότερες από τις αναπότρεπτες διαδρομές του, ο Γιάννης Αρχοντής φτάνει μόνος του ένα απόγευμα του Ιουνίου σε κάποια ερημική ακτή του Αιγαίου. Δεν ήταν τόσο ανάγκη ενός τελικού απολογισμού, όσο η επίμονη «αναζήτηση του χαμένου χρόνου» και των σημαδιών που άφησε μέσα του μια εποχή ερμητικά κλειστή, όπως τα περίκλειστα και περίλαμπρα ιδρύματα, όπου έζησε έξι από τα πρώτα παιδικά του χρόνια. Εκεί, την ώρα που ένα φωταγωγημένο καράβι περνά ανοιχτά μέσα στη νύχτα, από τον «θολό βυθό» της μνήμης του, όπου για περισσότερο από πενήντα χρόνια το είχε απωθήσει, αναδύεται απροσδόκητα το φάσμα του παιδιού που κάποτε υπήρξε, για να πει επιτέλους ολόκληρη την παλιά ιστορία του. (. . .)

16.45

Ελληνική λογοτεχνία

Διπλωμένα φτερά

Γιάννης Ατζακάς

“Η κακορίζικη εκείνη χρονιά -η καταραμένη θα την πω τώρα- είχε δεν είχε φτάσει ακόμη στα μισά της και πήγαινε όπως άρχισε, πάντα πάνω στην κόψη του ξυραφιού. Και τα χειρότερα δεν είχαν ακόμη συμβεί. Τότε ήρθε η ώρα του όξους και της χολής, η ώρα του αίματος και του θανάτου”.

Είχε από χρόνια αποτραβηχτεί στο παλιό σπίτι στην πλαγιά του βουνού. Τα δειλινά, κάτω από τα δέντρα που μαζί τους είχε ριζώσει στα καρπερά της χώματα, βλέποντας τον ήλιο να χαμηλώνει στη θάλασσα, ζούσε και το δικό του λυκόφως. Μέχρις ότου, εντελώς αναπάντεχα, οι “άνεμοι της μνήμης” τον ανασήκωσαν από τον ξένο τόπο και τον εναπόθεσαν απαλά στο μακρινό νησί του, μπροστά στην πατρογονική εστία, τον γύρισαν πίσω στη σημαδιακή εκείνη χρονιά, τη χρονιά του ξεριζωμού.

Ήρθαν τότε κοντά του, όπως ήταν στον καιρό τους, στη ρημαγμένη ζωή τους, οι σκιές της γιαγιάς και του παππού: η γριά-Βενετιά, που από βρέφος τη φώναζε μάνα, να τρέχει από χάραμα ως νύχτα να προλάβει να τα φέρει όλα σε πέρας και τα βράδια, στο φως του δαυλού, η ακάματη και γνωστική γερόντισσα με τις “ορμήνιες” της να πολεμά να τον πλάσει για έναν κόσμο που νόμιζε ότι θα διαρκέσει για πάντα. Ως τα στερνά της, που πήρε να ψυχανεμίζεται τον άγγελό της κι “αγγελιάστηκε”.

Τελείωνε το 1949. Ο πατέρας είχε χαθεί, χωρίς ίχνη, στους σκοτεινούς δρόμους της Ιστορίας. Η μάνα είχε σβήσει στη γέννα του, πριν από οκτώ ακριβώς χρόνια. Κι αυτός θα έβρισκε, πριν καλά βγει το δίσεκτο εκείνο έτος, μιαν ακόμη μητέρα – τη “Μεγάλη Μητέρα” των απορφανισμένων παιδιών ενός αδικαίωτου κι αδυσώπητου πολέμου.

13.43

Ξένη λογοτεχνία

Τα Δέντρα

Πέρσιβαλ Έβερετ

Άγριες δολοφονίες συγκλονίζουν την πολιτεία του Μισισίπι. Κάθε φορά, πλάι στο εκάστοτε θύμα βρίσκεται το πτώμα του ίδιου μαύρου άντρα, το οποίο εξαφανίζεται μετά τη μεταφορά του στο νεκροτομείο, αλλά επανεμφανίζεται στον τόπο του επόμενου εγκλήματος. Δύο αστυνομικοί και μία πράκτορας του FBI προσπαθούν να λύσουν το μυστήριο. Τα στοιχεία που συγκεντρώνουν δείχνουν ότι η υπόθεση συνδέεται με το λιντσάρισμα του δεκατετράχρονου Αφροαμερικανού Έμετ Τιλ, μισόν αιώνα νωρίτερα.

«Με ιδιοφυή τρόπο ο Πέρσιβαλ Έβερετ (γενν. ΗΠΑ, 1956) χρησιμοποιεί μια συναρπαστική περιπέτεια για να μιλήσει για ένα βαθιά πολιτικό ζήτημα» (The Guardian). «Μια ξεκαρδιστική και ταυτόχρονα τρομακτική αστυνομική ιστορία» (The New Yorker), «γραμμένη από έναν εξαιρετικό συγγραφέα» (The Sunday Times). Υποψήφιο για το βραβείο Booker 2022.

18.00

Ξένη λογοτεχνία

Νυχτοδάσος

Τζούλιαν Μπαρνς

Παρίσι, Μεσοπόλεμος. Η Ευρώπη σε παρακμή. Οι κοινωνικές τάξεις, η θρησκεία, η σεξουαλικότητα επαναπροσδιορίζονται. Η Ρόμπιν παντρεύεται τον “αριστοκράτη” Φέλιξ, τον εγκαταλείπει μαζί και το παιδί τους, και συνάπτει ερωτικές σχέσεις με δύο γυναίκες. Όμως το πάθος της για νυχτερινές μοναχικές περιπλανήσεις και περιπέτειες οδηγεί τις ερωμένες της στα όρια της παραφροσύνης.

Το Νυχτοδάσος είναι το λογοτεχνικό ορόσημο της φεμινιστικής και λεσβιακής λογοτεχνίας, που θαύμασαν ο J. Joyce, ο W. Faulkner, ο D. Thomas, ο F.M. Ford. «Μοναδικό ύφος, πανέμορφη διατύπωση, ένα λαμπρό πνεύμα» (T.S. Eliot). «Από τα σπουδαιότερα βιβλία του 20ού αιώνα» (W. Burroughs). Η Αμερικανίδα Djuna Barnes (1892-1982), δημοσιογράφος στο επάγγελμα, τολμά να ανιχνεύσει τα βαθιά σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής.

15.00

Ξένη λογοτεχνία

Ουλτραμαρίν

Μάλκολμ Λόουρι

To πρώτο ο μυθιστόρημα του Malcolm Lowry είναι η ιστορία του παρθενικού ταξιδιού του Ντέινα Χίλιοτ, που σε ηλικία δεκαεννέα χρόνων μπαρκάρει στο “Οιδίπους Τύραννος” με προορισμό τη Βομβάη και τη Σιγκαπούρη.

Ως πρωτόβγαλτος ναύτης, ο νεαρός θα χρειαστεί να παλέψει κόντρα στις ίδιες του τις αξίες, ώστε να κερδίσει την αναγνώριση και τον σεβασμό των υπόλοιπων των μελών του πληρώματος. Έτσι, προσπαθεί να ακολουθήσει το παράδειγμά τους περιφερόμενος στα μπαρ και στα μπουρδέλα των λιμανιών, παραμένοντας όμως ταυτόχρονα πιστός στην Τζάνετ, τον πρώτο του έρωτα, που άφησε πίσω στην Αγγλία. Μέσα από την αφήγηση του ίδιου του Ντέινα, η οποία εναλλάσσεται με τη χυδαία και τη ζωηρή γλώσσα των ναυτικών, παρακολουθούμε τη μύηση του αγοριού στην παρέα των μπαρουτοκαπνισμένων αντρών.

«Καμιά θλίψη δεν είναι τόσο μεγάλη όσο αυτή που περνάει και σβήνει».

18.80

Ξένη λογοτεχνία

Οι βαμβακοσυλλέκτες

Μπεν Τράβεν

Που ξεμπαρκάρει τελικά ο «ήρωας» του “Πλοίου των νεκρών”, εκείνος ο ναύτης χωρίς χαρτιά, δίχως νόμιμη ταυτότητα και πατρίδα, όταν εγκαταλείπει το πλοίο-φάντασμα των κολασμένων; Στους “Βαμβακοσυλλέκτες” τον βρίσκουμε να τριγυρίζει στη γη της Μεξικανικής Επανάστασης, ταλαντευόμενος ανάμεσα στη γοητεία που του ασκεί και σε μια δηκτική πικρία για ό,τι δεν εκπληρώθηκε. Περιπλανιέται από δουλειά σε δουλειά, διασχίζει τη σαβάνα με συντροφιά ιθαγενείς Μεξικανούς, μαύρους και μετανάστες συναδέλφους του στις φυτείες του μπαμπακιού, ψάχνει μεροκάματα σε έναν φούρνο στο Ταμπίκο, κάνει ένα πέρασμα από τις πετρελαιοπηγές των γκρίνγκος, επισκέπτεται τη συνοικία με τα σπίτια των εργαζόμενων κοριτσιών, συνοδεύει ένα κοπάδι γελάδια από τον ένα ωκεανό ως τον άλλο… Ο Wobbly για έναν ανεξήγητο λόγο αφήνει στο πέρασμά του ένα τραγούδι που οι στίχοι του ταξιδεύουν από στόμα σε στόμα και κάποιες -νικηφόρες, παρεμπιπτόντως- απεργίες, καθώς και ένα σωματείο που φαίνεται να μην κάνει το λάθος που πολλές φορές κάνουν οι εργάτες, να επιδιώκουν να τους βλέπουν οι άλλοι σαν ευυπόληπτους πολίτες.

“Παντού στον κόσμο, η αστυνομία είναι αυτή που κρατάει τον βούρδουλα και οι κουρελήδες είναι αυτοί που τρώνε τις βουρδουλιές. Και μετά όλοι εκείνοι που με περισσή ξιπασιά στρογγυλοκάθονται σε πλουσιοπάροχα τραπέζια μένουν έκπληκτοι όταν κάποιος τους ταρακουνάει το τραπέζι, το αναποδογυρίζει και τα κάνει όλα θρύψαλα. Η πληγή που αφήνει η σφαίρα επουλώνεται. Το σημάδι που αφήνει ο βούρδουλας δεν επουλώνεται ποτέ. Σου τρώει τη σάρκα όλο και πιο βαθιά, φτάνει ως την καρδιά και τελικά ως το μυαλό, ώσπου ξεσπά σε μια κραυγή που κάνει τη γη να σείεται: «Εκδίκηση!»”

17.00

Στέφαν Τσβάιχ

Τρία αμετάφραστα κείμενα του κορυφαίου Αυστριακού συγγραφέα Stefan Zweig συνθέτουν ένα μελαγχολικό σκηνικό γεμάτο εικόνες και λυρικότητα. Ο Zweig, με λογοτεχνική δεινότητα και ποιητική διάθεση, καταπιάνεται με σημαντικά θέματα όπως η θρησκεία, η πίστη, ο έρωτας, η αγάπη και τα όριά της.

Το πρώτο κείμενο, «Στο χιόνι», ταξιδεύει τον αναγνώστη στα σύνορα της Γερμανίας και της Πολωνίας, όπου τα μέλη μιας εβραϊκής κοινότητας αιφνιδιάζονται από την επίθεση χριστιανών φονταμενταλιστών ενώ γιορτάζουν τη Χανουκά, την εβραϊκή γιορτή των Φώτων, και αναγκάζονται να τραπούν σε φυγή στην απέραντη χιονισμένη πεδιάδα.

Στο «Αστέρι πάνω από το δάσος», ο Φρανσουά, σερβιτόρος σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο, ερωτεύεται την πανέμορφη Πολωνέζα κόμισσα Οστρόφσκα. Με αριστουργηματικές πινελιές αποδίδεται το πλήθος των αντιφάσεων ενός ανικανοποίητου έρωτα, ο οποίος, μοιραία, δεν έχει ευτυχή κατάληξη.

Στο τρίτο κείμενο, «Το θαύμα της ζωής», η ιστορία εκτυλίσσεται στα μέσα του 16ου αιώνα στην Αμβέρσα. Ένας πλούσιος, ευσεβής άντρας επιθυμεί να δωρίσει στην εκκλησία μια εικόνα από ευγνωμοσύνη για τη θαυματουργή ίαση της μητέρας του, ενώ μια απρόσμενη συνάντηση θα ενώσει δύο κόσμους ολότελα διαφορετικούς. Υπάρχουν άραγε θεϊκά σημάδια στον κόσμο ή μόνο τα μικρά, καθημερινά θαύματα της ζωής;

12.00

Cho Nam-Joo

Οκτώ γυναίκες. Οκτώ ιστορίες. Μία πραγματικότητα.

Μια γυναίκα γεννιέται. Μια γυναίκα κινηματογραφείται δημόσια χωρίς τη συναίνεσή της. Μια γυναίκα βιώνει ενδοοικογενειακή βία. Μια γυναίκα χειραγωγείται. Μια γυναίκα υφίσταται διακρίσεις στον εργασιακό της χώρο. Μια γυναίκα γερνάει. Μια γυναίκα γίνεται διάσημη. Μια γυναίκα μισείται και αγαπιέται και μισείται ξανά.

Στις βιογραφίες αυτές περικλείεται ο μικρόκοσμος της σύγχρονης Κορέας, καθώς και οι προκλήσεις και οι αδικίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες από τα παιδικά τους χρόνια ως τα γεράματα. Όπως και στο βιβλίο “Κιμ Τζιγιάνγκ, Γεννημένη το 1982”, οι μοίρες αυτών των οκτώ γυναικών είναι οι μοίρες των γυναικών σε όλο τον κόσμο.

Τίποτα και κανείς δεν γλιτώνει από τη διερευνητική ματιά και την αποκαλυπτική πένα της Cho Nam-Joo – ούτε καν η ίδια.

16.99

Ξένη λογοτεχνία

Ζητείται σωτηρία

Ντανιέλε Μενκαρέλι

Ο ΕΙΚΟΣΑΧΡΟΝΟΣ Ντανιέλε ξυπνά τρομαγμένος σε έναν νοσοκομειακό θάλαμο περιτριγυρισμένος από αγνώστους. Σιγά σιγά, οι αναμνήσεις της προηγούμενης νύχτας επιστρέφουν στο μυαλό του. Μια έκρηξη βίας, που παραλίγο να τραυματίσει ανεπανόρθωτα τον ίδιο και την οικογένειά του, τον έχει οδηγήσει σε μία εβδομάδα ακούσιας νοσηλείας στην ψυχιατρική πτέρυγα ενός νοσοκομείου.

ΜΕ ΚΑΘΗΛΩΤΙΚΟ ρεαλισμό και εκπληκτική συναισθηματική δύναμη, αντλώντας από τη δική του εμπειρία με την ψυχική ασθένεια, ο Mencarelli καταγράφει την παραμονή του Ντανιέλε στο νοσοκομείο, καθώς παλεύει με το προσωπικό του σκοτάδι.

ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΙ στο ταξίδι του οι υπόλοιποι ασθενείς του θαλάμου, λυγισμένοι κι εκείνοι από το αβάσταχτο της ζωής.

Μια σπαρακτική και αλησμόνητη ιστορία, που αμφισβητεί την αντίληψή μας περί κανονικότητας και εξυμνεί τη σωτήρια δύναμη της αλληλεγγύης και της ενσυναίσθησης.

Στο μυθιστόρημα βασίστηκε η ομότιτλη σειρά του Netflix.

16.60

Μαρσέλ Προυστ

H μητέρα, η γιαγιά, η Φρανσουάζ, η παιδική ηλικία, το μητρικό φιλί, οι διαλείψεις της καρδιάς, η ακούσια μνήμη, η «μικρή φράση», ο Σουάν, η Οντέτ, η Ζιλμπέρτ, η νεανική ηλικία, ο βαρώνος ντε Σαρλύς, η δούκισσα ντε Γκερμάντ, ο Σαιν-Λου, η κυρία ντε Βιλλπαριζί, οι Βερντυρέν, ο Μορέλ, το Κομπραί, το Μπαλμπέκ, η Βενετία, η Αλμπερτίν, τα λευκάγκαθα, η ομοφυλοφιλία, η ζήλια, ο χρόνος, η Μπερμά, ο Βεντέιγ, ο Ελστίρ, ο Μπεργκότ, η υπόθεση Ντρέυφους, το Παρίσι στον πόλεμο, η ωριμότητα… Πρόσωπα και πράγματα παρουσιάζονται, πορεύονται σαν μια συνεκτική μάζα μέσα στην προέλαση του χρόνου, μέχρι τη στιγμή που ο αφηγητής, έχοντας φτάσει στην ωριμότητα, συλλαμβάνει την ιδέα για ένα μυθιστόρημα που θα διηγείται όσα του ανοίγει η ακούσια μνήμη μπροστά του (και μπροστά μας), κλείνοντας έτσι ένα μυθιστόρημα και επιστρέφοντας στην αρχή του.

“Για χρόνια πλάγιαζα νωρίς” -αυτή η εμβληματική πλέον φράση εισάγει σε ένα έργο που ίσως αποτελεί τη μεγαλύτερη κατάκτηση του 20ού αιώνα, σχεδόν το ίδιο δυνατή με το αυγουστίνειο “Πάρε και διάβασε, Tolle et lege”. Γιατί η “Αναζήτηση” δεν είναι ένα μυθιστόρημα σαν τα άλλα. Είναι κάτι σαν το μυθιστόρημα των μυθιστορημάτων. Και επιπλέον είναι ένα μυθιστόρημα με πάρα πολλές εισόδους. Μια τέτοια είσοδος μπορεί να γίνει και τούτη η συλλογή θεμάτων, προσώπων και σκηνών που κρατάτε στα χέρια σας.

22.00

Στρατής Τσίρκας

Οι Ακυβέρνητες Πολιτείες απαρτίζονται από τρεις τόμους: Η Λέσχη (1961), Αριάγνη (1962), Η Νυχτερίδα (1965). Η δράση τοποθετείται αντίστοιχα στην Ιερουσαλήμ, στο Κάιρο, στην Αλεξάνδρεια. Ένα μυθιστόρημα που τιθασεύει αριστοτεχνικά μια χειμαρρώδη ιστορική ύλη, δίνοντας ανθρώπινη φωνή στο έπος και στο δράμα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, την ώρα που κρινόταν το μέλλον των λαών και παίχτηκε στα ζάρια η τύχη της Ελλάδας. Χάρη σε ποικίλες αναδρομές, η τριλογία ζωντανεύει και προγενέστερες περιόδους, από τον Μεσοπόλεμο, τον χλωρό παράδεισο της εφηβείας με τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα κάποιων ηρώων, ως την παλιά Αίγυπτο ανακαλώντας μνήμες προγόνων. Το έργο κορυφώνεται με την εξέγερση του Στρατού και του Στόλου, το κίνημα του Απρίλη 1944 και τη δραματική καταστολή του, ενώ, με τον επίλογο του γ’ τόμου, μεταφερόμαστε στη Θεσσαλονίκη μετά τον Εμφύλιο, το 1954, όπου ακούγεται ένα συγκλονιστικό ρέκβιεμ για τους χαμένους αγωνιστές. Ωστόσο, ο Τσίρκας δεν έγραψε χρονικό, αλλά έργο τέχνης. Ιστορική ακρίβεια και φαντασία σπάνια δένονται σ’ ένα τόσο αρμονικό σύνολο.

Κινώντας στιβαρά μεγάλους όγκους, καταγράφει ευαίσθητα τις απηχήσεις των γεγονότων στη συνείδηση και στις σχέσεις των ανθρώπων, πλάθοντας ολοζώντανες μορφές που θα μείνουν στο πάνθεον των μυθιστορηματικών ηρώων. Πολιτικές μηχανορραφίες, αχαλίνωτες φιλοδοξίες μέσα στη δίνη του πολέμου, αλλά και ωραία όνειρα και περίσσευμα ανθρωπιάς και γενναιότητας δίνουν το στίγμα των “Ακυβέρνητων Πολιτειών”, όπου ο έρωτας, κυρίαρχος, τυλίγει και ξετυλίγει το νήμα μιας συναρπαστικής πλοκής. Παράλληλα, με την πολυφωνία της αφήγησης και με άλλες νεωτερικές τεχνοτροπίες, ο συγγραφέας κατορθώνει να συγχωνεύσει τον μοντερνισμό με την παράδοση. Ένα μεταιχμιακό έργο, που σφράγισε τα ελληνικά γράμματα σ’ αυτό τον “σύντομο 20ό αιώνα”.

17.25

Στρατής Τσίρκας

Οι Ακυβέρνητες Πολιτείες του Στρατή Τσίρκα καλύπτουν, κατά κύριο λόγο, τα γεγονότα της περιόδου 1942-1944, την πιο κρίσιμη, δηλαδή, περίοδο του Β΄ παγκοσμίου πολέμου ενώ, ταυτόχρονα, το έργο περιλαμβάνει σκηνές από την ιστορία της αποικιακής Αιγύπτου, τον 19ο αιώνα, καθώς επίσης και από την μετεμφυλιακή Ελλάδα του δεκαετίας του ’50. Ο χρόνος και ο τόπος της αφήγησης εναλλάσσεται γύρω από τρεις πόλεις στις οποίες εξελίσσεται η μυθιστορηματική δράση. Στην Ιερουσαλήμ της Λέσχης, στο Κάιρο της Αριάγνης και στην Αλεξάνδρεια της Νυχτερίδας παρακολουθούμε τις μετακινήσεις των μυθιστορηματικών προσώπων, τα οποία παρασύρονται από τις “τύχες του πολέμου”, την προσφυγική διασπορά και τον αντιφασιστικό αγώνα. Σταθμοί της αφήγησης, η επίθεση του Ρόμελ και η αναγκαστική προσφυγιά των πληθυσμών της Μέσης Ανατολής στην Ιερουσαλήμ, το καλοκαίρι του 1942 (Λέσχη), τα γεγονότα της διάλυσης της Β΄ Ταξιαρχίας των ενόπλων δυνάμεων τον Ιούλιο του 1943 (Αριάγνη), και το κίνημα του Απρίλη του 1944 (Νυχτερίδα). Ο συγγραφέας συντάσσει μια λογοτεχνική μαρτυρία με στόχο την αποκατάσταση της αντίστασης στη Μέση Ανατολή αλλά και την παράλληλη ανάδειξη των “κομμένων κεφαλών”, των προσώπων και των μηχανισμών που συντέλεσαν στην περιθωριοποίηση και στο στιγματισμό των πρωταγωνιστών του Απρίλη του 1944. Ιστορία, έρωτας και πολιτική: ένα τρίγωνο, που ενώνει τα ανθρώπινα πάθη με τους κοινωνικούς αγώνες. Η περιπλάνηση των ηρώων στον καινούριο, κάθε φορά, χώρο των “ακυβέρνητων πολιτειών” φέρνει στο προσκήνιο την οπτική γωνία του ξένου, του πρόσφυγα, του εξόριστου, του κυνηγημένου. Ένας μικρόκοσμος, που αποτυπώνει όλη την παθολογία του πολέμου: το φόβο του θανάτου και την αγωνία της επιβίωσης, τις ψυχικές αντιστάσεις και το αγωνιστικό φρόνημα, τις ανθρώπινες αδυναμίες, τη συνάντηση και την αναμέτρηση με τον άλλο. Κεντρικός ήρωας της τριλογίας, ο Μάνος Σιμωνίδης ένας τριαντάρης αριστερός διανοούμενος που έρχεται μετά το αλβανικό μέτωπο στη Μέση Ανατολή, και συνδέεται με τις παράνομες αντιφασιστικές οργανώσεις. Παντού “περαστικός και ξένος”, θα ακολουθήσει τους δρόμους της καρδιάς και θα βαδίσει πάνω στα ίχνη της μνήμης. Εστιάζοντας το ιστορικό του βλέμμα στις ακυβέρνητες πολιτείες του 20ού αιώνα, ο Τσίρκας δεν μάς προσφέρει μόνο μια τοιχογραφία των ιστορικών περιπετειών που γνώρισε η μεταπολεμική Ελλάδα, αλλά μάς προσφέρει κι ένα σπουδαίο λογοτεχνικό διαβατήριο για να ταξιδέψουμε στο σήμερα. “Γεροσόλυμα, Κάιρο, Αλεξάνδρεια… Μεσ’ στις μεγάλες πολιτείες της Ανατολής τριγυρνάμε, δίνουμε ραντεβού, ξαναχωρίζουμε, κι από πάνω μας το ίδιο φεγγάρι μας κυνηγάει σα να μας μάχεται”. Διάλογο με την Ιστορία χαρακτήρισε ο συγγραφέας το έργο του. Μέσα από τον σχολιασμό της νέας έκδοσης της τριλογίας, που φωτίζει τα ιστορικά δρώμενα, αναδεικνύεται επίσης και ο διάλογος του συγγραφέα με τη μεγάλη λογοτεχνική ευρωπαϊκή παράδοση και τον μοντερνισμό.

17.25